Doelen Christelijke Levensbeschouwing 1
• Je kunt de Bijbels-antropologische visie op de mens volgens Vd Kamp beschrijven met
betrekking tot:
• de relatie tussen het levensverhaal van mensen en Gods verhaal
Mensen zijn mensen met een verhaal (met een biogra e) —> één van de aspecten daarvan is het
vertelperspectief
- iemand vertelt zijn levensverhaal vanuit zijn eigen gezichtspunt
- de vertelhorizon van mensen wordt begrensd door hun eigen leven, hoewel zij via historische
informatie wel verder terug kunnen ‘kijken’ dan hun eigen geboorte en familiegeschiedenis en
door het maken van toekomstplannen verder kunnen denken dan het heden
—> toch is het vertelperspectief van mensen individueel bepaald en situationeel beperkt
De Bijbel vertelt ook het verhaal van de mens, maar dan vanuit het perspectief van God —> dat is
universeel en alomvattend
- via bijbelschrijvers verteld God het drama van de wereldgeschiedenis —> in die geschiedenis
van Gods relatie met mensen is het levensverhaal van mensen opgenomen
Als mensen hun persoonlijke leefsituatie leren verstaan en ervaren in het licht van Gods evangelie,
dan ontdekken zij dat Gods verhaal ook het verhaal van hun leven bevat
- het script van hun leven ligt besloten in Gods heilsdaden in Christus
Hermeneutisch moment = een kwestie van verstaan en daardoor anders tegen je leven aankijken
Gods verhaal gaat over een nieuwe werkelijkheid die het leven van mensen daadwerkelijk
verandert: van de dood naar het leven —> op weg naar volmaaktheid in Gods nieuwe wereldstad
Op de achtergrond van een levensverhaal staat altijd, bewust of onbewust, een bepaald
mensbeeld —> Gods verhaal impliceert ook een mensbeeld en maakt duidelijk wie de mens was
en is en zou mogen zijn in Gods ogen
De Bijbel vertelt het verhaal over Gods relatie met de mens —> over zijn heilsdaden in Christus
ten behoeve van de mens
De verhouding tussen Gods verhaal en het levensverhaal van mensen is een belangrijk
aandachtspunt:
- in het licht van de gereformeerde theologie betekent die verhouding dat Gods verhaal het
levensverhaal van mensen openbreekt en daarop inbreekt met een nieuwe werkelijkheid —>
het Woord van God heeft visie op oorsprong en bestemming, wezen en identiteit, functioneren
en gedrag, relaties en verbondenheid van mensen
- een bijbels-theologische antropologie (mensbeeld), als systematische weergave van wat Gods
Woord zegt over (het leven van) mensen, is richtinggevend en beslissend voor het pastoraat
• zelfbeeld ('feiten', ideaalbeelden, normatieve beelden)
Mensbeeld = een normatief gekleurde visie op mens-zijn
Zelfbeeld = het beeld dat iemand van zichzelf heeft
Iemands zelfbeeld heeft verschillende ‘lagen’
- één van die lagen is de feitelijke laag: bepaalde feiten horen bij het zelfbeeld en kunnen ook niet
zomaar weggelaten of ontkend worden
- wordt ook wel beschrijvende laag van het zelfbeeld genoemd
Idealen spelen ook een rol als iemand passages van zijn levensverhaal doorgeeft
- bewust of onbewust kleuren zulke idealen de beschrijvende laag van het verhaal —> het wordt
geïdealiseerd
fi
, Vanuit bepaalde normen die zij hebben meegekregen vinden mensen het soms of vaak,
afhankelijk van de opvoedingsstijl, moeilijk om onder ogen te zien dat zij wel waren of zijn wie ze
niet mochten zijn
- zulke normen werken als een lter in de reconstructie van het levensverhaal
—> in ons zelfbeeld en in ons levensverhaal lopen beschrijvende beelden (‘zo ben ik’),
ideaalbeelden (‘zo wil ik zijn’) en normatieve beelden (‘zo moet ik zijn’) door elkaar
Ons zelfbeeld heeft een beschrijvende laag (werkelijkheid), een ideale laag (droomscenario) en een
normatieve laag (mensbeeld)
Voor een pastor is het belangrijk om het onderscheid in het oog te houden tussen enerzijds zijn
eigen idealen en normen en anderzijds de feiten in het leven van de pastorant
- daarom is het voor een pastor noodzakelijk om stil te staan bij het mensbeeld dat hij gebruikt
en zich daarvan steeds opnieuw bewust te worden
• relatie mensbeeld-godsbeeld
De bewustwording van je mensbeeld is ook belangrijk omdat er vrijwel altijd een spanningsvolle
relatie bestaat tussen mensbeeld en godsbeeld
Als het over onszelf gaat (intrapersoonlijk), dan kunnen we ook spreken over een relatie tussen
zelfbeeld en godsbeeld
- mijn mensbeeld re ecteert en modelleert mijn godsbeeld, zoals mijn godsbeeld mijn mensbeeld
re ecteert en modelleert
De relatie tussen mensbeeld en godsbeeld en andersom moet niet statisch, maar juist dynamisch
worden opgevat
- ons godsbeeld en ons mensbeeld zijn voortdurend in ontwikkeling en er treden steeds weer
verandering op
• ingrijpende en bepalende gebeurtenissen in het verhaal van God met de mens:
schepping (en beeld van God zijn), zondeval, verlossing/vernieuwing, wederkomst/
voleinding
Gods verhaal legt het verhaal van mensen uit en niet omgekeerd —> de visie van Gods Woord op
het leven van mensen is beslissend voor wat er in het pastoraat gezegd wordt over het
levensverhaal van mensen
In de Bijbel is een belangrijke basisnotitie over mens-zijn dat er over de mens eigenlijk niets
zinnigs te zeggen valt als het tegelijkertijd niet ook over God gaat
- volgens de Bijbel is het ondenkbaar om na te denken en te praten over een mens los van zijn
relatie van God
Volgens de Bijbel dankt de mens zijn leven aan God —> want God is de Schepper van alles en
iedereen
- de relatie met God is beslissend voor het mens-zijn
Vanuit dit uitgangspunt zijn er in de geschiedenis van de relatie tussen God en mens verschillende
cruciale gebeurtenissen aan te wijzen die beslissend geweest zijn of zullen zijn voor de omgang
tussen God en mens binnen hun relatie en die daarmee ook beslissend zijn voor een verantwoord
mensbeeld
4 ingrijpende gebeurtenissen:
- schepping (de veelbelovende start)
- zondeval (de tragische breuk)
- verlossing (het verrassende herstel)
- voleinding (het oneindige vervolg)
fl
fl fi
• Je kunt de Bijbels-antropologische visie op de mens volgens Vd Kamp beschrijven met
betrekking tot:
• de relatie tussen het levensverhaal van mensen en Gods verhaal
Mensen zijn mensen met een verhaal (met een biogra e) —> één van de aspecten daarvan is het
vertelperspectief
- iemand vertelt zijn levensverhaal vanuit zijn eigen gezichtspunt
- de vertelhorizon van mensen wordt begrensd door hun eigen leven, hoewel zij via historische
informatie wel verder terug kunnen ‘kijken’ dan hun eigen geboorte en familiegeschiedenis en
door het maken van toekomstplannen verder kunnen denken dan het heden
—> toch is het vertelperspectief van mensen individueel bepaald en situationeel beperkt
De Bijbel vertelt ook het verhaal van de mens, maar dan vanuit het perspectief van God —> dat is
universeel en alomvattend
- via bijbelschrijvers verteld God het drama van de wereldgeschiedenis —> in die geschiedenis
van Gods relatie met mensen is het levensverhaal van mensen opgenomen
Als mensen hun persoonlijke leefsituatie leren verstaan en ervaren in het licht van Gods evangelie,
dan ontdekken zij dat Gods verhaal ook het verhaal van hun leven bevat
- het script van hun leven ligt besloten in Gods heilsdaden in Christus
Hermeneutisch moment = een kwestie van verstaan en daardoor anders tegen je leven aankijken
Gods verhaal gaat over een nieuwe werkelijkheid die het leven van mensen daadwerkelijk
verandert: van de dood naar het leven —> op weg naar volmaaktheid in Gods nieuwe wereldstad
Op de achtergrond van een levensverhaal staat altijd, bewust of onbewust, een bepaald
mensbeeld —> Gods verhaal impliceert ook een mensbeeld en maakt duidelijk wie de mens was
en is en zou mogen zijn in Gods ogen
De Bijbel vertelt het verhaal over Gods relatie met de mens —> over zijn heilsdaden in Christus
ten behoeve van de mens
De verhouding tussen Gods verhaal en het levensverhaal van mensen is een belangrijk
aandachtspunt:
- in het licht van de gereformeerde theologie betekent die verhouding dat Gods verhaal het
levensverhaal van mensen openbreekt en daarop inbreekt met een nieuwe werkelijkheid —>
het Woord van God heeft visie op oorsprong en bestemming, wezen en identiteit, functioneren
en gedrag, relaties en verbondenheid van mensen
- een bijbels-theologische antropologie (mensbeeld), als systematische weergave van wat Gods
Woord zegt over (het leven van) mensen, is richtinggevend en beslissend voor het pastoraat
• zelfbeeld ('feiten', ideaalbeelden, normatieve beelden)
Mensbeeld = een normatief gekleurde visie op mens-zijn
Zelfbeeld = het beeld dat iemand van zichzelf heeft
Iemands zelfbeeld heeft verschillende ‘lagen’
- één van die lagen is de feitelijke laag: bepaalde feiten horen bij het zelfbeeld en kunnen ook niet
zomaar weggelaten of ontkend worden
- wordt ook wel beschrijvende laag van het zelfbeeld genoemd
Idealen spelen ook een rol als iemand passages van zijn levensverhaal doorgeeft
- bewust of onbewust kleuren zulke idealen de beschrijvende laag van het verhaal —> het wordt
geïdealiseerd
fi
, Vanuit bepaalde normen die zij hebben meegekregen vinden mensen het soms of vaak,
afhankelijk van de opvoedingsstijl, moeilijk om onder ogen te zien dat zij wel waren of zijn wie ze
niet mochten zijn
- zulke normen werken als een lter in de reconstructie van het levensverhaal
—> in ons zelfbeeld en in ons levensverhaal lopen beschrijvende beelden (‘zo ben ik’),
ideaalbeelden (‘zo wil ik zijn’) en normatieve beelden (‘zo moet ik zijn’) door elkaar
Ons zelfbeeld heeft een beschrijvende laag (werkelijkheid), een ideale laag (droomscenario) en een
normatieve laag (mensbeeld)
Voor een pastor is het belangrijk om het onderscheid in het oog te houden tussen enerzijds zijn
eigen idealen en normen en anderzijds de feiten in het leven van de pastorant
- daarom is het voor een pastor noodzakelijk om stil te staan bij het mensbeeld dat hij gebruikt
en zich daarvan steeds opnieuw bewust te worden
• relatie mensbeeld-godsbeeld
De bewustwording van je mensbeeld is ook belangrijk omdat er vrijwel altijd een spanningsvolle
relatie bestaat tussen mensbeeld en godsbeeld
Als het over onszelf gaat (intrapersoonlijk), dan kunnen we ook spreken over een relatie tussen
zelfbeeld en godsbeeld
- mijn mensbeeld re ecteert en modelleert mijn godsbeeld, zoals mijn godsbeeld mijn mensbeeld
re ecteert en modelleert
De relatie tussen mensbeeld en godsbeeld en andersom moet niet statisch, maar juist dynamisch
worden opgevat
- ons godsbeeld en ons mensbeeld zijn voortdurend in ontwikkeling en er treden steeds weer
verandering op
• ingrijpende en bepalende gebeurtenissen in het verhaal van God met de mens:
schepping (en beeld van God zijn), zondeval, verlossing/vernieuwing, wederkomst/
voleinding
Gods verhaal legt het verhaal van mensen uit en niet omgekeerd —> de visie van Gods Woord op
het leven van mensen is beslissend voor wat er in het pastoraat gezegd wordt over het
levensverhaal van mensen
In de Bijbel is een belangrijke basisnotitie over mens-zijn dat er over de mens eigenlijk niets
zinnigs te zeggen valt als het tegelijkertijd niet ook over God gaat
- volgens de Bijbel is het ondenkbaar om na te denken en te praten over een mens los van zijn
relatie van God
Volgens de Bijbel dankt de mens zijn leven aan God —> want God is de Schepper van alles en
iedereen
- de relatie met God is beslissend voor het mens-zijn
Vanuit dit uitgangspunt zijn er in de geschiedenis van de relatie tussen God en mens verschillende
cruciale gebeurtenissen aan te wijzen die beslissend geweest zijn of zullen zijn voor de omgang
tussen God en mens binnen hun relatie en die daarmee ook beslissend zijn voor een verantwoord
mensbeeld
4 ingrijpende gebeurtenissen:
- schepping (de veelbelovende start)
- zondeval (de tragische breuk)
- verlossing (het verrassende herstel)
- voleinding (het oneindige vervolg)
fl
fl fi
