Basisopleiding CGT (Cognitieve Gedragstherapie) 100
uur
Samenvatting van de literatuur Lesdag 1
Forta Opleidingen
Literatuur
Lesdag 1
Korrelboom, K.&Broeke, E.ten(2014). Hfst.3 Invloed vanuit de wetenschap
Korrelboom, K.&Broeke, E.ten (2014). Hfst.6 Een tussenbalans; uitgangspunten en contouren van
geïntegreerde cognitieve gedragstherapie
Korrelboom, K., & Broeke, E. ten (2014).Hfst. 9 Taxatie van aangrijpingspunten: de functieanalyse.
FA BA en HT: Keijsers, L. (Bijlage 01, 2 pag)
, Hoofdstuk 3 Invloed vanuit de wetenschap
3.1 INLEIDING
We spreken van leren wanneer specifieke gedragingen leiden tot nieuwe
gedragingen/attitudes en gedragstendenties of het vermogen daartoe
creëren. Er kan dus onderscheid worden gemaakt tussen feitelijke
veranderingen en de potentie daartoe: het verschil tussen leren en
performantie. Iets kan zijn geleerd zonder dat dit daadwerkelijk in het
gedrag (de performantie) tot uiting komt. De definiëring heeft drie
kenmerken:
1. Rijping: soms kan een gedragsverandering ineens vanzelf
ontstaan zonder dat er leerervaringen aan ten grondslag liggen.
Daarnaast kunnen sommige leerervaringen pas leiden tot
verandering nadat eerst een bepaalde ontwikkeling is doorlopen
(bv. een kind kan pas leren lopen nadat het skelet en spierstelsel
voldoende zijn gevormd).
2. Sommige gedragsveranderingen ontstaan ten gevolge van ervaringen die wij
geen
‘leerervaringen’ kunnen noemen. Bijvoorbeeld plotseling blind
worden en je daardoor anders gedragen, dit is geen leerervaring
maar men moet wel nieuw gedrag leren. Er is hierbij sprake van een
‘omgekeerde rijping’: een eerder bestaand vermogen om iets te
leren, is weggevallen of aangetast.
3. Duurzaamheid: soms kan geleerd gedrag weer verdwijnen, maar
dan spreken we alsnog van leren. Vaak blijft het geleerde namelijk
wel in potentie beschikbaar, maar het komt niet meer in
performantie tot uitdrukking. Aangeleerd gedrag dat weer is
verdwenen, komt sneller opnieuw tot stand dan wanneer het nooit
was aangeleerd. Er is dan dus geen sprake van ‘ontlering’
aangezien het geleerde behouden blijft.
Leren zorgt ervoor dat organismen kunnen overleven, maar ons
leervermogen is niet onbegrensd. We worden namelijk beperkt in het
aantal vaardigheden en eigenschappen dat we kunnen leren, bijvoorbeeld
door erfelijkheid. De mens is geen tabula rasa waarop alle ervaringen een
even grote uitwerking kunnen hebben. Intelligentie wordt bv. in
belangrijke mate bepaald door erfelijkheid. Niet alleen genen stellen
grenzen, maar ook biologische omstandigheden voor en tijdens de
bevalling.
Daarnaast zijn eerdere leerervaringen medebepalend voor latere
leerervaringen. Wat eenmaal is geleerd, kan niet/nauwelijks worden
ontleerd. Het geleerde wordt hoogstens aangepast of vervormd door wat
iemand meemaakt. Ook kan het zo zijn dat er geen gebruik meer wordt
gemaakt van het geleerde, maar de kennis is nog wel aanwezig. Niet
alleen vaardigheden (bv. lopen) maar ook voorkeuren zijn haast
onmogelijk om af te leren. Dit betekent echter ook dat wanneer iets
verkeerd is geleerd, dit moeilijk te corrigeren is.
Cognitieve gedragstherapie veronderstelt dat leerervaringen een
belangrijke rol spelen in het ontstaan en voorbestaan van
psychopathologie. Daarnaast wordt gemeend dat nieuwe corrigerende
, leerervaringen de kern van de behandeling uitmaken.
3.2 DRIE LEERPARADIGMA’S
Er kan onderscheid gemaakt worden tussen drie leerparadigma’s:
1. De effecten die ontstaan als gevolg van blootstelling aan dezelfde
prikkel: habituatie, latente inhibitie, sensitisatie en US-pre-
exposure (niet-associatief leren)
2. De effecten die voortkomen uit blootstelling aan twee stimuli:
klassieke conditionering (associatief leren)
3. De effecten die optreden bij blootstelling aan de gevolgen
van gedrag: operante of instrumentele conditionering
(associatief leren)
uur
Samenvatting van de literatuur Lesdag 1
Forta Opleidingen
Literatuur
Lesdag 1
Korrelboom, K.&Broeke, E.ten(2014). Hfst.3 Invloed vanuit de wetenschap
Korrelboom, K.&Broeke, E.ten (2014). Hfst.6 Een tussenbalans; uitgangspunten en contouren van
geïntegreerde cognitieve gedragstherapie
Korrelboom, K., & Broeke, E. ten (2014).Hfst. 9 Taxatie van aangrijpingspunten: de functieanalyse.
FA BA en HT: Keijsers, L. (Bijlage 01, 2 pag)
, Hoofdstuk 3 Invloed vanuit de wetenschap
3.1 INLEIDING
We spreken van leren wanneer specifieke gedragingen leiden tot nieuwe
gedragingen/attitudes en gedragstendenties of het vermogen daartoe
creëren. Er kan dus onderscheid worden gemaakt tussen feitelijke
veranderingen en de potentie daartoe: het verschil tussen leren en
performantie. Iets kan zijn geleerd zonder dat dit daadwerkelijk in het
gedrag (de performantie) tot uiting komt. De definiëring heeft drie
kenmerken:
1. Rijping: soms kan een gedragsverandering ineens vanzelf
ontstaan zonder dat er leerervaringen aan ten grondslag liggen.
Daarnaast kunnen sommige leerervaringen pas leiden tot
verandering nadat eerst een bepaalde ontwikkeling is doorlopen
(bv. een kind kan pas leren lopen nadat het skelet en spierstelsel
voldoende zijn gevormd).
2. Sommige gedragsveranderingen ontstaan ten gevolge van ervaringen die wij
geen
‘leerervaringen’ kunnen noemen. Bijvoorbeeld plotseling blind
worden en je daardoor anders gedragen, dit is geen leerervaring
maar men moet wel nieuw gedrag leren. Er is hierbij sprake van een
‘omgekeerde rijping’: een eerder bestaand vermogen om iets te
leren, is weggevallen of aangetast.
3. Duurzaamheid: soms kan geleerd gedrag weer verdwijnen, maar
dan spreken we alsnog van leren. Vaak blijft het geleerde namelijk
wel in potentie beschikbaar, maar het komt niet meer in
performantie tot uitdrukking. Aangeleerd gedrag dat weer is
verdwenen, komt sneller opnieuw tot stand dan wanneer het nooit
was aangeleerd. Er is dan dus geen sprake van ‘ontlering’
aangezien het geleerde behouden blijft.
Leren zorgt ervoor dat organismen kunnen overleven, maar ons
leervermogen is niet onbegrensd. We worden namelijk beperkt in het
aantal vaardigheden en eigenschappen dat we kunnen leren, bijvoorbeeld
door erfelijkheid. De mens is geen tabula rasa waarop alle ervaringen een
even grote uitwerking kunnen hebben. Intelligentie wordt bv. in
belangrijke mate bepaald door erfelijkheid. Niet alleen genen stellen
grenzen, maar ook biologische omstandigheden voor en tijdens de
bevalling.
Daarnaast zijn eerdere leerervaringen medebepalend voor latere
leerervaringen. Wat eenmaal is geleerd, kan niet/nauwelijks worden
ontleerd. Het geleerde wordt hoogstens aangepast of vervormd door wat
iemand meemaakt. Ook kan het zo zijn dat er geen gebruik meer wordt
gemaakt van het geleerde, maar de kennis is nog wel aanwezig. Niet
alleen vaardigheden (bv. lopen) maar ook voorkeuren zijn haast
onmogelijk om af te leren. Dit betekent echter ook dat wanneer iets
verkeerd is geleerd, dit moeilijk te corrigeren is.
Cognitieve gedragstherapie veronderstelt dat leerervaringen een
belangrijke rol spelen in het ontstaan en voorbestaan van
psychopathologie. Daarnaast wordt gemeend dat nieuwe corrigerende
, leerervaringen de kern van de behandeling uitmaken.
3.2 DRIE LEERPARADIGMA’S
Er kan onderscheid gemaakt worden tussen drie leerparadigma’s:
1. De effecten die ontstaan als gevolg van blootstelling aan dezelfde
prikkel: habituatie, latente inhibitie, sensitisatie en US-pre-
exposure (niet-associatief leren)
2. De effecten die voortkomen uit blootstelling aan twee stimuli:
klassieke conditionering (associatief leren)
3. De effecten die optreden bij blootstelling aan de gevolgen
van gedrag: operante of instrumentele conditionering
(associatief leren)
