4
1. Resultaten
Voor dit praktijkgerichte onderzoek werden tien respondenten, die werkzaam zijn op de somatische
afdelingen van De Donk te Ulvenhout, geïnterviewd in een focusgroep. De kenmerken van de
respondenten staan weergegeven in Tabel 1.
Tabel 1:
Karakteriseren respondenten
Jaren in dienst Hbo-Verpleegkundige Verzorgende IG Leerling verzorgende Afdelingsassistente
bij Surplus IG, helpende
gediplomeerd
2 – 5 jaar n=1 n=3
5 – 10 jaar n=1 n=1
10+ jaar n=1 n=2 n=1
Alle deelnemende respondenten hebben het toestemmingsformulier voor geïnformeerde
toestemming ondertekend, zoals weergegeven in Bijlage A: Toestemmingsformulier (Informed
consent). De ondertekende formulieren zijn niet bijgevoegd om de anonimiteit van dit onderzoek te
waarborgen.
De verkregen kwalitatieve gegevens zijn grondig bekeken door middel van een analyseproces dat
open, axiaal en selectief coderen omvat. Uit deze analyse zijn de volgende zes belangrijke thema's
naar voren gekomen: (1) mondigheid bewoners, (2) voldoening, (3) samenwerking, (4) persoonlijke
grens, (5) tijd en (6) kennis en vaardigheden. In dit hoofdstuk worden deze zes thema's besproken en
toegelicht.
1.1 Mondigheid bewoners
Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat het merendeel van de respondenten benoemt dat de
psychiatrische-somatische bewoners mondig zijn en openlijk hun wensen uiten. Dit wordt als positief
ervaren en nuttig gevonden omdat de bewoners op deze manier in staat zijn om hun behoeften en
problemen te communiceren. Een derde van de respondenten voegde hieraan toe dat het bij de
psychiatrische-somatische bewoners gemakkelijker is om signalen van primaire en basale reacties te
lezen. Deze reacties spelen een belangrijke rol in het herkennen van tekenen van onrust en bij het
bieden van de juiste zorg en behandeling. De helft van de respondenten geeft aan dat de
psychiatrische-somatische bewoners een adequaat begrip hebben van hun ziektebeeld, vanwege
hun langere ervaring met de diagnose.
“Nou, ik vind dat bij haar ook wel een stukje uit het psychiatrische beeld komen. Zij weet zelf heel
goed wat er met haar mis is. En dat zie je acht van de tien keer vind ik wel bij psychiatrische
cliënten.” - Respondent 5.
Adviesrapport psychiatrische-somatische zorg | Nikki Heijstek (3630242) | Surplus De Donk somatische afdeling | Fontys Hogescholen
, 5
1.2 Voldoening
De resultaten van het onderzoek tonen aan dat een aanzienlijke meerderheid van de respondenten
voldoening ervaart in het contact met de psychiatrische-somatische bewoners. De meerderheid van
de respondenten was het eens met de opmerking van twee respondenten die aangaven dat ze
lachen met de bewoners, vanwege hun gevoel voor humor en de gezelligheid die ze kunnen
brengen. Bovendien stelden twee respondenten dat humor en gezelligheid het werk soms luchtiger
maken. De respondenten gaven aan dat deze doelgroep het werk interessanter maakt omdat de
bewoners meer divers zijn en voor afwisseling zorgen. Daarbij merkte een respondent op dat het
werken met deze doelgroep hen in staat stelt om zichzelf beter te leren kennen en om meer te
improviseren met hun aanpak, wat als leerzaam wordt ervaren. Ongeveer een derde van de
respondenten vond het opbouwen van een vertrouwensband positief, omdat dit meer uitdaging
biedt bij deze bewoners. Bovendien ervaart een deel van de respondenten meer waardering van de
familie van deze bewoners.
“Als je iemand het vertrouwen kan geven en dingen voor elkaar krijgt. Dat geeft je een fijn gevoel.” -
Respondent 1.
1.3 Samenwerking
In dit thema wordt de samenwerking op drie verschillende niveaus belicht: samenwerking met
disciplines, op teamniveau en tijdens het opnameproces.
1.3.1 Disciplines
Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat de samenwerking zich vaak beperkt tot artsen en
psychologen, die vaak veel tijd nemen om naar de situatie te kijken. Andere externe disciplines, zoals
psychiaters en maatschappelijk werkers, worden vrijwel niet benaderd terwijl dit wel van
toegevoegde waarde kan zijn, aldus de respondenten.
“Er zijn meer zorgmedewerkers die ook kennis hebben. Erken die ook eerder. Maar wij vinden altijd
maar dat de behandelaars of de dokter eerst iets moeten doen en die moeten dan nog overleggen.
Ze nemen ons niet serieus.” - Respondent 3.
Toen de term “omgangsadviezen” werd genoemd door een respondent, bleek dat het merendeel
van de respondenten van mening is dat de praktische toepasbaarheid van deze adviezen in de
werkelijkheid beperkt is. De respondenten geven aan dat de adviezen van de psycholoog soms niet
passend zijn omdat ze niet aansluiten bij de tijd of mogelijkheden van het zorgpersoneel, of omdat
ze niet van toegevoegde waarde zijn. Bovendien zijn de adviezen vaak te lang en niet goed leesbaar,
wat de effectiviteit verminderd.
“Het zijn ook geen praktische adviezen. Nee. En wat ik heb opgeschreven is dat de adviezen vaak in
zo'n lang verhaal verwerkt zijn. Dat wordt niet meer gelezen.” - Respondent 4.
“Het blijft niet meer hangen wat er eigenlijk staat.” - Respondent 6.
1.3.2 Teamniveau
Ook wordt de samenwerking op teamniveau door alle respondenten als knelpunt ervaren. Ten
eerste zijn zij van mening dat het team beperkte expertise heeft in het leveren van psychische zorg.
Bovendien zijn zij het erover eens dat er sprake is van een gebrek aan consensus binnen het team,
wat zich vertaalt in een gebrek aan gestructureerde aanpak. Dit uit zich in inconsistentie in de
Adviesrapport psychiatrische-somatische zorg | Nikki Heijstek (3630242) | Surplus De Donk somatische afdeling | Fontys Hogescholen
1. Resultaten
Voor dit praktijkgerichte onderzoek werden tien respondenten, die werkzaam zijn op de somatische
afdelingen van De Donk te Ulvenhout, geïnterviewd in een focusgroep. De kenmerken van de
respondenten staan weergegeven in Tabel 1.
Tabel 1:
Karakteriseren respondenten
Jaren in dienst Hbo-Verpleegkundige Verzorgende IG Leerling verzorgende Afdelingsassistente
bij Surplus IG, helpende
gediplomeerd
2 – 5 jaar n=1 n=3
5 – 10 jaar n=1 n=1
10+ jaar n=1 n=2 n=1
Alle deelnemende respondenten hebben het toestemmingsformulier voor geïnformeerde
toestemming ondertekend, zoals weergegeven in Bijlage A: Toestemmingsformulier (Informed
consent). De ondertekende formulieren zijn niet bijgevoegd om de anonimiteit van dit onderzoek te
waarborgen.
De verkregen kwalitatieve gegevens zijn grondig bekeken door middel van een analyseproces dat
open, axiaal en selectief coderen omvat. Uit deze analyse zijn de volgende zes belangrijke thema's
naar voren gekomen: (1) mondigheid bewoners, (2) voldoening, (3) samenwerking, (4) persoonlijke
grens, (5) tijd en (6) kennis en vaardigheden. In dit hoofdstuk worden deze zes thema's besproken en
toegelicht.
1.1 Mondigheid bewoners
Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat het merendeel van de respondenten benoemt dat de
psychiatrische-somatische bewoners mondig zijn en openlijk hun wensen uiten. Dit wordt als positief
ervaren en nuttig gevonden omdat de bewoners op deze manier in staat zijn om hun behoeften en
problemen te communiceren. Een derde van de respondenten voegde hieraan toe dat het bij de
psychiatrische-somatische bewoners gemakkelijker is om signalen van primaire en basale reacties te
lezen. Deze reacties spelen een belangrijke rol in het herkennen van tekenen van onrust en bij het
bieden van de juiste zorg en behandeling. De helft van de respondenten geeft aan dat de
psychiatrische-somatische bewoners een adequaat begrip hebben van hun ziektebeeld, vanwege
hun langere ervaring met de diagnose.
“Nou, ik vind dat bij haar ook wel een stukje uit het psychiatrische beeld komen. Zij weet zelf heel
goed wat er met haar mis is. En dat zie je acht van de tien keer vind ik wel bij psychiatrische
cliënten.” - Respondent 5.
Adviesrapport psychiatrische-somatische zorg | Nikki Heijstek (3630242) | Surplus De Donk somatische afdeling | Fontys Hogescholen
, 5
1.2 Voldoening
De resultaten van het onderzoek tonen aan dat een aanzienlijke meerderheid van de respondenten
voldoening ervaart in het contact met de psychiatrische-somatische bewoners. De meerderheid van
de respondenten was het eens met de opmerking van twee respondenten die aangaven dat ze
lachen met de bewoners, vanwege hun gevoel voor humor en de gezelligheid die ze kunnen
brengen. Bovendien stelden twee respondenten dat humor en gezelligheid het werk soms luchtiger
maken. De respondenten gaven aan dat deze doelgroep het werk interessanter maakt omdat de
bewoners meer divers zijn en voor afwisseling zorgen. Daarbij merkte een respondent op dat het
werken met deze doelgroep hen in staat stelt om zichzelf beter te leren kennen en om meer te
improviseren met hun aanpak, wat als leerzaam wordt ervaren. Ongeveer een derde van de
respondenten vond het opbouwen van een vertrouwensband positief, omdat dit meer uitdaging
biedt bij deze bewoners. Bovendien ervaart een deel van de respondenten meer waardering van de
familie van deze bewoners.
“Als je iemand het vertrouwen kan geven en dingen voor elkaar krijgt. Dat geeft je een fijn gevoel.” -
Respondent 1.
1.3 Samenwerking
In dit thema wordt de samenwerking op drie verschillende niveaus belicht: samenwerking met
disciplines, op teamniveau en tijdens het opnameproces.
1.3.1 Disciplines
Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat de samenwerking zich vaak beperkt tot artsen en
psychologen, die vaak veel tijd nemen om naar de situatie te kijken. Andere externe disciplines, zoals
psychiaters en maatschappelijk werkers, worden vrijwel niet benaderd terwijl dit wel van
toegevoegde waarde kan zijn, aldus de respondenten.
“Er zijn meer zorgmedewerkers die ook kennis hebben. Erken die ook eerder. Maar wij vinden altijd
maar dat de behandelaars of de dokter eerst iets moeten doen en die moeten dan nog overleggen.
Ze nemen ons niet serieus.” - Respondent 3.
Toen de term “omgangsadviezen” werd genoemd door een respondent, bleek dat het merendeel
van de respondenten van mening is dat de praktische toepasbaarheid van deze adviezen in de
werkelijkheid beperkt is. De respondenten geven aan dat de adviezen van de psycholoog soms niet
passend zijn omdat ze niet aansluiten bij de tijd of mogelijkheden van het zorgpersoneel, of omdat
ze niet van toegevoegde waarde zijn. Bovendien zijn de adviezen vaak te lang en niet goed leesbaar,
wat de effectiviteit verminderd.
“Het zijn ook geen praktische adviezen. Nee. En wat ik heb opgeschreven is dat de adviezen vaak in
zo'n lang verhaal verwerkt zijn. Dat wordt niet meer gelezen.” - Respondent 4.
“Het blijft niet meer hangen wat er eigenlijk staat.” - Respondent 6.
1.3.2 Teamniveau
Ook wordt de samenwerking op teamniveau door alle respondenten als knelpunt ervaren. Ten
eerste zijn zij van mening dat het team beperkte expertise heeft in het leveren van psychische zorg.
Bovendien zijn zij het erover eens dat er sprake is van een gebrek aan consensus binnen het team,
wat zich vertaalt in een gebrek aan gestructureerde aanpak. Dit uit zich in inconsistentie in de
Adviesrapport psychiatrische-somatische zorg | Nikki Heijstek (3630242) | Surplus De Donk somatische afdeling | Fontys Hogescholen
