1. INFECTIOLOGIE
Algemene microbiologie
Bacterie
Twee grote families van bacteriën = gam positieve en gram negatieve bacteriën
- Zijn allemaal eencellige MO
- Buitenkant gram negatieve
o Dubbel celmembraan met daartussen laagje peptidoglycaan
= Ketens die met elkaar vervlochten zitten: stevigheid aan celwand
Grote groepen van AB gaan aangrijpen (piptazo, penicillines)
Werken op celwand = aanmaak peptoglycanen verhinderen
= Celwand synthese remmers (inhibitoren)
o Gram negatieve bacteriën zijn verantwoordelijk voor septische componenten
= Inflammatie veroorzaken
- Moxifloxacine, .. Werken op DNA
- Clindamycine, tazo, .. werken op ribosomen
o = Verantwoordelijk voor eiwitsynthese
- In kapsel van cel : fibrilentiefactor:
o = Endotoxine of LPS
o = Sleutelmolecule die verantwoordelijk is voor uitlokken inflammatie
,Metabolisme – atmosfeer
- Strikt aërobe bacteriën
o Nood aan zuurstof om te overleven
o Voorbeelden: M. tuberculosis, P. aeruginosa
- Facultatieve bacteriën
o Groeien zowel in aan- als afwezigheid van zuurstof
o Voorbeelden: E. coli, S. aureus
- Strikt anaërobe bacteriën
o Kunnen niet overleven in aanwezigheid van zuurstof, zuurstof is toxisch
o Clostridium. Perfringens ( verantwoordelijk voor gasgangreen), B. fragilis
o Zowel gram negatieve als positieve bacteriën
o Anaërobe bacteriën = verantwoordelijk voor abcessen
Gram positieve bacteriën
Stafylococcen
- Voorbeelden
o Coagulase negatieve stafylokokken (S. epidermidis) = CNS
Familie waarbij staphylococcen epidermicus tot behoord
Op de huid, in huidplooien = deel van huidflora
o Coagulase positieve stafylokokken (S. aureus) = PNS
Stafylococcen aureus: voornamelijk in neusholte
BV: MRSA:
o = Mondmasker aandoen als we deze pt gaan verzorgen
- Commensaal huid en slijmvliezen
- Kunnen infecties veroorzaken (en pathogeen zijn) bij translocatie
o Huidinfecties (furunkel, folliculitis, karbunkel, cellulitis)
o Uitbreiding naar lymfewegen (lymphangitis) en bloedbaan (bacteriëmie)
o CNS: prothese infecties, endocarditis, katheterinfecties...
Staphyloccocus aureus
= Lastige kiem = MSSA en MRSA
= MSSA = methicillin sensitive staphylococcus aureus
= MRSA = methicilline resistente staphylococcus aureus
= MSSA is gevoelig aan AB, terwijl MRSA niet gevoelig is
- Ecologische niche in de anterieure neus met uitstrooien over de huid
- Veroorzaken ernstige invasieve infecties
o Weke delen endocarditis, spondylodiscitis, psoasabcessen….
o Intracellulaire infectie: moeilijke eradicatie (verwijderen)
Moeilijk door de neutrofielen gedood
Daarom soms nood aan hooggedoseerde / langdurige antibiotherapie
- Niet elke kolonisatie zorgt voor infectie
o Op de normale huid gaat staphylococcus niet schadelijk zijn
Maar het kan wel zijn als het in een wonde terechtkomt
= Ernstige infectie
Klassieke hospitaal-klonen van MRSA niet virulenter dan MSSA
, - Zijn niet meer ziekmakend dan MSSA
o Maar minder potente antibiotherapie
- Bij MSSA steeds flucloxacilline verkiezen boven glycopeptiden
o Tenzij bij ernstige gedocumenteerde of sterk vermoeden van IgE-
gemedieerde type 1 allergie (analfylactische shock)
- MRSA: 10-20% van bewoners van WZC zijn hier drager van
Herintroductie van nosocomiale klonen uit de community
= MSSA/MRSA opgelopen in ziekenhuis of WZC = komen terug en verspreiden dit in WZC, ZH
- S. aureus met het Panton-Valentine leukocidine (PVL)-gen zeer virulent
o S. aureus met PVL+ bij gezonde personen leiden tot:
Huid- en weke delen infecties
Necrotiserende pneumonie
Voornamelijk bij jong volwassenen en
kinderen
Musculoskeletale infecties = voornamelijk bij kinderen
Dichtbij metafyse
! Screening bij hoog-risico ingrepen !
- Cardiothoracale chirurgie
- Orthopedische prothesechirurgie
- Vaat- en neurochirurgie
- Implantatie van vreemd materiaal
- Chirurgie bij immuungecompromitteerde patiënten
Decontaminatie bij positieve screening om S. aureus kolonisatie te reduceren
- Post-operatieve wondinfectie (POWI) te vermijden
o Anders kan een prothese later infecteren
o Als die kiem reeds preop aanwezig is
Preventieve behandeling
‒ Neusdecontaminatie: 3x/d Bactroban neuszalf
‒ Huiddecontaminatie: 1x/d patiënt volledig wassen
o Om 2 dagen ook haren wassen
o Wassen met ontsmettende zeep op basis van chloorhexidine (Hibiscrub)
‒ Patiënt regelmatig handen laten ontsmetten
‒ Duur: 5 dagen
‒ Herscreening: vanaf 48u na de behandeling + 2de en 3de staal afnemen telkens na 24u
‒ Falen decontaminatie
o Mupirocine resistentie nakijken
Mupirocine gevoelige MRSA:
Klassiek schema herhalen (max 3x)
Indien blijvend falen = naar iso-Betadine producten
Mupirocine ongevoelige MRSA:
Fucidine neuszalf
Indien blijvend falen = naar iso-Betadine producten
Falen van decontaminatie met iso-Betadine producten
Algemene microbiologie
Bacterie
Twee grote families van bacteriën = gam positieve en gram negatieve bacteriën
- Zijn allemaal eencellige MO
- Buitenkant gram negatieve
o Dubbel celmembraan met daartussen laagje peptidoglycaan
= Ketens die met elkaar vervlochten zitten: stevigheid aan celwand
Grote groepen van AB gaan aangrijpen (piptazo, penicillines)
Werken op celwand = aanmaak peptoglycanen verhinderen
= Celwand synthese remmers (inhibitoren)
o Gram negatieve bacteriën zijn verantwoordelijk voor septische componenten
= Inflammatie veroorzaken
- Moxifloxacine, .. Werken op DNA
- Clindamycine, tazo, .. werken op ribosomen
o = Verantwoordelijk voor eiwitsynthese
- In kapsel van cel : fibrilentiefactor:
o = Endotoxine of LPS
o = Sleutelmolecule die verantwoordelijk is voor uitlokken inflammatie
,Metabolisme – atmosfeer
- Strikt aërobe bacteriën
o Nood aan zuurstof om te overleven
o Voorbeelden: M. tuberculosis, P. aeruginosa
- Facultatieve bacteriën
o Groeien zowel in aan- als afwezigheid van zuurstof
o Voorbeelden: E. coli, S. aureus
- Strikt anaërobe bacteriën
o Kunnen niet overleven in aanwezigheid van zuurstof, zuurstof is toxisch
o Clostridium. Perfringens ( verantwoordelijk voor gasgangreen), B. fragilis
o Zowel gram negatieve als positieve bacteriën
o Anaërobe bacteriën = verantwoordelijk voor abcessen
Gram positieve bacteriën
Stafylococcen
- Voorbeelden
o Coagulase negatieve stafylokokken (S. epidermidis) = CNS
Familie waarbij staphylococcen epidermicus tot behoord
Op de huid, in huidplooien = deel van huidflora
o Coagulase positieve stafylokokken (S. aureus) = PNS
Stafylococcen aureus: voornamelijk in neusholte
BV: MRSA:
o = Mondmasker aandoen als we deze pt gaan verzorgen
- Commensaal huid en slijmvliezen
- Kunnen infecties veroorzaken (en pathogeen zijn) bij translocatie
o Huidinfecties (furunkel, folliculitis, karbunkel, cellulitis)
o Uitbreiding naar lymfewegen (lymphangitis) en bloedbaan (bacteriëmie)
o CNS: prothese infecties, endocarditis, katheterinfecties...
Staphyloccocus aureus
= Lastige kiem = MSSA en MRSA
= MSSA = methicillin sensitive staphylococcus aureus
= MRSA = methicilline resistente staphylococcus aureus
= MSSA is gevoelig aan AB, terwijl MRSA niet gevoelig is
- Ecologische niche in de anterieure neus met uitstrooien over de huid
- Veroorzaken ernstige invasieve infecties
o Weke delen endocarditis, spondylodiscitis, psoasabcessen….
o Intracellulaire infectie: moeilijke eradicatie (verwijderen)
Moeilijk door de neutrofielen gedood
Daarom soms nood aan hooggedoseerde / langdurige antibiotherapie
- Niet elke kolonisatie zorgt voor infectie
o Op de normale huid gaat staphylococcus niet schadelijk zijn
Maar het kan wel zijn als het in een wonde terechtkomt
= Ernstige infectie
Klassieke hospitaal-klonen van MRSA niet virulenter dan MSSA
, - Zijn niet meer ziekmakend dan MSSA
o Maar minder potente antibiotherapie
- Bij MSSA steeds flucloxacilline verkiezen boven glycopeptiden
o Tenzij bij ernstige gedocumenteerde of sterk vermoeden van IgE-
gemedieerde type 1 allergie (analfylactische shock)
- MRSA: 10-20% van bewoners van WZC zijn hier drager van
Herintroductie van nosocomiale klonen uit de community
= MSSA/MRSA opgelopen in ziekenhuis of WZC = komen terug en verspreiden dit in WZC, ZH
- S. aureus met het Panton-Valentine leukocidine (PVL)-gen zeer virulent
o S. aureus met PVL+ bij gezonde personen leiden tot:
Huid- en weke delen infecties
Necrotiserende pneumonie
Voornamelijk bij jong volwassenen en
kinderen
Musculoskeletale infecties = voornamelijk bij kinderen
Dichtbij metafyse
! Screening bij hoog-risico ingrepen !
- Cardiothoracale chirurgie
- Orthopedische prothesechirurgie
- Vaat- en neurochirurgie
- Implantatie van vreemd materiaal
- Chirurgie bij immuungecompromitteerde patiënten
Decontaminatie bij positieve screening om S. aureus kolonisatie te reduceren
- Post-operatieve wondinfectie (POWI) te vermijden
o Anders kan een prothese later infecteren
o Als die kiem reeds preop aanwezig is
Preventieve behandeling
‒ Neusdecontaminatie: 3x/d Bactroban neuszalf
‒ Huiddecontaminatie: 1x/d patiënt volledig wassen
o Om 2 dagen ook haren wassen
o Wassen met ontsmettende zeep op basis van chloorhexidine (Hibiscrub)
‒ Patiënt regelmatig handen laten ontsmetten
‒ Duur: 5 dagen
‒ Herscreening: vanaf 48u na de behandeling + 2de en 3de staal afnemen telkens na 24u
‒ Falen decontaminatie
o Mupirocine resistentie nakijken
Mupirocine gevoelige MRSA:
Klassiek schema herhalen (max 3x)
Indien blijvend falen = naar iso-Betadine producten
Mupirocine ongevoelige MRSA:
Fucidine neuszalf
Indien blijvend falen = naar iso-Betadine producten
Falen van decontaminatie met iso-Betadine producten