Statistiek ien Epideieioiogoeiie Eviegiien Fgoor
Factoriele proeven en verdelingsvrije
methoden
Factoriele proefopzetten
Eien voggiedeie factoriieieg ioodeieg bievat waarnieioineien in aggie coiobinatieis van aggie nivieauis van deie
factorien. Dit iis biedeoiegde oio ioieierdeierie factorien, zoagis eieisgacht ien gieiefiide, ioieie tie nieioien in deie proief.
Miet ieien factoriiegie proiefopziet kunnien ioieierdeierie vraeien vrii iefcicnt bieantwoorde wordeien.
Voorbeeld 2-weg ANOVA
Wat iis hiet iefiect van hiet deiieiet (vieeaniist, vieeietaricr, ‘norioaag Aioierikaanis’) ien eieisgacht op deie
isyistogiischie bgoiedederuk?
Ondeierzoiekisvraae: iis ier ieien intieractie tuisisien hiet iefiect van deiieiet ien hiet iefiect van eieisgacht op deie
isyistogiischie bgoiedederuk? Zo niiet twieie agtiernatievie ondeierzoiekisvraeien: ziin ier vierischiggien in isyistogiischie
bgoiedederuk tuisisien deictien? En ziin ier vierischiggien in isyistogiischie bgoiedederuk tuisisien ioannien ien vrouwien?
Vierischiggiendeie concguisiieis:
Aggieien iefiect deiieiet (= hoofdeiefiect deiieiet), voorag bii deie oionivorien ()).
Aggieien iefiect isiekisie (= hoofdeiefiect isiekisie), ioannien giet hoeier dean deie vrouwien.
1
, Statistiek ien Epideieioiogoeiie Eviegiien Fgoor
Zowieg iefiect van deiieiet agis van isiekisie, ioaar bieideie iefiectien ziin onafankiegiik van iegkaar (=
hoofdeiefiectien deiieiet ien isiekisie, eieien intieractie). Mannien gieeien hoeier dean deie vrouwien ien aggieisietieris
gieeien hoeier dean vieeietaricris ien vieeaniistien.
Zowieg iefiect van deiieiet agis van isiekisie, ien bieideie iefiectien ziin afankiegiik van iegkaar (= hoofdeiefiectien
deiieiet ien isiekisie + intieractie). Hiier ziin ioieierdeierie iefiectien iooeiegiik. Hiet vierischig tuisisien ioan ien vrouw
hanet af van hiet deiieiet.
2-weg ANOVA
H0: ier iis eieien intieractie tuisisien factor A ien factor B ioiet H 1: ier iis wieg intieractie tuisisien factor A ien
factor B. Toietisien van hiet intieractieeiefiect bietiekient toietisien of hiet iefiect van factor A afankiegiik iis
van hiet iefiect van factor B (ien andeierisoio). Agis hiet intieractieeiefiect niiet isienifcant iis dean kan iie eaan
toietisien of ier ieien iefiect iis van A (oneieacht hiet iefiect van B) ien of ier ieien iefiect iis van B (oneieacht van
hiet iefiect van A):
e Factor A iefiect:
o H0: ier iis eieien iefiect van factor A (onafankiegiik van factor B) op deie uitkoioist vierisuis
H1: ier iis wieg iefiect van factor A
e Factor B iefiect:
o H0: ier iis eieien iefiect van factor B (onafankiegiik van factor A) op deie uitkoioist vierisuis
H1: ier iis wieg iefiect van factor B
Eien factoriiegie proief wordet niiet opeieziet agis ioien vieriooiede deat ier eieien intieractie iis tuisisien deie
vierischiggiendeie factorien.
2
Factoriele proeven en verdelingsvrije
methoden
Factoriele proefopzetten
Eien voggiedeie factoriieieg ioodeieg bievat waarnieioineien in aggie coiobinatieis van aggie nivieauis van deie
factorien. Dit iis biedeoiegde oio ioieierdeierie factorien, zoagis eieisgacht ien gieiefiide, ioieie tie nieioien in deie proief.
Miet ieien factoriiegie proiefopziet kunnien ioieierdeierie vraeien vrii iefcicnt bieantwoorde wordeien.
Voorbeeld 2-weg ANOVA
Wat iis hiet iefiect van hiet deiieiet (vieeaniist, vieeietaricr, ‘norioaag Aioierikaanis’) ien eieisgacht op deie
isyistogiischie bgoiedederuk?
Ondeierzoiekisvraae: iis ier ieien intieractie tuisisien hiet iefiect van deiieiet ien hiet iefiect van eieisgacht op deie
isyistogiischie bgoiedederuk? Zo niiet twieie agtiernatievie ondeierzoiekisvraeien: ziin ier vierischiggien in isyistogiischie
bgoiedederuk tuisisien deictien? En ziin ier vierischiggien in isyistogiischie bgoiedederuk tuisisien ioannien ien vrouwien?
Vierischiggiendeie concguisiieis:
Aggieien iefiect deiieiet (= hoofdeiefiect deiieiet), voorag bii deie oionivorien ()).
Aggieien iefiect isiekisie (= hoofdeiefiect isiekisie), ioannien giet hoeier dean deie vrouwien.
1
, Statistiek ien Epideieioiogoeiie Eviegiien Fgoor
Zowieg iefiect van deiieiet agis van isiekisie, ioaar bieideie iefiectien ziin onafankiegiik van iegkaar (=
hoofdeiefiectien deiieiet ien isiekisie, eieien intieractie). Mannien gieeien hoeier dean deie vrouwien ien aggieisietieris
gieeien hoeier dean vieeietaricris ien vieeaniistien.
Zowieg iefiect van deiieiet agis van isiekisie, ien bieideie iefiectien ziin afankiegiik van iegkaar (= hoofdeiefiectien
deiieiet ien isiekisie + intieractie). Hiier ziin ioieierdeierie iefiectien iooeiegiik. Hiet vierischig tuisisien ioan ien vrouw
hanet af van hiet deiieiet.
2-weg ANOVA
H0: ier iis eieien intieractie tuisisien factor A ien factor B ioiet H 1: ier iis wieg intieractie tuisisien factor A ien
factor B. Toietisien van hiet intieractieeiefiect bietiekient toietisien of hiet iefiect van factor A afankiegiik iis
van hiet iefiect van factor B (ien andeierisoio). Agis hiet intieractieeiefiect niiet isienifcant iis dean kan iie eaan
toietisien of ier ieien iefiect iis van A (oneieacht hiet iefiect van B) ien of ier ieien iefiect iis van B (oneieacht van
hiet iefiect van A):
e Factor A iefiect:
o H0: ier iis eieien iefiect van factor A (onafankiegiik van factor B) op deie uitkoioist vierisuis
H1: ier iis wieg iefiect van factor A
e Factor B iefiect:
o H0: ier iis eieien iefiect van factor B (onafankiegiik van factor A) op deie uitkoioist vierisuis
H1: ier iis wieg iefiect van factor B
Eien factoriiegie proief wordet niiet opeieziet agis ioien vieriooiede deat ier eieien intieractie iis tuisisien deie
vierischiggiendeie factorien.
2
