AK H1 globalisering
1.1 steeds meer grensoverschrijdende interactie
netwerken
Achter elke materialen en grondstoffen die we gebruiken zit een complex mondiaal
transportnetwerk
↪een netwerk van aanvoer-, doorvoer- en afzetlijnen van grondstoffen, halffabricaten en
eindproducten.
Deze lijnen komen samen in transportknooppunten.> de locatie en de omvang van de
transportknooppunten hangen samen met de absolute en de relatie ligging.
De absolute ligging: wordt aangeduid met coördinaten, kan niet veranderen
De relatieve ligging: de ligging ten opzichte van andere gebieden. Je drukt het uit in de mate
van bereikbaarheid en afstand tot andere voor dat gebied interessante plaatsen ( havens of
industrieterreinen).
In het algemeen geldt: de interactie tussen gebieden neemt af naarmate de afstand
toeneemt. Dat is afstandsverval. > De mate van afstandsverval verandert door
transporttechnologie: technologische ontwikkelingen in de transportsector, met als doel het
zo efficiënt mogelijk vervoeren van goederen.
Voorbeelden van innovaties in de transportsector zijn gekoelde containers om snijbloemen
van Kenia naar Duitsland te vliegen en een tracking methode waarmee je je bestelling kunt
volgen.
Steeds meer landen, bedrijven en individuen zijn onderdeel van mondiale en transnationale
netwerken. Dat zijn de wereldwijde of internationale fysieke en digitale infrastructuur die
nodig is om mensen, kapitaal en kennis met elkaar te verbinden.
Dat kunnen sociale netwerken zijn met veel gebruikers. Maar dit zijn ook economische en
politieke samenwerkingsverbanden zoals de NAVO in Noord-Amerika en Europa.
Informatietechnologie
Besef van tijd en afstand is door de jaren heen erg veranderd. Dit komt vooral door
innovaties in de informatietechnologie. De overdrachtssnelheid van gegevens stijgt nog
steeds, evenals het aantal mogelijkheden voor mobiele informatie-uitwisseling. De kosten
voor deze uitwisseling dalen bovendien, vooral door het groeiende aantal gebruikers, door
concurrentie tussen providers en door schaalvergroting.
globalisering
tijd ruimtecompressie: het verschijnsel dat in de wereld de ruimte en tijd er niet meer toe
doen door afname van de relatieve afstanden
De absolute afstand: afstand in km
De relatieve afstand: afstand in tijd, geld of moeite
Het kost steeds minder geld, tijd of moeite om goederen te verplaatsen of informatie uit te
wisselen, daardoor kan het gevoel ontstaan dat alle aardbewoners in een groot werelddorp
bijeen wonen(= global village)
, globalisering: Het proces waardoor er in toenemende mate economische, culturele en
politieke samenhang om wereldschaal ontstaat
interactietheorie van Ullman
Met de interactietheorie van Ullman kan de mobiliteit van dingen verklaren. Deze theorie
gaat er van uit dat er voor ruimtelijke interactie tussen gebieden aan drie voorwaarden moet
worden voldaan:
- complementariteit: gebieden vullen elkaar aan: het ene gebied heeft iets wat de ander niet
heeft
- transporteerbaarheid: de absolute en relatieve afstand moet goede te overbruggen zijn
- tussenliggende mogelijkheden:
1.2 ontstaan van centrum en periferie
hegemoniale staten
↪ een land dat met behulp van politieke, economische, financiële en militaire middelen een
overheersende rol speelt in de wereldorde
-nu: VS ( triade: west europa VS en Japan)
- economisch, financieel en militair machtig
-Opkomst van China
-voormalig ontwikkelingsland
- op weg naar de economische wereldhegemonie van de vs over te nemen
global shift: het veranderen van het economisch zwaartepunt
Europa als wereldmacht
eind 15e eeuw begon vanuit europa een periode van kolonialisme:periode waarin west-
europese landen overzeese gebieden bezetten uit economische en strategische
overwegingen
europeanisering: koloniaal proces waarbij de inwoners die in koloniën woonden zich
moesten aanpassen aan de europese normen en gewoonten
fase 1, handelskolonialisme:
- 16e-20e eeuw: Amerika, Azië, Afrika
- machtigste landen: Spanje, Portugal, Nederland en Groot-Brittannië
fase 2 imperialisme :
-18e-19e eeuw: industriële revolutie: groei welvaart, bevolkingsgroei
-vraag naar grondstoffen en voedingsmiddelen stijgt
-imperialisme: proces waarbij landen hun macht in andere delen van de wereld uit willen
breiden door gebieden te veroveren en te beheersen
fase 3 dekolonisatie:
↪ proces waarbij koloniën zelfstandig worden van hun moederland
-halverwege 20e eeuw: roep om onafhankelijkheid
-eerst in midden en zuid Amerika
1.1 steeds meer grensoverschrijdende interactie
netwerken
Achter elke materialen en grondstoffen die we gebruiken zit een complex mondiaal
transportnetwerk
↪een netwerk van aanvoer-, doorvoer- en afzetlijnen van grondstoffen, halffabricaten en
eindproducten.
Deze lijnen komen samen in transportknooppunten.> de locatie en de omvang van de
transportknooppunten hangen samen met de absolute en de relatie ligging.
De absolute ligging: wordt aangeduid met coördinaten, kan niet veranderen
De relatieve ligging: de ligging ten opzichte van andere gebieden. Je drukt het uit in de mate
van bereikbaarheid en afstand tot andere voor dat gebied interessante plaatsen ( havens of
industrieterreinen).
In het algemeen geldt: de interactie tussen gebieden neemt af naarmate de afstand
toeneemt. Dat is afstandsverval. > De mate van afstandsverval verandert door
transporttechnologie: technologische ontwikkelingen in de transportsector, met als doel het
zo efficiënt mogelijk vervoeren van goederen.
Voorbeelden van innovaties in de transportsector zijn gekoelde containers om snijbloemen
van Kenia naar Duitsland te vliegen en een tracking methode waarmee je je bestelling kunt
volgen.
Steeds meer landen, bedrijven en individuen zijn onderdeel van mondiale en transnationale
netwerken. Dat zijn de wereldwijde of internationale fysieke en digitale infrastructuur die
nodig is om mensen, kapitaal en kennis met elkaar te verbinden.
Dat kunnen sociale netwerken zijn met veel gebruikers. Maar dit zijn ook economische en
politieke samenwerkingsverbanden zoals de NAVO in Noord-Amerika en Europa.
Informatietechnologie
Besef van tijd en afstand is door de jaren heen erg veranderd. Dit komt vooral door
innovaties in de informatietechnologie. De overdrachtssnelheid van gegevens stijgt nog
steeds, evenals het aantal mogelijkheden voor mobiele informatie-uitwisseling. De kosten
voor deze uitwisseling dalen bovendien, vooral door het groeiende aantal gebruikers, door
concurrentie tussen providers en door schaalvergroting.
globalisering
tijd ruimtecompressie: het verschijnsel dat in de wereld de ruimte en tijd er niet meer toe
doen door afname van de relatieve afstanden
De absolute afstand: afstand in km
De relatieve afstand: afstand in tijd, geld of moeite
Het kost steeds minder geld, tijd of moeite om goederen te verplaatsen of informatie uit te
wisselen, daardoor kan het gevoel ontstaan dat alle aardbewoners in een groot werelddorp
bijeen wonen(= global village)
, globalisering: Het proces waardoor er in toenemende mate economische, culturele en
politieke samenhang om wereldschaal ontstaat
interactietheorie van Ullman
Met de interactietheorie van Ullman kan de mobiliteit van dingen verklaren. Deze theorie
gaat er van uit dat er voor ruimtelijke interactie tussen gebieden aan drie voorwaarden moet
worden voldaan:
- complementariteit: gebieden vullen elkaar aan: het ene gebied heeft iets wat de ander niet
heeft
- transporteerbaarheid: de absolute en relatieve afstand moet goede te overbruggen zijn
- tussenliggende mogelijkheden:
1.2 ontstaan van centrum en periferie
hegemoniale staten
↪ een land dat met behulp van politieke, economische, financiële en militaire middelen een
overheersende rol speelt in de wereldorde
-nu: VS ( triade: west europa VS en Japan)
- economisch, financieel en militair machtig
-Opkomst van China
-voormalig ontwikkelingsland
- op weg naar de economische wereldhegemonie van de vs over te nemen
global shift: het veranderen van het economisch zwaartepunt
Europa als wereldmacht
eind 15e eeuw begon vanuit europa een periode van kolonialisme:periode waarin west-
europese landen overzeese gebieden bezetten uit economische en strategische
overwegingen
europeanisering: koloniaal proces waarbij de inwoners die in koloniën woonden zich
moesten aanpassen aan de europese normen en gewoonten
fase 1, handelskolonialisme:
- 16e-20e eeuw: Amerika, Azië, Afrika
- machtigste landen: Spanje, Portugal, Nederland en Groot-Brittannië
fase 2 imperialisme :
-18e-19e eeuw: industriële revolutie: groei welvaart, bevolkingsgroei
-vraag naar grondstoffen en voedingsmiddelen stijgt
-imperialisme: proces waarbij landen hun macht in andere delen van de wereld uit willen
breiden door gebieden te veroveren en te beheersen
fase 3 dekolonisatie:
↪ proces waarbij koloniën zelfstandig worden van hun moederland
-halverwege 20e eeuw: roep om onafhankelijkheid
-eerst in midden en zuid Amerika
