H01: Coaching
1. Wat is ‘coachen’
Heel veel verschillende meningen rond coaching ® kan voor wrevel zorgen. Alles begint bij je mindset, onbewust
vertaal je deze immers in je handelen ® invloed op het gevoelde vertrouwen bij de coachee.
Coachen = context
- Kennen jullie elkaar al of niet?
- Welk beeld heb je van elkaar?
- Heeft de coachee jou gekozen en/of heb jij daar een zeg in gehad?
- Wat is jullie voorgeschiedenis met coaching? (vorige stages, verhalen collega’s,…)
- Wat verwachten jullie van elkaar?
- Heeft je coachee zich voorbereid?
Contacting (= vertrouwensrelatie) ® 4 kernwoorden (wolken)
- Vertrouwen
- Geloof in groei
- Gelijkwaardigheid
- Betrokkenheid
Reflectie-vraag 1: Wat heb jij nodig als je zelf gecoacht wordt?
Reflectie-vraag 2: Is dit ook dat wat je coachee nodig heeft?
Contacting wordt contracting
- Goede afspraken maken bij aanvang
o Coach is geen instructeur
o Laat de regie bij de coachee ® doelen, tempo, strategie
o Coachee = verantwoordelijk voor het resultaat
- It takes 2 to tango
o Bergbeklimmer gaat zelf de berg op
o Coach heeft overzicht, ziet mogelijkheden
o Life-line = verbinding
- Duidelijkheid creeëren met betrekking tot verantwoordelijkheden
2. Verantwoordelijkheden van coach en coachee
2.1. Coach
- Veiligheid
- Privacy
- Aandacht
- Aanwezigheid
- Divergentie
- Afbakening
- Duidelijkheid
2.2. Coachee
- Ambitie (doelen stellen)
- Inzet
- Reflectie
- Eigen grenzen
,3. Verschil tussen mentor en coach
Een mentor deelt expertise en advies gebaseerd op eigen ervaringen, terwijl een coach vragen en technieken gebruikt
om de coachee te helpen zelf oplossingen te vinden.
Mentoren en hun valkuilen:
- Gewoontes
o Vooruitgaan = durven veranderen, uitdagen, prikkelen en experimenteren
- Eigen referentiekader en expertise
o Student gooit de bal terug ® mentor voelt zich gevleid omdat hij/zij fier is op de eigen expertise en het
feit dat hij/zij het antwoord kan geven.
- Het stuur overnemen
o Moeilijk! Men wil immers een resultaat zien (naar collega’s, hvk, school, …)
- Eigen grenzen
o Draagkracht ® de mentor moet niet harder werken (trekken) dan de student
- Sociaal voorbeeld
o Omgang in team vs geldende hiërarchie (plaats als student behouden)
4. Kun je coachen leren?
6 rollen van de coach:
- Verkenner
- Inspirator
- Verdeler
- Motivator
- Uitdager
- Klankbord
4.1. Verkenner
- Nieuwgierig zijn
- Exploreren naar inhoud en context
Doel = goed beeld van het verhaal en de vraag verkrijgen
Aandachtspunten:
- Wees kritisch (accepteer geen vage, algemene antwoorden)
- Veilige/verbindende vragen ® prikkelende/uitdagende vragen
- Stel niet te veel vragen, maar ook niet te weinig
4.2. Inspirator
- Positieve mindset en frisse kijk op het proces
Doel = divergeren (proces opengooien) ® andere wegen laten inslaan, nieuwe mogelijkheden onderzoeken… laten
nadenken
Aandachtspunten:
- Deel onbevangen jouw indrukken (= ander standpunt)
- Nodig de coachee geregeld uit om zelf het perspectief van anderen aan te nemen
- Knelpunten = uitdagingen
, 4.3. Verdeler
- Ondersteunen in het uitwerken van de strategie
- Traject opdelen in concrete en werkbare stappen ® zo breng je de coachee terug in de realiteit!
Doel = richting en timing in het proces implementeren
Aandachtspunten:
- Onderzoek samen prioriteiten (wat is dringend en/of belangrijk?)
- Extra aandacht besteden aan de eerstvolgende stap
- “ja, maar”-drempels verhullen vaak angst/bezorgheid
o Neem deze op als deeldoelen in het proces
o Zoniet… kunnen deze een forse belemmering worden!
4.4. Motivator
- Eerste supporter
o Steunen in gemaakte keuzes
o Aanmoedigen om stappen te zetten
o Waardering tonen voor inzet
Doel = kwaliteiten van de coachee exploreren en versterken
Aandachtspunten:
- Je gelooft en blijft geloven in het potentieel en de groeikansen
- Benoem geregeld de krachten/talenten, spreek deze aan
- Als het proces lastig wordt ® motivatie verder onderzoeken!
4.5. Uitdager
- Uitdagen om gevoelens zoals angst, schroom of bescheidenheid los te laten
- Uitnodigen om dieper te reflecteren en zichzelf kwetsbaar op te stellen
Doel = beste in de coachee naar boven halen: stappen op onbekend terrein laten zetten of iets nieuws uitproberen
Aandachtspunten:
- Durf lastige vragen stellen (kan confronterend zijn voor beide partijen)
- Ga emoties en weerstand niet uit de weg. Onderzoek wat er in de weg zit om te groeien.
4.6. Klankbord
- Geeft de coachee de ruimte om te vertellen en te reflecteren
- Not-knowing stance, bijna naiëf
Doel = de druk op het proces verlagen
Aandachtspunten:
- Neutrale luisterhouding, vrij van oordeel
- Geef geen advies
- Wees mild, erken de lastigheid van het proces
- Weet wanneer je moet zwijgen ® gebruik de stilte bewust
1. Wat is ‘coachen’
Heel veel verschillende meningen rond coaching ® kan voor wrevel zorgen. Alles begint bij je mindset, onbewust
vertaal je deze immers in je handelen ® invloed op het gevoelde vertrouwen bij de coachee.
Coachen = context
- Kennen jullie elkaar al of niet?
- Welk beeld heb je van elkaar?
- Heeft de coachee jou gekozen en/of heb jij daar een zeg in gehad?
- Wat is jullie voorgeschiedenis met coaching? (vorige stages, verhalen collega’s,…)
- Wat verwachten jullie van elkaar?
- Heeft je coachee zich voorbereid?
Contacting (= vertrouwensrelatie) ® 4 kernwoorden (wolken)
- Vertrouwen
- Geloof in groei
- Gelijkwaardigheid
- Betrokkenheid
Reflectie-vraag 1: Wat heb jij nodig als je zelf gecoacht wordt?
Reflectie-vraag 2: Is dit ook dat wat je coachee nodig heeft?
Contacting wordt contracting
- Goede afspraken maken bij aanvang
o Coach is geen instructeur
o Laat de regie bij de coachee ® doelen, tempo, strategie
o Coachee = verantwoordelijk voor het resultaat
- It takes 2 to tango
o Bergbeklimmer gaat zelf de berg op
o Coach heeft overzicht, ziet mogelijkheden
o Life-line = verbinding
- Duidelijkheid creeëren met betrekking tot verantwoordelijkheden
2. Verantwoordelijkheden van coach en coachee
2.1. Coach
- Veiligheid
- Privacy
- Aandacht
- Aanwezigheid
- Divergentie
- Afbakening
- Duidelijkheid
2.2. Coachee
- Ambitie (doelen stellen)
- Inzet
- Reflectie
- Eigen grenzen
,3. Verschil tussen mentor en coach
Een mentor deelt expertise en advies gebaseerd op eigen ervaringen, terwijl een coach vragen en technieken gebruikt
om de coachee te helpen zelf oplossingen te vinden.
Mentoren en hun valkuilen:
- Gewoontes
o Vooruitgaan = durven veranderen, uitdagen, prikkelen en experimenteren
- Eigen referentiekader en expertise
o Student gooit de bal terug ® mentor voelt zich gevleid omdat hij/zij fier is op de eigen expertise en het
feit dat hij/zij het antwoord kan geven.
- Het stuur overnemen
o Moeilijk! Men wil immers een resultaat zien (naar collega’s, hvk, school, …)
- Eigen grenzen
o Draagkracht ® de mentor moet niet harder werken (trekken) dan de student
- Sociaal voorbeeld
o Omgang in team vs geldende hiërarchie (plaats als student behouden)
4. Kun je coachen leren?
6 rollen van de coach:
- Verkenner
- Inspirator
- Verdeler
- Motivator
- Uitdager
- Klankbord
4.1. Verkenner
- Nieuwgierig zijn
- Exploreren naar inhoud en context
Doel = goed beeld van het verhaal en de vraag verkrijgen
Aandachtspunten:
- Wees kritisch (accepteer geen vage, algemene antwoorden)
- Veilige/verbindende vragen ® prikkelende/uitdagende vragen
- Stel niet te veel vragen, maar ook niet te weinig
4.2. Inspirator
- Positieve mindset en frisse kijk op het proces
Doel = divergeren (proces opengooien) ® andere wegen laten inslaan, nieuwe mogelijkheden onderzoeken… laten
nadenken
Aandachtspunten:
- Deel onbevangen jouw indrukken (= ander standpunt)
- Nodig de coachee geregeld uit om zelf het perspectief van anderen aan te nemen
- Knelpunten = uitdagingen
, 4.3. Verdeler
- Ondersteunen in het uitwerken van de strategie
- Traject opdelen in concrete en werkbare stappen ® zo breng je de coachee terug in de realiteit!
Doel = richting en timing in het proces implementeren
Aandachtspunten:
- Onderzoek samen prioriteiten (wat is dringend en/of belangrijk?)
- Extra aandacht besteden aan de eerstvolgende stap
- “ja, maar”-drempels verhullen vaak angst/bezorgheid
o Neem deze op als deeldoelen in het proces
o Zoniet… kunnen deze een forse belemmering worden!
4.4. Motivator
- Eerste supporter
o Steunen in gemaakte keuzes
o Aanmoedigen om stappen te zetten
o Waardering tonen voor inzet
Doel = kwaliteiten van de coachee exploreren en versterken
Aandachtspunten:
- Je gelooft en blijft geloven in het potentieel en de groeikansen
- Benoem geregeld de krachten/talenten, spreek deze aan
- Als het proces lastig wordt ® motivatie verder onderzoeken!
4.5. Uitdager
- Uitdagen om gevoelens zoals angst, schroom of bescheidenheid los te laten
- Uitnodigen om dieper te reflecteren en zichzelf kwetsbaar op te stellen
Doel = beste in de coachee naar boven halen: stappen op onbekend terrein laten zetten of iets nieuws uitproberen
Aandachtspunten:
- Durf lastige vragen stellen (kan confronterend zijn voor beide partijen)
- Ga emoties en weerstand niet uit de weg. Onderzoek wat er in de weg zit om te groeien.
4.6. Klankbord
- Geeft de coachee de ruimte om te vertellen en te reflecteren
- Not-knowing stance, bijna naiëf
Doel = de druk op het proces verlagen
Aandachtspunten:
- Neutrale luisterhouding, vrij van oordeel
- Geef geen advies
- Wees mild, erken de lastigheid van het proces
- Weet wanneer je moet zwijgen ® gebruik de stilte bewust
