Scheikunde Hoofdstuk 7
Bij elke reactie is er een energie-effect. Bij een exotherme reactie komt er warmte vrij. Bij
een endotherme reactie is er warmte nodig. Het energie-effect kun je in een
energiediagram weergeven. Je geeft het energieniveau
weer van de beginstoffen en de reactieproducten. De
energieniveau van de beginstoffen heet het beginniveau.
Het verschil tussen het eindniveau en beginniveau heet
delta E. De wet behoud van energie betekent dat er geen
energie verloren kan gaan of zomaar ontstaan. Dat betekend
dat bij een omkeerbaar proces de energie evenveel is. Veel
reacties hebben een activeringsenergie nodig. Deze activeringsenergie teken je ook in de
energiediagram.
Voor sommige reacties kan je de reactiewarmte bepalen, je gebruikt dan de
vormingswarmte. Dit is de reactiewarmte van de vorming van 1 mol stof uit de
niet-ontleedbare stoffen. Binas tabel 57A,B. Als de vormingswarmte negatief is betekent dat
dat de vormingsreactie exotherm is. Je kunt de ontledingswarmte dus ook afleiden van de
vormingswarmte. Je gebruikt dat het tegengestelde teken. Volg dit stappenplan;
1. Schrijf de reactievergelijking op
2. Zoek de vormings/ontledingswarmte op van de beginstof(fen)
3. Zoek de vormings/ontledingswarmte op van de eindproduct(en)
4. Reken delta E uit door ontledingswarmte en vormingswarmte bij elkaar op te tellen
Als je wilt volgen hoe snel een reactie verloopt kijk je naar hoe snel de beginstoffen weg zijn.
De reactiesnelheid, s, heeft als eenheid mol per seconde (soms mol per liter per
seconde).Vergeet niet dat de stof waarnaar je kijkt ook erbij vermeldt moet worden.
Wanneer twee stoffen elkaar aanraken botsen de deeltjes van die stoffen, er kunnen dan
twee dingen gebeuren. De deeltjes gaan onveranderd weer uit elkaar, of er worden andere
deeltjes gevormd. Bij de laatste is de botsing effectief en treedt er een reactie op. Hoe hoger
het aantal effectieve botsingen, hoe hoger de reactiesnelheid. Temperatuur,
verdelingsgraad en een katalysator kunnen de reactiesnelheid beïnvloeden. Hoe hoger de
temperatuur, hoe sneller de deeltjes bewegen, hoe meer botsingen er plaats vinden. Als de
stof fijner verdeeld is is er meer contactoppervlakte waardoor er meer botsingen kunnen
plaatsvinden. De invloed van een katalysator kun je niet beschrijven met het bewegende
deeltjesmodel. Enzymen zijn biologische katalysatoren die zich in jou lichaam bevinden.
Door de aanwezigheid van een katalysator kan de activeringsenergie lager worden. De
katalysator wordt gebruikt maar niet verbruikt.
Sommige reacties zijn afhankelijk van wat je er in doet. Bij kleurverandering kun je een
andere stof toevoegen waar de ‘basisstof’ eerst mee reageert, zo kun je de kleurverandering
als het ware timen. Dit zijn klokreacties.
Bij elke reactie is er een energie-effect. Bij een exotherme reactie komt er warmte vrij. Bij
een endotherme reactie is er warmte nodig. Het energie-effect kun je in een
energiediagram weergeven. Je geeft het energieniveau
weer van de beginstoffen en de reactieproducten. De
energieniveau van de beginstoffen heet het beginniveau.
Het verschil tussen het eindniveau en beginniveau heet
delta E. De wet behoud van energie betekent dat er geen
energie verloren kan gaan of zomaar ontstaan. Dat betekend
dat bij een omkeerbaar proces de energie evenveel is. Veel
reacties hebben een activeringsenergie nodig. Deze activeringsenergie teken je ook in de
energiediagram.
Voor sommige reacties kan je de reactiewarmte bepalen, je gebruikt dan de
vormingswarmte. Dit is de reactiewarmte van de vorming van 1 mol stof uit de
niet-ontleedbare stoffen. Binas tabel 57A,B. Als de vormingswarmte negatief is betekent dat
dat de vormingsreactie exotherm is. Je kunt de ontledingswarmte dus ook afleiden van de
vormingswarmte. Je gebruikt dat het tegengestelde teken. Volg dit stappenplan;
1. Schrijf de reactievergelijking op
2. Zoek de vormings/ontledingswarmte op van de beginstof(fen)
3. Zoek de vormings/ontledingswarmte op van de eindproduct(en)
4. Reken delta E uit door ontledingswarmte en vormingswarmte bij elkaar op te tellen
Als je wilt volgen hoe snel een reactie verloopt kijk je naar hoe snel de beginstoffen weg zijn.
De reactiesnelheid, s, heeft als eenheid mol per seconde (soms mol per liter per
seconde).Vergeet niet dat de stof waarnaar je kijkt ook erbij vermeldt moet worden.
Wanneer twee stoffen elkaar aanraken botsen de deeltjes van die stoffen, er kunnen dan
twee dingen gebeuren. De deeltjes gaan onveranderd weer uit elkaar, of er worden andere
deeltjes gevormd. Bij de laatste is de botsing effectief en treedt er een reactie op. Hoe hoger
het aantal effectieve botsingen, hoe hoger de reactiesnelheid. Temperatuur,
verdelingsgraad en een katalysator kunnen de reactiesnelheid beïnvloeden. Hoe hoger de
temperatuur, hoe sneller de deeltjes bewegen, hoe meer botsingen er plaats vinden. Als de
stof fijner verdeeld is is er meer contactoppervlakte waardoor er meer botsingen kunnen
plaatsvinden. De invloed van een katalysator kun je niet beschrijven met het bewegende
deeltjesmodel. Enzymen zijn biologische katalysatoren die zich in jou lichaam bevinden.
Door de aanwezigheid van een katalysator kan de activeringsenergie lager worden. De
katalysator wordt gebruikt maar niet verbruikt.
Sommige reacties zijn afhankelijk van wat je er in doet. Bij kleurverandering kun je een
andere stof toevoegen waar de ‘basisstof’ eerst mee reageert, zo kun je de kleurverandering
als het ware timen. Dit zijn klokreacties.
