24. Milieubiologie
- Duurzaamheid – de huidige generatie mensen laat de aarde zodanig achter dat de volgende generaties
mensen er ook goed kunnen leven, samen met alle andere soorten organismen
- Drie uitgangspunten:
o Voor hernieuwbare grondstoffen (zoals grond, water, bos en vus) kan het gebruikt niet meer zijn
dan door de natuurlijke herstelsnelheid terugkomt.
o Voor niet-hernieuwbare grondstoffen (fossiele brandstoffe, erts, fossiel grondwater) moet het
gebruik minimaal zijn en moet gericht gezocht worden naar duurzame alternatieven.
o Vervuilende stoffen mogen niet geloosd worden in een tempo dat hoger is dan de snelheid waarmee
de vervuilig onschadelijk kan worden gemaakt.
24.1 Landbouw en veeteelt
- Kleine landbouw
o Kleine stukken grond met verschillende gewassen
o Klein aantal landbouwhuisdieren
o Voor iedereen, pland-dier-mens, voldoende leefruimte
- Toename bevolking zorgt voor toename vraag naar voedsel.
o Schaalvergroting: kleine lapjes grond werden samengevoegd. Er is sprake van ruilverkaveling waarbij
sloten en beken worden rechtgetrokken
- Een stabiel climaxecosysteem (=ecosysmeen dat als laatste in de successie ontstaat; kenmerkt zich door
constante soortensamenstelloing en gelijkblijvende abiotische factoren) heeft een grote biodiversiteit in
tegenstelling tot de moderne landbouw.
o Hier mag alleen het gewas groeien dat is gepoot/gezaaid. Andere planten zijn ontkruid.
o Planten eters zijn niet welkom
- Monocultuur – groot gebied dat is beplant met een soort gewas
o Veramde en kwetsbare biotopen
o Economisch ginstig, voor omringende natuurlijke ecosystemen ongunstig
o Grond wordt gedraineerd waardoor grondwaterspiegel daalt.
o Trekken dieren, schimmels en bacteriën aan dei van het gewas kunnen leven.
Groot voedselaanbod, geen natuurlijke vijanden
Kans op een plaag of ziekte is daardoor groot.
- Pesticiden zijn chemische bestrijdingsmiddelen
o Giftige stoffen
o Contactbestijdende middelen – organisme komt rechtstreeks in contact met de stof en gaat door
Herbiciden zijn onkruid bestrijdende middelen
Insecticiden zijn insect bestrijdende middelen
Fungiciden zijn schimmel bestrijdende middelen
o Systemische bestrijdingsmiddelen
Worden in de groeiende plant aangebracht of zaad. Insecticiden zitten bij de zaad verpakt.
Wordt bij het ontkiemen door de zaadlobben opgenomen door de plant. Komt de sapstroom
op gang raakt de hele plant van binnenuit giftig voor het te bestrijden insect of schimmel
- Pesticiden zijn effectief en goedkoop, enkele nadelen
o De meeste middelen zijn niet soortspecifiek; ze doden ook andere soorten die niet
bestreden hoeven worden.
o Middelen zijn soms persisten. De stoffen zijn niet of nauwlijks afbreekbaar. Planten
krijgen het gif op de stengels en bladeren. Dieren die deze planten eten slaan de
stoffen op in hun lichaam.
Stoffen worden opgeslagen in vetweefsel en in de lever. Dieren aan de top
van een voedselketen hebben last van accumulatie (= stapeling)
o Plaagorganismen worden resistent door bestrijdingsmiddelen. Dit komt door een
mutatie waardoor ze ongevoelig worden voor het gif. Het is een vorm van
kunstmatige selectie.
- Plagen kunnen bestreden worden met alternatieve methoden
o Inschakelijk van een natuurlijke vijand (predator) van de veroorzaker van de plaag.
o Kweken van een natuurlijke vijand
o Weglokken van mannetjes van de plaaginsecten met de lokstoffen (feromonen) van de vrouwtjes
o Rondspuiten van hormoonpreparaten waardoor de insecten op het verkeerde moment gaan vervellen
o Het gebruik van plantaardige producten, botanische insecticiden.
o Toepassen van wisselteelt
- Geintegreerde gewasbescherming – combinatie van biologische bestrijding met chemische
- Duurzaamheid – de huidige generatie mensen laat de aarde zodanig achter dat de volgende generaties
mensen er ook goed kunnen leven, samen met alle andere soorten organismen
- Drie uitgangspunten:
o Voor hernieuwbare grondstoffen (zoals grond, water, bos en vus) kan het gebruikt niet meer zijn
dan door de natuurlijke herstelsnelheid terugkomt.
o Voor niet-hernieuwbare grondstoffen (fossiele brandstoffe, erts, fossiel grondwater) moet het
gebruik minimaal zijn en moet gericht gezocht worden naar duurzame alternatieven.
o Vervuilende stoffen mogen niet geloosd worden in een tempo dat hoger is dan de snelheid waarmee
de vervuilig onschadelijk kan worden gemaakt.
24.1 Landbouw en veeteelt
- Kleine landbouw
o Kleine stukken grond met verschillende gewassen
o Klein aantal landbouwhuisdieren
o Voor iedereen, pland-dier-mens, voldoende leefruimte
- Toename bevolking zorgt voor toename vraag naar voedsel.
o Schaalvergroting: kleine lapjes grond werden samengevoegd. Er is sprake van ruilverkaveling waarbij
sloten en beken worden rechtgetrokken
- Een stabiel climaxecosysteem (=ecosysmeen dat als laatste in de successie ontstaat; kenmerkt zich door
constante soortensamenstelloing en gelijkblijvende abiotische factoren) heeft een grote biodiversiteit in
tegenstelling tot de moderne landbouw.
o Hier mag alleen het gewas groeien dat is gepoot/gezaaid. Andere planten zijn ontkruid.
o Planten eters zijn niet welkom
- Monocultuur – groot gebied dat is beplant met een soort gewas
o Veramde en kwetsbare biotopen
o Economisch ginstig, voor omringende natuurlijke ecosystemen ongunstig
o Grond wordt gedraineerd waardoor grondwaterspiegel daalt.
o Trekken dieren, schimmels en bacteriën aan dei van het gewas kunnen leven.
Groot voedselaanbod, geen natuurlijke vijanden
Kans op een plaag of ziekte is daardoor groot.
- Pesticiden zijn chemische bestrijdingsmiddelen
o Giftige stoffen
o Contactbestijdende middelen – organisme komt rechtstreeks in contact met de stof en gaat door
Herbiciden zijn onkruid bestrijdende middelen
Insecticiden zijn insect bestrijdende middelen
Fungiciden zijn schimmel bestrijdende middelen
o Systemische bestrijdingsmiddelen
Worden in de groeiende plant aangebracht of zaad. Insecticiden zitten bij de zaad verpakt.
Wordt bij het ontkiemen door de zaadlobben opgenomen door de plant. Komt de sapstroom
op gang raakt de hele plant van binnenuit giftig voor het te bestrijden insect of schimmel
- Pesticiden zijn effectief en goedkoop, enkele nadelen
o De meeste middelen zijn niet soortspecifiek; ze doden ook andere soorten die niet
bestreden hoeven worden.
o Middelen zijn soms persisten. De stoffen zijn niet of nauwlijks afbreekbaar. Planten
krijgen het gif op de stengels en bladeren. Dieren die deze planten eten slaan de
stoffen op in hun lichaam.
Stoffen worden opgeslagen in vetweefsel en in de lever. Dieren aan de top
van een voedselketen hebben last van accumulatie (= stapeling)
o Plaagorganismen worden resistent door bestrijdingsmiddelen. Dit komt door een
mutatie waardoor ze ongevoelig worden voor het gif. Het is een vorm van
kunstmatige selectie.
- Plagen kunnen bestreden worden met alternatieve methoden
o Inschakelijk van een natuurlijke vijand (predator) van de veroorzaker van de plaag.
o Kweken van een natuurlijke vijand
o Weglokken van mannetjes van de plaaginsecten met de lokstoffen (feromonen) van de vrouwtjes
o Rondspuiten van hormoonpreparaten waardoor de insecten op het verkeerde moment gaan vervellen
o Het gebruik van plantaardige producten, botanische insecticiden.
o Toepassen van wisselteelt
- Geintegreerde gewasbescherming – combinatie van biologische bestrijding met chemische
