hoorcollege aantekeningen verbreding goederenrecht A

Hoorcollege 1 Eigendom, burenrecht en mandeligheid

Eigendom van onroerende zaken
- Relevantie: art 3:89 (akte + inschrijving), overdrachtsbelasting (alleen bij verkrijging van rechten op onroerende
zaken)
- Onroerende zaken vs registergoederen: registergoederen zijn zaken waarvoor inschrijving in een daartoe bestemd
openbaar register noodzakelijk is

Typen onroerende zaken (art 3:3 BW)
- Onzelfstandige onroerende zaken
o Onroerende delfstoffen, beplantingen, gebouwen en werken als onzelfstandige zaken (art 5:20 lid 1 BW)
- Zelfstandige onroerende zaken
o De grond
o Netwerken van kabels en leidingen (art 5:20 lid 2 BW)
- Eigenaar van de grond in beginsel eigenaar van al dat verenigd is met die grond

Netwerkeigendom
- 5:20 lid 2
- Wat is een netwerk? Definitie lid 2
- Wanneer ben je bevoegde aanlegger? Op het moment dat de gerechtigde tot de grond verplicht is om die aanleg
te dulden
o Als je toestemming hebt gegeven ben je verplicht om het te dulden, maar ook kan er een wettelijke
gedoogplicht zijn (telenetwerk bijv)
o Wordt getoetst op het moment van de aanleg

Wanneer is een gebouw of werk onroerend?
- HR Portacabin arrest: wanneer duurzame vereniging?
o Naar zijn aard en inrichting bestemd om op die plaats te blijven
o Kijk goederenrecht periode 2

Zaakseenheid bij onroerende zaken
- Natrekking (verkeersopvattingen) wel bij gebouwen en kabels
- Zaakseenheid van de grond niet via natrekking
- Eigendomstoestand is leidend
- Hoe vast te stellen?
o HR Eelder woningbouw/van kammen: wat heeft iemand overgedragen gekregen?
o kijk naar de bedoeling van de partijen, voor zover die bekend zijn, bij de leveringsakte
o Niet gebonden aan kadastrale kaarten
o Ouder arrest: bij discrepantie tussen fysieke gesteldheid van een zaak en de verwijzing naar de kadastrale
omschrijving, dan gaat die fysieke omschrijving/gesteldheid voor
o Dus fysieke gesteldheid die is omschreven bij leveringsakte, dat is de maatstaf en niet de verwijzing naar
het kadastrale perceel

Zaakseenheid bij onroerende zaken -> de eenheid van opstal
- Art 3:4 BW
- Beschadiging van betekenis
- Naar verkeersopvatting?
o Depex/bergel
- Nu portacabin arrest: snel onroerende zaken (indirect verenigd met grond door vereniging met gebouw) ->
misschien iets geen bestanddeel ogv depex/bergel, maar iets kan wel naar zijn aard en inrichting bestemd zijn om
daar duurzaam te blijven en derhalve verenigd zijn met de grond

Horizontale natrekking
- De eenheid van het gebouw gaat voor op de eenheid tussen de grond en het gebouw
- Hoe ver strekt horizontale natrekking?
o Alleen interne verbindingen, die eenvoudig ook weer dicht gemaakt kunnen worden, leiden niet tot
horizontale natrekking (Hof Arnhem)

, o Door het gegeven dat door een relatief kleine inspanning het gebouw gesplitst zou kunnen worden in 2
zelfstandig exploiterende gebouwen maakt dat er geen horizontale natrekking is ofwel dat het gebouw
2+ verschillende eigenaren heeft (Hof Amsterdam)
Hoe bepaal je het hoofderf? -> door welk erf wordt er nagetrokken?
- Op grond van verkeersopvattingen
o Waar bevindt zich de toegang/hoofdingang
o Waar bevindt het grootste gedeelte zich?
o Onderlinge rechtsverhoudingen?

Wat als hoofderf ontbreekt?
- Analogie met de wettelijke mandeligheid ex art 5:62 BW

Eigendom van de grond
- Wat is eigendom?
- Art 5:1 BW -> kenmerken:
o Gebruik en vruchttrekking
o Opeising (5:2)
o Eeuwigdurend (art 3:85 BW)
o Vrij overdraagbaar (3:83 BW)
- Bovengenoemde bevoegdheden beperkt door (on)geschreven recht

Beperkingen van het eigendomsrecht
- Privaatrechtelijke beperkingen
o Misbruik van bevoegdheid (3:13 BW) -> arrest: heeft het enig doel? Of belang onevenredig door gebruik
maken van bevoegdheid?
o Burenrecht
o 5:21 ev BW
o Beperkte rechten (gesloten systeem) -> boek 3 & 5 (artikel op canvas)
- Publiekrechtelijke beperkingen
o Vereiste vergunningen
o Openbaar karakter (gedurende 30 jaar/lange tijd toegankelijk geweest voor publiek zonder kenbaar te
maken dat dit eigendom was)

Burenrecht
- Titel 5.4 (art 37 ev)
- Hinder – art 5:37
- Link met art 6:162
- Aard vd hinder, duur vd hinder, ernst de hinder, toegebrachte schade, omstandigheden waaronder de hinder
plaatsvindt, had je de hinder kunnen voorkomen

Hinder en publiekrecht
- De invloed van een (niet) verleende vergunning op de rechtmatigheid
- Ludlage/van Paradijs: het enkele feit van het hebben van een vergunning legitimeert nog niet dat jij je buren
onrechtmatige hinder toebrengt, maar de vergunning kan wel een bepaalde rol spelen, omdat je ervan uit mag
gaan dat bij het verlenen van de vergunningen betreffende criteria in acht zijn genomen.

Bomen en vensters nabij de erfgrens
- Art 5:42
o Heester, heg of boom? (Afstand hangt af van welke beplantingen)
o Verordening of plaatselijke gewoonte
o Toegestane afstand? Alsnog aanspraak mogelijk ogv 5:37
o Ook afwijking door erfdienstbaarheid/kwalitatieve verplichting mogelijk
o Toestemming -> handig om in te schrijven door notariele verklaring, want verkrijger die niet wist van
toestemming kan beroepen op 3:24
o Vordering tot verwijdering kan worden voldaan door af te knippen tot hoogte van scheidsmuur (lid 3)
o Rechter kan schadevergoeding toekennen ipv verwijdering bevelen (bijv bij bijz. bomen)
- Art 5:50
o Geen uitzichtgevende ramen/vensters binnen 2 meter van de erfgrens