H6 The efeect of EU law n che aio al legal tytcemt.
3. 1 e 3. 2
Een extra dimensie aan het Europese recht is de samenvoeging met het natonaaa recht. Het gaat hier
om voorrang, directe werking en indirecte werking. Om te begrijpen hoe de consttutoneae regeaing
tussen de aidstaten werkt zijn er drie beaangrijke eaementen. Insttutes, procedures en principes. Met
andere woorden, wie dwingt het EU recht af in de aidstaten, en hoe(voagens weake procedures) en
door weake principes wordt dit gehandhaafd.
Deze drie eaementen zorgen ervoor dat de natonaae wetgeving wordt gecombineerd met de
Europese wetgeving. Het meeste wordt geregead door de principaes. Het gaat hier dan om de directe
en indirecte werking en de voorrang. Met de zaken Van Gent en Loos en Costa Enea aiep het hof
vooruit op de werken van de Europese Wetgeving. Costa Enea het feit dat het EU recht voorrang
heef boven de natonaae wet. EGrrecht, het EUrrecht heef aatjd voorrang op de natonaae
wetgeving. Van Gent & Loos heef bepaaad dat aas in het verdrag opgenomen bepaaingen
onvoorwaardeaijk en duideaijk is, dit directe werking heef. as dit het gevaa is, dan kan een burger
ook een beroep doen op dit recht.
Vandaag de dag hanteert het Hof drie voorwaarden aas formuae voor direct efet.
1. Onvoorwaardeaijk
2. Precies/duideaijk
3. De aidstaat heef gefaaad in het correct impaementeren van een richtaijn of gefaaad bij het
impaementeren van de richtaijn binnen de daarvoor gesteade termijn.
3. 3 Dnreec efeec n aeio .
Een directe efecteve/werkzame bepaaing van het EU recht kan twee gevoagen hebben. Ten eerste
wordt er een nieuwe regea gecreëerd aan de hand van de zaak die is gestart. Ten tweede kan eht er
voor zorgen dat een bestaande natonaae regea, die in strijd is met het EU recht, wordt veranderd.
Er zijn nog twee beaangrijke kenmerken die met de directe werking te makenne hebben. Ten eerste
de test, bovengenoemde 3 punten bij paragraaf 3.2, wordt uitgevoerd met respect voor de
individueae bepaaingen van de EUrwetgeving(op eake bepaaing kan een beroep worden gedaan). Ten
tweede, zeafs Eu bepaaingen die geen individueae en subjecteve rechten veraenen, kunnen een
directe werking hebben.
3. 4 Dnfere iaio I:n cyeet of legal aect.
3. 4. 1 Verdragtbeealn ge
Door Van Gent & Loos en de daaropvoagende jurisprudente werd vastgestead dat
verdragsbepaaingen een directe werking hebben. Dit recht kan in eak mogeaijk vorm worden
opgeroepen. In Vertcaaa verband(individueea persoon vs staat), in omgekeerd vertcaaa verband(staat
vs individu) en ook horizontaaa.
,Vanaf 2009 is het EU handvest van grondrechten toegevoegd aan primaire wetgeving. In artkea van
dit handvest is vastgeaegd dat het handvest dezeafde weteaijke waarde heef aas verdragen. Dit
handvest heef wat betref de vertcaae en de omgekeerde vertcaae verhouding hetzeafde efect aas
verdragsbepaaingen. De horizontaae werking wordt nog open geaaten door het Hof.
3. 4. 2 Voortehrnfte /regleme ce
Vanaf het begin van de EEG is er in het verdrag opgenomen dat voorschrifen ‘in zn geheea bindend
zijn en direct toepasseaijk zijn in aaae aidstaten’. Dit zorgde voor verwarring want aas dat voor de
voorschrifen ook zou geaden zou er geen verschia meer zijn tussen directe werking en directe
toepasseaijkheid. Hier is dus een onderscheid in gemaakt. Direct applicability betekent dat tenzij
expaiciet vermead in het voorschrif zeaf geen natonaae impaementate door de aidstaten wordt
vereist. as zo’n voorschrif van kracht gaan, verandert dit en die wea direct toepasseaijk.
Over directe werking zegt het Hof dat dit wordt aangenomen. IN zeadzame gevaaaen kan het echter
wea zo zijn dat een voorschrif direct toepasseaijk is maar geen directe werking heef.
as aaatste is een voorschrif in eake vorm oproepbaar, dit is dus wederom in vertcaaar ,omgekeerd
vertcaaar en horizontaaa verband.
3. 4. 3 Betlunce
Besauiten zoaas vastgeaegd in artkea 222 van het werkingsverdrag van de EU kunne twee soorten
besauiten betekenen nameaijk geadresseerde en niet geadresseerde besauiten. Geadresseerd besauit
is een individueae handeaing met daarin een concrete geadresseerde. Een nietrgeadresseerd besauit is
in praktjk een wetgevend handeaing zonder een naam erbij. Dit is dus een verzameaing van abstracte
en aagemene besauiten.
Het directe efect van besauiten is beperkt tot de vertcaae verhoudingen.
3. 5 Dnfere ioa io II:n cyeet of legal relaio thne
Richtaijn mogen in eake rechteaijke verhouding worden gebruikt zowea horizontaaa aas vertcaaa. Een
Casus die hierover gaat is van Duyn. Dit gaat over een Nederaandse vrouw die aas secretaresse in
Engeaand wiade gaan werken maar hier werd geweigerd vanwege de actviteiten van de Scientoaogy
kerk. Van Duyn deed een beroep op een bepaaing van een richtaijn. Het Hof bepaaade hier dat
richtaijnen ook vertcaae directe werking hebben. Hiervoor geaden wea dezeafde criteria aas bij punt
3.2. In het verdrag is het tekstueea niet terug te vinden dat de uitspraak ondersteunt. Het beste
argument van het Hof om aan dat feit voorbij te gaan is bekend aas het ‘estoppea argument’ : ‘een
aidstaat die gefaaad heef om een richtaijn te impaementeren, kan niet terugvaaaen op dit faaen aas
verdediging tegen een individu die een beroep doet op deze richtaijn. ‘ een richtaijn wordt dus gezien
aas een sancte tegen Lidstaat die in gebreke is. as een aidstaat tjdig en correct een richtaijn invoert
heef het zeaf nog vrijheid om te bepaaen wat de richtaijn betekent, hoe het wordt ingevoerd etc. as
een aidstaat faaat om dit correct of tjdig te doen dan veraiest het de keuze om dit te bepaaen.
as een aidstaat niet kan voorkomen dat een individu zich beroept op en een richtaijn die nog niet is
geïmpaementeerd nadat de hiervoor gesteade tjd is verstreken, dan mag aidstaat deze richtaijn ook
niet afdwingen tegenover zijn eigen inwoners. In dit gevaa is de omkeerde vertcaae band uitgesaoten.
,Daarnaast geadt het Estoppea argument beantwoordt niet de vraag op een horizontaae kweste tussen
twee partcuaieren een directe werking heef.
Dit wordt in het Marshaaararrest beantwoord door het Hof. Hierin wordt gestead dat het bindende
karakter van een richtaijn, waarin de basis wordt geaegd of er een beroep op de richtaijn kan worden
gedaan bij het natonaae gerechtshof, bestaat aaaeen in reaate tot eake aidstaat aan wie de richtaijn is
gericht. In dit arrest werd een vrouw op 2 jarige aeefijd ontsaagen op basis van discriminate. Een
man mocht tot 5 werken en een vrouw tot 0. De vraag was of een horizontaaa efect geadt bij de
bepaaing van deze richtaijn. Er wordt gezegd dat het estoppea argument niet zover reikt dat het
directe efect cab de richtaijn wordt gerechtvaardigd. In deze zaak werd het bedrijf waarvoor de
vrouw werkte aas overheidsinstante bestempead waardoor het voor de uitkomst van deze zaak niet
uitmaakte.
3. 6 No hornzo cal dnreec efeec of dnreeiiet:n che rule a d che exeeio
Met name de horizontaae efect van richtaijnen en besauiten wordt betwist door het hof. De origineae
regea is dat EU recht bepaaingen over het aagemeen een directe werking hebben. De uitzondering op
deze regea is dat bepaaade weteaijke verhoudingen worden uitgesaoten van directe werking, zoaas de
horizontaae werking in dit gevaa. Op deze uitzondering zijn door het Hof aater nog meer
uitzonderingen gemaakt.
a. aae bedrijven instantes die een overheid of een autoriteit heapen of in dienst van het staan
worden aas overheidsinstantes aangemerkt zodat zij niet onder de horizontaae werking van
de directe werking van richtaijnen vaaaen. Dat betekent dat werknemers van deze bedrijven
ook een beroep kunnen doen op deze richtaijnen tegenover hun werkgever.
b. Het Hof heef bepaaad dat faaen van een Lidstaat om iets te impaementeren een spiaa over in
de private verhoudingen kan hebben. Ze tweede aainea van 3.5.
c. Het Hof heef bepaaad dat gerechteaijk gecreëerde aagemene bepaaingen van het recht,
toepasseaijk zijn in een horizontaae verhouding.
d. Het Hof heef een robuuste versie van indirecte werking gepromoveerd aas een manier voor
richtaijnen om zich te mengen in de horizontaae werking.
4. 1 I dnreec efeec
Indirect efect betekent in feite de paicht van aaae natonaae insteaaingen/instantes om aaae natonaae
wetgeving uit te aeggen conform de Europese wetgeving. In het arrest Pfeifer is door het Hof
nogmaaas bepaaad waar het om gaat. (zie stukje baz 15 r157)
Indirecte werking dekt aaae eurwetgeving en aaae natonaae wetgeving. In tegensteaaing tot directe
werking is hier geen uitzondering op. aaes moet worden uitgeaegd aan de hand van de Europese
wetgeving.
Same iatti g I ticuio eel e macerneel reehc n de EU
, Hoofdstuk : The efects of EU aaw in the natonaa aegaa
systems
5. Primacy (voorrang)
Bij een casus waar natonaaa en Europees recht in confict zijn, staat Europees recht aatjd boven
natonaaa recht. Dit aevert vragen op gebied van hiërarchie, soevereiniteit en ‘het aaatste woord ‘,
waar zowea het Europees Gerechtshof aas ook de natonaae overheden verschiaaen van mening.
Visie Gerechtshof:
Costa/Enea rr> Mag natonaae wetgeving uniaateraaa afwijken van EU wetgeving, ook aa was deze er
voor deeaname aan het Europese integrate proces? Hof: NEE
Concausie: LLE Europese wetgeving heef voorrang op LLE natonaae wetgeving. Basis hiervoor was
de ‘speciaae en origineae aard ‘ die voortvaoeide uit het Verdrag. Dit aevert een probaeem op bij de
redevoering van het hof, nameaijk: De speciaae en origineae aard van de nieuwe Europese
gemeenschap benodigd de Europese gemeenschap om deze spciaae en origineae eigenschappen te
hebben (=circuaaire redevoering)
Wea aeidt de combinate van voorrang en directe werking tot een efciënte handhaving van EU
wetgeving, door het synergic efect van deze beginseaen: Een efect dat voortvaoeit tussen twee of
meer agenten, entteiten, factoren of stofen die een efect hebben dat groter is dan de som van hun
individueae efecten.
3 beaangrijke kenmerken van het voorrang beginsea:
r Dit betekent dat voorrang van toepassing is in individueae zaken, en dus niet dat de natonaae
weteaijke bepaaing voaaedig geschrapt kan worden. Het past de weteaijkheid van de natonaae
bepaaing NIET aan. De EUrwetgeving oordeeat aaaeen over zaken in gevaaaen binnen EUrstrekking.
r De toepassing van voorrang is zonder voorbehoud en absoauut. Het omvangt dus LLE EUr
wetgeving.
r De voorrang van EUrwetgeving heef betrekking op LLE rechters.
3. 1 e 3. 2
Een extra dimensie aan het Europese recht is de samenvoeging met het natonaaa recht. Het gaat hier
om voorrang, directe werking en indirecte werking. Om te begrijpen hoe de consttutoneae regeaing
tussen de aidstaten werkt zijn er drie beaangrijke eaementen. Insttutes, procedures en principes. Met
andere woorden, wie dwingt het EU recht af in de aidstaten, en hoe(voagens weake procedures) en
door weake principes wordt dit gehandhaafd.
Deze drie eaementen zorgen ervoor dat de natonaae wetgeving wordt gecombineerd met de
Europese wetgeving. Het meeste wordt geregead door de principaes. Het gaat hier dan om de directe
en indirecte werking en de voorrang. Met de zaken Van Gent en Loos en Costa Enea aiep het hof
vooruit op de werken van de Europese Wetgeving. Costa Enea het feit dat het EU recht voorrang
heef boven de natonaae wet. EGrrecht, het EUrrecht heef aatjd voorrang op de natonaae
wetgeving. Van Gent & Loos heef bepaaad dat aas in het verdrag opgenomen bepaaingen
onvoorwaardeaijk en duideaijk is, dit directe werking heef. as dit het gevaa is, dan kan een burger
ook een beroep doen op dit recht.
Vandaag de dag hanteert het Hof drie voorwaarden aas formuae voor direct efet.
1. Onvoorwaardeaijk
2. Precies/duideaijk
3. De aidstaat heef gefaaad in het correct impaementeren van een richtaijn of gefaaad bij het
impaementeren van de richtaijn binnen de daarvoor gesteade termijn.
3. 3 Dnreec efeec n aeio .
Een directe efecteve/werkzame bepaaing van het EU recht kan twee gevoagen hebben. Ten eerste
wordt er een nieuwe regea gecreëerd aan de hand van de zaak die is gestart. Ten tweede kan eht er
voor zorgen dat een bestaande natonaae regea, die in strijd is met het EU recht, wordt veranderd.
Er zijn nog twee beaangrijke kenmerken die met de directe werking te makenne hebben. Ten eerste
de test, bovengenoemde 3 punten bij paragraaf 3.2, wordt uitgevoerd met respect voor de
individueae bepaaingen van de EUrwetgeving(op eake bepaaing kan een beroep worden gedaan). Ten
tweede, zeafs Eu bepaaingen die geen individueae en subjecteve rechten veraenen, kunnen een
directe werking hebben.
3. 4 Dnfere iaio I:n cyeet of legal aect.
3. 4. 1 Verdragtbeealn ge
Door Van Gent & Loos en de daaropvoagende jurisprudente werd vastgestead dat
verdragsbepaaingen een directe werking hebben. Dit recht kan in eak mogeaijk vorm worden
opgeroepen. In Vertcaaa verband(individueea persoon vs staat), in omgekeerd vertcaaa verband(staat
vs individu) en ook horizontaaa.
,Vanaf 2009 is het EU handvest van grondrechten toegevoegd aan primaire wetgeving. In artkea van
dit handvest is vastgeaegd dat het handvest dezeafde weteaijke waarde heef aas verdragen. Dit
handvest heef wat betref de vertcaae en de omgekeerde vertcaae verhouding hetzeafde efect aas
verdragsbepaaingen. De horizontaae werking wordt nog open geaaten door het Hof.
3. 4. 2 Voortehrnfte /regleme ce
Vanaf het begin van de EEG is er in het verdrag opgenomen dat voorschrifen ‘in zn geheea bindend
zijn en direct toepasseaijk zijn in aaae aidstaten’. Dit zorgde voor verwarring want aas dat voor de
voorschrifen ook zou geaden zou er geen verschia meer zijn tussen directe werking en directe
toepasseaijkheid. Hier is dus een onderscheid in gemaakt. Direct applicability betekent dat tenzij
expaiciet vermead in het voorschrif zeaf geen natonaae impaementate door de aidstaten wordt
vereist. as zo’n voorschrif van kracht gaan, verandert dit en die wea direct toepasseaijk.
Over directe werking zegt het Hof dat dit wordt aangenomen. IN zeadzame gevaaaen kan het echter
wea zo zijn dat een voorschrif direct toepasseaijk is maar geen directe werking heef.
as aaatste is een voorschrif in eake vorm oproepbaar, dit is dus wederom in vertcaaar ,omgekeerd
vertcaaar en horizontaaa verband.
3. 4. 3 Betlunce
Besauiten zoaas vastgeaegd in artkea 222 van het werkingsverdrag van de EU kunne twee soorten
besauiten betekenen nameaijk geadresseerde en niet geadresseerde besauiten. Geadresseerd besauit
is een individueae handeaing met daarin een concrete geadresseerde. Een nietrgeadresseerd besauit is
in praktjk een wetgevend handeaing zonder een naam erbij. Dit is dus een verzameaing van abstracte
en aagemene besauiten.
Het directe efect van besauiten is beperkt tot de vertcaae verhoudingen.
3. 5 Dnfere ioa io II:n cyeet of legal relaio thne
Richtaijn mogen in eake rechteaijke verhouding worden gebruikt zowea horizontaaa aas vertcaaa. Een
Casus die hierover gaat is van Duyn. Dit gaat over een Nederaandse vrouw die aas secretaresse in
Engeaand wiade gaan werken maar hier werd geweigerd vanwege de actviteiten van de Scientoaogy
kerk. Van Duyn deed een beroep op een bepaaing van een richtaijn. Het Hof bepaaade hier dat
richtaijnen ook vertcaae directe werking hebben. Hiervoor geaden wea dezeafde criteria aas bij punt
3.2. In het verdrag is het tekstueea niet terug te vinden dat de uitspraak ondersteunt. Het beste
argument van het Hof om aan dat feit voorbij te gaan is bekend aas het ‘estoppea argument’ : ‘een
aidstaat die gefaaad heef om een richtaijn te impaementeren, kan niet terugvaaaen op dit faaen aas
verdediging tegen een individu die een beroep doet op deze richtaijn. ‘ een richtaijn wordt dus gezien
aas een sancte tegen Lidstaat die in gebreke is. as een aidstaat tjdig en correct een richtaijn invoert
heef het zeaf nog vrijheid om te bepaaen wat de richtaijn betekent, hoe het wordt ingevoerd etc. as
een aidstaat faaat om dit correct of tjdig te doen dan veraiest het de keuze om dit te bepaaen.
as een aidstaat niet kan voorkomen dat een individu zich beroept op en een richtaijn die nog niet is
geïmpaementeerd nadat de hiervoor gesteade tjd is verstreken, dan mag aidstaat deze richtaijn ook
niet afdwingen tegenover zijn eigen inwoners. In dit gevaa is de omkeerde vertcaae band uitgesaoten.
,Daarnaast geadt het Estoppea argument beantwoordt niet de vraag op een horizontaae kweste tussen
twee partcuaieren een directe werking heef.
Dit wordt in het Marshaaararrest beantwoord door het Hof. Hierin wordt gestead dat het bindende
karakter van een richtaijn, waarin de basis wordt geaegd of er een beroep op de richtaijn kan worden
gedaan bij het natonaae gerechtshof, bestaat aaaeen in reaate tot eake aidstaat aan wie de richtaijn is
gericht. In dit arrest werd een vrouw op 2 jarige aeefijd ontsaagen op basis van discriminate. Een
man mocht tot 5 werken en een vrouw tot 0. De vraag was of een horizontaaa efect geadt bij de
bepaaing van deze richtaijn. Er wordt gezegd dat het estoppea argument niet zover reikt dat het
directe efect cab de richtaijn wordt gerechtvaardigd. In deze zaak werd het bedrijf waarvoor de
vrouw werkte aas overheidsinstante bestempead waardoor het voor de uitkomst van deze zaak niet
uitmaakte.
3. 6 No hornzo cal dnreec efeec of dnreeiiet:n che rule a d che exeeio
Met name de horizontaae efect van richtaijnen en besauiten wordt betwist door het hof. De origineae
regea is dat EU recht bepaaingen over het aagemeen een directe werking hebben. De uitzondering op
deze regea is dat bepaaade weteaijke verhoudingen worden uitgesaoten van directe werking, zoaas de
horizontaae werking in dit gevaa. Op deze uitzondering zijn door het Hof aater nog meer
uitzonderingen gemaakt.
a. aae bedrijven instantes die een overheid of een autoriteit heapen of in dienst van het staan
worden aas overheidsinstantes aangemerkt zodat zij niet onder de horizontaae werking van
de directe werking van richtaijnen vaaaen. Dat betekent dat werknemers van deze bedrijven
ook een beroep kunnen doen op deze richtaijnen tegenover hun werkgever.
b. Het Hof heef bepaaad dat faaen van een Lidstaat om iets te impaementeren een spiaa over in
de private verhoudingen kan hebben. Ze tweede aainea van 3.5.
c. Het Hof heef bepaaad dat gerechteaijk gecreëerde aagemene bepaaingen van het recht,
toepasseaijk zijn in een horizontaae verhouding.
d. Het Hof heef een robuuste versie van indirecte werking gepromoveerd aas een manier voor
richtaijnen om zich te mengen in de horizontaae werking.
4. 1 I dnreec efeec
Indirect efect betekent in feite de paicht van aaae natonaae insteaaingen/instantes om aaae natonaae
wetgeving uit te aeggen conform de Europese wetgeving. In het arrest Pfeifer is door het Hof
nogmaaas bepaaad waar het om gaat. (zie stukje baz 15 r157)
Indirecte werking dekt aaae eurwetgeving en aaae natonaae wetgeving. In tegensteaaing tot directe
werking is hier geen uitzondering op. aaes moet worden uitgeaegd aan de hand van de Europese
wetgeving.
Same iatti g I ticuio eel e macerneel reehc n de EU
, Hoofdstuk : The efects of EU aaw in the natonaa aegaa
systems
5. Primacy (voorrang)
Bij een casus waar natonaaa en Europees recht in confict zijn, staat Europees recht aatjd boven
natonaaa recht. Dit aevert vragen op gebied van hiërarchie, soevereiniteit en ‘het aaatste woord ‘,
waar zowea het Europees Gerechtshof aas ook de natonaae overheden verschiaaen van mening.
Visie Gerechtshof:
Costa/Enea rr> Mag natonaae wetgeving uniaateraaa afwijken van EU wetgeving, ook aa was deze er
voor deeaname aan het Europese integrate proces? Hof: NEE
Concausie: LLE Europese wetgeving heef voorrang op LLE natonaae wetgeving. Basis hiervoor was
de ‘speciaae en origineae aard ‘ die voortvaoeide uit het Verdrag. Dit aevert een probaeem op bij de
redevoering van het hof, nameaijk: De speciaae en origineae aard van de nieuwe Europese
gemeenschap benodigd de Europese gemeenschap om deze spciaae en origineae eigenschappen te
hebben (=circuaaire redevoering)
Wea aeidt de combinate van voorrang en directe werking tot een efciënte handhaving van EU
wetgeving, door het synergic efect van deze beginseaen: Een efect dat voortvaoeit tussen twee of
meer agenten, entteiten, factoren of stofen die een efect hebben dat groter is dan de som van hun
individueae efecten.
3 beaangrijke kenmerken van het voorrang beginsea:
r Dit betekent dat voorrang van toepassing is in individueae zaken, en dus niet dat de natonaae
weteaijke bepaaing voaaedig geschrapt kan worden. Het past de weteaijkheid van de natonaae
bepaaing NIET aan. De EUrwetgeving oordeeat aaaeen over zaken in gevaaaen binnen EUrstrekking.
r De toepassing van voorrang is zonder voorbehoud en absoauut. Het omvangt dus LLE EUr
wetgeving.
r De voorrang van EUrwetgeving heef betrekking op LLE rechters.
