Samenvatting Schema's criminologie en strafrecht, 3de bachelor orthopedagogie HoGent

H1: STRAFRECHT



1: INLEIDING
Straffen: overal & n- vermijdbaar
2: DE STRAFWET
ALGEMEEN
Strafrecht = geheel van rechtsregels die bepalen: Code Napoléon -> Code Pénal -> Belgisch Strafwetboek
- Welke handelen/ onthoudingen misdrijven uitmaken
- Met welke sancIes of maatregelen daarop gereageerd Algemeen strafrecht Bijzonder strafrecht
kan worden Regels van toepassing op ¹ misdrijven afzonderlijk
- In welke omstandigheden alle rechtsregels ~ alle beschouwd
- Ten aanzien van welke personen deze misdrijven misdrijven
kunnen bestraL w- met de voorziene acIes BOEK 1 STRAFWETBOEK BOEK 2 STRAFWETBOEK

Func%es strafrecht Complementaire weSen <-> bijzondere strafweSen
1) VergeldigingsacIes tegengaan
2) PrevenIeve funcIe ~ gedragsbeheersing LEGALITEITSBEGINSEL
à geen misdrijf zonder wet en geen straf zonder wet
Strafrecht: Staat in Grondwet, Strafwetboek & EVRM
® Materieel: geheel v rechtsregels waardoor gedragingen
straOaar w- gesteld & sancIes Interpreta%e vd strafwet:
® Formeel: geheel v procedurele regels volgens welke 1) LeSerlijke interpretaIe ~ leS tekst
het materieel SR moet w- toegepast 2) Teleologische interpretaIe ~ doel vd wet
3) Analogische interpretaIe ~ leegtes opvullen
Kenmerken vh strafrecht:
4) EvoluIeve interpretaIe ~ Ijdsgebonden
1) Publiek recht ~ in maatschappij
2) Openbare orde ~ dwingend karakter, n- kan vanaf = beschermen tegen overheidswillekeur
wijken
3) Legaal recht ~ weSelijk recht, legaliteitsbeginsel Toepassing strafwet in %jd: gedraging slechts gestraL indien de
4) SancIerecht ~ repressieve & prevenIeve funcIe gedraging weSelijk straOaar is op ogenblik plaatsvinding

Toepassing strafwet naar persoon:
® Gelijkheidsbeginsel, non-discriminaIebeginsel
® Strafwet geldt:
o Tav zowel natuurlijke persoon als rechtspersoon
o Specifieke strafsancIes vr rechtspersonen
o Schuldonbekwaam
o Immuniteiten en voorrechten

, H2: HET MISDRIJF
5: VERZACHTENDE OMSTANDIGHEDEN
1: DEFINITIES 3: INDELING VAN MISDRIJVEN = omstandigheden eigen aan misdrijf/ dader om
Misdrijf = menselijke gedraging/ onthouding die WETTELIJKE DRIEDELIGE INDELING straf te verminderen
zo algemeen aceurend zwaar of aanstootgevend ® Misdaad ~ criminele straf
is dat daar door de wet een straf aan gekoppeld o OpsluiIng: Hof van Assisen 4: RECHTVAARDIGINGS- - Persoonlijk: slaan op persoon vd dader
mag w-, alle door de wet omschreven straOaar ® Wanbedrijf ~ correcIonele straf GRONDEN o Gebrek intenIe, provocaIe, mentale
gestelde menselijke gedragingen o Gevangenisstraf: CorrecIonele problemen, jonge leeLijd, acIef
= rechtvaardigen ve misdrijf waardoor
rechtbank geen vervolging mogelijk is medewerken, berouw, blanco
Zowel natuurlijke als rechtspersonen kunnen ® Overtreding ~ poliIestraf strafregister
gestraL w- o Gevangenisstraf: PoliIerechtbank - CorrecIonalisering & contravenIonalisering
Soorten:
Bedrijf krijg je n- in gevangenis ~ financieel raken o Misdaad > wanbedrijf > overtreding
® VoorschriD vd wet of bevel vd
Bijzonderheden overheid - Straf vermilderen
- GecorrecIonaliseerde misdaden o Gebod vd wet uitgevaardigd o Vonnisgerechten, doorverwijzing lager
- GecontravenIonaliseerde wanbedrijven door bevoegde overheid gerecht, OM
2: CONSTITUTIEVE ELEMENTEN VE o Bevel overheid op voorhand & - Kan maar 1x ¯ w-
MISDRIJF INDELING AFGELEID UIT GRONDWET rechtmaIg gegeven door
Verplichte elementen vr een misdrijf: ® PoliIeke misdrijven bevoegde overheid
® Materieel element ~ actus reus ~ DOEN ® Drukpersmisdrijven o Bevel moet rechtmaIg gegeven 6: VERSCHONINGSGRONDEN
worden volgens de bepalingen = weSelijk bepaalde verzachtende
o Uitwendige waarneembare handeling/
INDELING VOLGENS MOREEL ELEMENT vd wet omstandigheden
verzuim
o Handelingsmisdrijven/ ® OpzeSelijke of intenIonele misdrijven ® WeGge verdediging of noodweer -
commissiedelicten ® OnopzeSelijke of onachtzaamheidsmisdrijven > doodslag, slagen & verwondingen 1) Strafuitsluitende/ beslissende
o Onthoudingsmisdrijven of o Voorwaarden aanvalsdaad verschoningsgronden
omissiedelicten § Gericht tegen o AangiLe aan de overheid ~
INDELING VOLGENS MATERIËLE
personen
® Moreel element ~ mens rea UITVOERINGSWIJZE toepassingsvoorwaarden
o Schuld/ intenIe vd dader bij plegen § ErnsIge aanval o Onderwerping aan de overheid ~
® Handelings-(commissie) en § OnrechtmaIge aanval
straOaar feit verzuims(omissie)misdrijven toepassingsvoorwaarden
§ Onmiddellijk gevaar
o OpzeSelijke of intenIonele misdriven o Commissie misdrijven ~ acIeve o Herstel van schade ~ uitzonderingen
o OnopzeSelijke of o Voorwaarden
handeling o Bloed- en aanverwantschappen
verdedigingsdaad
onachtzaamheidsmisdrijven o Omissie misdrijven ~ nalaten § Misdrijven tegen eigendom vd
§ Gebrek aan voorzichIgheid § Noodzakelijk
® Aflopende en voortdurende misdrijven familie
§ Gebrek aan voorzorg § In verhouding tot
o Aflopende/ ogenblikkelijk misdrijven § Hulp aan familieleden
aanval
§ Zorgvuldigheidsnorm ~ pater § Één enkel feit 2) Strafverminderende verschoningsgronden ~
§ Voor of Ijdens de
familias o Voortdurende misdrijven weSelijk, verplicht & persoonlijk karakter
aanval
® Wederrechtelijkheid § Ononderbroken en misdrijf o Uitlokking of provocaIe
® Noodtoestand
o Dader mag n- het recht hebben zich zo laten voortduren o Minderjarigheid
o Onmiddelijke noodzaak om
te gedragen ® Enkelvoudige en voortgezePe misdrijven o AangiLe van drugsmisdrijven
belang te beschermen
o Geen rechtvaardigingsgronden o Enkelvoudige misdrijven ~ één enkele o Geen verplichIng om zich aan
voorhanden handeling dreigend kwaad bloot te stellen
o VoortgezeSe misdrijven ~ o Beschermende belang moet 7: VERZWARENDE OMSTANDIGHEDEN
FOUT MISDRIJF opeenvolgende straOare handelingen = leiden tot zwaardere straf
hogere of minstens gelijke
Niet perse straOaar StraOaar ® Gelegenheidsmisdrijven en waarde hebben als het Soorten:
Achteraf nadenken, Je doet het gewoontemisdrijven geschonden rechtsgoed: ® Verzwarende omstandigheden die op zichzelf
oei is fout opzeSelijk en denkt o Gelegenheidsmisdrijven ~ eenmalig, waardeconflict EEN misdrijf vormen
erover na enkelvoudig o Beschermende goed mag n- op ® Verzwarende omstandigheden die op zichzelf
n- perse een StrafsancIes o Gewoontemisdrijven ~ één keer n- een andere wijze gevrijwaard GEEN misdrijf vormen
strafzaak straOaar maar sprake van herhaling kunnen w- ~ subsidiariteit ® SubjecIeve verzwarende omstandigheden
® ObjecIeve verzwarende omstandigheden