Hoofstuk 1: Inleiding
stelsel functie Organen
huid Beschermt lichaam tegen gevaren Haar
vanuit omgeving Huid
Rol regulate lichaamstemperatuur Nagels
skelet Ondersteuning , beschermt weefsels Schedel
Opslagplaats mineralen Borstbeen
Vormt bloedcellen Ribben & wervels
Heiligbeen
spierstelsel Beweging mogelijk Axiale spieren
Stevigheid Pezen, gewrichtsbanden
Produceert warmte Spieren ledematen
zenuwstelsel Onmiddelijke reacte op prikkel Hersenen
Coordineren actviteiten andere stelsels Ruggenmerg
Perifere zenuwen
Endocriene stelsel Reguleert langdurige veranderingen in (Bij) Schildklieren
actviteit andere stelsels Epifyse& hypofyse
Thymus
(Bij)nieren
Pancreas
Testes
Cardiovasculaire Transport cellen/opgeloste Hart
stelsel stoffen/afvalstoffen/voedingsstoffen/ Venen & arterie
gassen Capillairen
Lymfestelsel Verdediging infectes/ziekten Thymus
Terugkeer weefselvocht naar Lymfeknopen
bloedsomloop Milt
Lymfevaten
1
,Ademhalingsstelsel Transpoteert lucht naar plaatsen Farynx
gasuitwisseling gebeurt Trachea
Produceert geluid Diafragma
Neusholte
Sinus
Larynx
Bronchi
Spijsverteringsstelsel Verwerkt voedsel Farynx
Neemt voedingsstoffen op Slokdarm
Verwijdert afvalstoffen Lever
Galblaas
Pancreas
Dunne darm
Dikke darm
Rectum
Speekselklieren
Mond en gebit
Maag
Urinaire stelsel Verwijderen overtollig Blaas
water/zouten/afvalstoffen Urethra
Nier
Ureter
Mannelijk Produceert geslachtscellen en Prostaat
voortplantngsstelsel hormonen Zaadblaasjes
Ductus deferens
Urethra
Zaadbal
Penis
Scrotum
Vrouwelijk Produceert geslachtscellen en Melkklier
voortplantngsstelsel hormonen Eileider
Ondersteunt embryonale/foetale ontw Ovarium
Baarmoeder
Vagina
Uitwendige
geslachtsdelen
Auscultate Luisteren naar geluiden van iemands
lichaam
Histologie Bestuderen van weefsels of weefselleer
Symptoom De waarneming van een pt van een
verandering van normale functoneren van
lichaam
Ziekte Een malfuncte van organen of
orgaanstelsels die het gevolg is van een
gebrekkige homeostatsche regulate
ziekteverschijnsel De lichamelijke manifestate van een ziekte
die via beeld, geluid of aanraking kan
worden gemeten of waar genomen
2
,1 Gemeenschappelijke functies van levende wezens
Reactevermogen
Groei
Voortplantng
Beweging
Stofwisseling
2 Anatomie
2.1 DEFENITIE
‘Open snijden’ (Grieks) : “Is de studie van inwendige en uitwendige structuren en de fysieke
relates tussen lichaamsdelen”
Uitwendige structuur: huid, oogbol,…
Inwendige structuur: long, spier, zenuwvezel, klier
Fysieke relate:
o Binnen een stelsel: slokdarm, maag, dunne darm,…
o Binnen meerdere stelsels: bv spijsverteringen bloedbaan
Structuur en functe: altjd met elkaar verweven
2.1.1 Macroscopische anatomie
Met blote oog waarneembaar: inwendig/ uitwendig
Bestuderen van de vorm, oppervlaktekenmerken
Regionale anatomie: bepaalde zone, bv bloedvaten
Systemische anatomie: orgaanstelsel= meerdere organen
o Bv: spijsverteringsstelsel: binnen één stelsel
o Bv: spijsvertering stelsel in combinate met zenuwstelsel en hormoonstelsel
2.1.2 Microscopische anatomie
Kenmerken met lichtmicroscoop bestuderen
Zichtbaar via licht microscoop: cytologie, histologie,..
3 Fysiologie
3.1 Definitie
Is het bestuderen vn de functe van het menselijk lichaam.
3.2 Omvat
Celfysiologie
orgaanfysiologie
systematsche fysiologie: alle aspecten functoneren specifek orgaanstelsel
pathologische fysiologie: effecten ziekten op functoneren organen/lichaam
3
, 4 orgaanstelsels
4.1 begrippen
interne milieu binnenzijde cel
externe milieu buitenzijde cel
intersttele milieu ruimte tussen cellen(waterig milieu)
intra vasaal in bloedvaten
intra celulair In cel
extra celulaire Uit cel
ic/ec: is +iv
is = h2o
11 orgaanstelsels:
Huid Lymfestelsel
Beenderstelsel Ademhalingsstelsel
Spierstelsel Spijsverteringsstelsel
Zenuwstelsel Urinair stelsel
Hormoonstelsel Voortplantngsstelsel
Bloedvatenstelsel
5 Vegetatieve stelsels
5.1 Omvat
Huid
Uitscheiding
Hart, bloed en lymfevaten
Longen
Spijsvertering
5.2 Besturingssystemen
Zenuwstelsel
Hormonaal stelsel
5.3 Functie
overleving op cellulair niveau
4
stelsel functie Organen
huid Beschermt lichaam tegen gevaren Haar
vanuit omgeving Huid
Rol regulate lichaamstemperatuur Nagels
skelet Ondersteuning , beschermt weefsels Schedel
Opslagplaats mineralen Borstbeen
Vormt bloedcellen Ribben & wervels
Heiligbeen
spierstelsel Beweging mogelijk Axiale spieren
Stevigheid Pezen, gewrichtsbanden
Produceert warmte Spieren ledematen
zenuwstelsel Onmiddelijke reacte op prikkel Hersenen
Coordineren actviteiten andere stelsels Ruggenmerg
Perifere zenuwen
Endocriene stelsel Reguleert langdurige veranderingen in (Bij) Schildklieren
actviteit andere stelsels Epifyse& hypofyse
Thymus
(Bij)nieren
Pancreas
Testes
Cardiovasculaire Transport cellen/opgeloste Hart
stelsel stoffen/afvalstoffen/voedingsstoffen/ Venen & arterie
gassen Capillairen
Lymfestelsel Verdediging infectes/ziekten Thymus
Terugkeer weefselvocht naar Lymfeknopen
bloedsomloop Milt
Lymfevaten
1
,Ademhalingsstelsel Transpoteert lucht naar plaatsen Farynx
gasuitwisseling gebeurt Trachea
Produceert geluid Diafragma
Neusholte
Sinus
Larynx
Bronchi
Spijsverteringsstelsel Verwerkt voedsel Farynx
Neemt voedingsstoffen op Slokdarm
Verwijdert afvalstoffen Lever
Galblaas
Pancreas
Dunne darm
Dikke darm
Rectum
Speekselklieren
Mond en gebit
Maag
Urinaire stelsel Verwijderen overtollig Blaas
water/zouten/afvalstoffen Urethra
Nier
Ureter
Mannelijk Produceert geslachtscellen en Prostaat
voortplantngsstelsel hormonen Zaadblaasjes
Ductus deferens
Urethra
Zaadbal
Penis
Scrotum
Vrouwelijk Produceert geslachtscellen en Melkklier
voortplantngsstelsel hormonen Eileider
Ondersteunt embryonale/foetale ontw Ovarium
Baarmoeder
Vagina
Uitwendige
geslachtsdelen
Auscultate Luisteren naar geluiden van iemands
lichaam
Histologie Bestuderen van weefsels of weefselleer
Symptoom De waarneming van een pt van een
verandering van normale functoneren van
lichaam
Ziekte Een malfuncte van organen of
orgaanstelsels die het gevolg is van een
gebrekkige homeostatsche regulate
ziekteverschijnsel De lichamelijke manifestate van een ziekte
die via beeld, geluid of aanraking kan
worden gemeten of waar genomen
2
,1 Gemeenschappelijke functies van levende wezens
Reactevermogen
Groei
Voortplantng
Beweging
Stofwisseling
2 Anatomie
2.1 DEFENITIE
‘Open snijden’ (Grieks) : “Is de studie van inwendige en uitwendige structuren en de fysieke
relates tussen lichaamsdelen”
Uitwendige structuur: huid, oogbol,…
Inwendige structuur: long, spier, zenuwvezel, klier
Fysieke relate:
o Binnen een stelsel: slokdarm, maag, dunne darm,…
o Binnen meerdere stelsels: bv spijsverteringen bloedbaan
Structuur en functe: altjd met elkaar verweven
2.1.1 Macroscopische anatomie
Met blote oog waarneembaar: inwendig/ uitwendig
Bestuderen van de vorm, oppervlaktekenmerken
Regionale anatomie: bepaalde zone, bv bloedvaten
Systemische anatomie: orgaanstelsel= meerdere organen
o Bv: spijsverteringsstelsel: binnen één stelsel
o Bv: spijsvertering stelsel in combinate met zenuwstelsel en hormoonstelsel
2.1.2 Microscopische anatomie
Kenmerken met lichtmicroscoop bestuderen
Zichtbaar via licht microscoop: cytologie, histologie,..
3 Fysiologie
3.1 Definitie
Is het bestuderen vn de functe van het menselijk lichaam.
3.2 Omvat
Celfysiologie
orgaanfysiologie
systematsche fysiologie: alle aspecten functoneren specifek orgaanstelsel
pathologische fysiologie: effecten ziekten op functoneren organen/lichaam
3
, 4 orgaanstelsels
4.1 begrippen
interne milieu binnenzijde cel
externe milieu buitenzijde cel
intersttele milieu ruimte tussen cellen(waterig milieu)
intra vasaal in bloedvaten
intra celulair In cel
extra celulaire Uit cel
ic/ec: is +iv
is = h2o
11 orgaanstelsels:
Huid Lymfestelsel
Beenderstelsel Ademhalingsstelsel
Spierstelsel Spijsverteringsstelsel
Zenuwstelsel Urinair stelsel
Hormoonstelsel Voortplantngsstelsel
Bloedvatenstelsel
5 Vegetatieve stelsels
5.1 Omvat
Huid
Uitscheiding
Hart, bloed en lymfevaten
Longen
Spijsvertering
5.2 Besturingssystemen
Zenuwstelsel
Hormonaal stelsel
5.3 Functie
overleving op cellulair niveau
4