Van duisternis naar licht:
verpleegkundige in de geestelijke
gezondheidszorg
ONDERBOUWDE REFLECTIE MODULE 9
Femke Boonen Docentbegeleider: Tom Zwemer
2104592boonen Praktijkbegeleidsters: Loes Gommers & Kim Brentjens
HBO-V Zuyd Hogeschool Heerlen 16-12-2023
Module 9 Versie 1.1
,Voorwoord
In dit verslag vindt u een onderbouwde reflectie die gekoppeld is aan het praktijkleren in
leerjaar drie. Deze opdracht behandelt het verpleegkundig proces bij een depressie. Het
verslag begint met de voorbereiding van de zorg en eindigt met een evaluatie van de
verleende zorg. Reflectie en evidence-based spelen een centrale rol in dit verslag.
Deze opdracht maakt deel uit van module negen van het derde studiejaar van de
verpleegkunde-opleiding aan de Zuyd Hogeschool in Heerlen. Gedurende deze module loop
ik stage bij Vincent van Gogh voor geestelijke gezondheid in Venlo. De helft van mijn
stageperiode zal ik doorbrengen in de thuismodule (Intensieve spoedHulp Thuis), en de
andere helft binnen de dagbehandeling.
Graag wil ik mevrouw C, mijn stagebegeleidsters, collega’s en mijn docentbegeleider
bedanken voor hun medewerking en ondersteuning gedurende deze opdracht.
Ik heb deze opdracht uitgevoerd in de periode van 25-09-2023 tot 22-12-2023.
Ik wens u alvast veel plezier bij het doornemen van mijn onderbouwde reflectie!
Femke Boonen
Venlo
22-12-2023
1
,Inhoudsopgave
Voorwoord ............................................................................................................................................ 1
Inleiding ................................................................................................................................................ 3
Hoofdstuk 1 voorbereiden van zorg .............................................................................................. 6
Hoofdstuk 1.1 anamnese .............................................................................................................. 6
Hoofdstuk 1.2 diagnoses .............................................................................................................. 9
Hoofdstuk 1.3 doelen................................................................................................................... 13
Hoofdstuk 1.4 interventies ......................................................................................................... 18
Hoofdstuk 2 uitvoeren van zorg ................................................................................................... 23
Hoofdstuk 2.1 bereidheid tot verbetering van het geestelijk welzijn .............................. 23
Hoofdstuk 2.2 overbelasting van de mantelzorger .............................................................. 26
Hoofdstuk 2.3 verminderd activiteitvermogen ..................................................................... 27
Hoofdstuk 3 evalueren van zorg................................................................................................... 30
Hoofdstuk 4 nabeschouwing......................................................................................................... 34
Hoofdstuk 5 literatuurlijst............................................................................................................... 36
Hoofstuk 6 reflectieverslag ............................................................................................................ 40
Bijlage 1 verpleegplan ..................................................................................................................... 43
Bijlage 2 beck depression inventory ........................................................................................... 52
Bijlage 3 caregiver strain index .................................................................................................... 59
Bijlage 4 het spinnenweb van positieve gezondheid .............................................................. 61
Bijlage 5 medicatielijst .................................................................................................................... 63
Bijlage 6 beoordeling praktijkleren .............................................................................................. 64
Bijlage 7 feedback collega’s .......................................................................................................... 65
Bijlage 8 beoordeling competenties praktijkleren ................................................................... 67
2
, Inleiding
In de inleiding wordt het ziektebeeld, de casus, de rol van de verpleegkundige, de impact op
de kwaliteit van leven, de doelstelling en de vraagstelling van de onderbouwde reflectie
beschreven.
Depressie is een psychische aandoening (gezondheid en wetenschap, 2019). Er wordt
gesproken van een depressie wanneer er sprake is van een sombere stemming en/of een
aanzienlijke afname in interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten gedurende het grootste
deel van de dag, bijna dagelijks. Verder heb je nog zeven overige symptomen waarvan er
minimaal 5 aanwezig moeten zijn om te spreken van een depressie. Deze klachten zijn
gedurende twee opeenvolgende weken aanwezig (Claassen et al., 2019).
De oorzaak van een depressie is complex en kan verschillende factoren omvatten.
Voorbeelden zijn genetica, levensgebeurtenissen (negatieve ervaringen, verlies van werk of
dierbaren etc.), alcoholgebruik, persoonlijke kenmerken en lichamelijke oorzaken zoals
ziekten. Vaak spelen meerdere factoren tegelijkertijd een rol bij het ontstaan van een
depressie (Ggzstandaarden, 2023).
Er zijn veel verschillende risicofactoren voor het ontwikkelen van depressieve klachten of
een depressie. Voorbeelden zijn: depressie in de voorgeschiedenis, eerdere
suïcidepogingen, functionele beperkingen of ervaring van pijn, (chronische) lichamelijk
aandoeningen, psychiatrische aandoeningen, overbelasting, psychotrauma, familiaal
huiselijk geweld, vrouwelijk, oudere leeftijd, alleenstaand, migrant, bi- en homoseksualiteit en
gebrek aan sociale steun etc. (Claassen et al., 2022).
Ongeveer de helft van de mensen met een depressieve episode herstelt binnen 3 maanden,
terwijl degenen met langdurige depressies na ongeveer 6 maanden verbetering kunnen
ervaren, dankzij spontaan herstel of behandeling. Het herstel kan echter variëren in tijd en
zorgbehoefte. Bijkomende psychische of lichamelijke aandoeningen, ook wel comorbiditeiten
genoemd, kunnen het verloop van de depressie beïnvloeden (Ggzstandaarden, 2023).
De jaarprevalentie van stemmingsstoornissen bedraagt bijna 10 procent. Gedurende de
periode van 2019 tot 2022 was de jaarprevalentie van een depressie in totaal 6.7 procent bij
mannen en 10,4 procent bij vrouwen (VZinfo, 2022). De prevalentie van depressieve
klachten en depressie is hoger bij ouderen boven de 65 jaar dan bij volwassenen van 18-65
jaar (Claassen et al., 2022)
3
verpleegkundige in de geestelijke
gezondheidszorg
ONDERBOUWDE REFLECTIE MODULE 9
Femke Boonen Docentbegeleider: Tom Zwemer
2104592boonen Praktijkbegeleidsters: Loes Gommers & Kim Brentjens
HBO-V Zuyd Hogeschool Heerlen 16-12-2023
Module 9 Versie 1.1
,Voorwoord
In dit verslag vindt u een onderbouwde reflectie die gekoppeld is aan het praktijkleren in
leerjaar drie. Deze opdracht behandelt het verpleegkundig proces bij een depressie. Het
verslag begint met de voorbereiding van de zorg en eindigt met een evaluatie van de
verleende zorg. Reflectie en evidence-based spelen een centrale rol in dit verslag.
Deze opdracht maakt deel uit van module negen van het derde studiejaar van de
verpleegkunde-opleiding aan de Zuyd Hogeschool in Heerlen. Gedurende deze module loop
ik stage bij Vincent van Gogh voor geestelijke gezondheid in Venlo. De helft van mijn
stageperiode zal ik doorbrengen in de thuismodule (Intensieve spoedHulp Thuis), en de
andere helft binnen de dagbehandeling.
Graag wil ik mevrouw C, mijn stagebegeleidsters, collega’s en mijn docentbegeleider
bedanken voor hun medewerking en ondersteuning gedurende deze opdracht.
Ik heb deze opdracht uitgevoerd in de periode van 25-09-2023 tot 22-12-2023.
Ik wens u alvast veel plezier bij het doornemen van mijn onderbouwde reflectie!
Femke Boonen
Venlo
22-12-2023
1
,Inhoudsopgave
Voorwoord ............................................................................................................................................ 1
Inleiding ................................................................................................................................................ 3
Hoofdstuk 1 voorbereiden van zorg .............................................................................................. 6
Hoofdstuk 1.1 anamnese .............................................................................................................. 6
Hoofdstuk 1.2 diagnoses .............................................................................................................. 9
Hoofdstuk 1.3 doelen................................................................................................................... 13
Hoofdstuk 1.4 interventies ......................................................................................................... 18
Hoofdstuk 2 uitvoeren van zorg ................................................................................................... 23
Hoofdstuk 2.1 bereidheid tot verbetering van het geestelijk welzijn .............................. 23
Hoofdstuk 2.2 overbelasting van de mantelzorger .............................................................. 26
Hoofdstuk 2.3 verminderd activiteitvermogen ..................................................................... 27
Hoofdstuk 3 evalueren van zorg................................................................................................... 30
Hoofdstuk 4 nabeschouwing......................................................................................................... 34
Hoofdstuk 5 literatuurlijst............................................................................................................... 36
Hoofstuk 6 reflectieverslag ............................................................................................................ 40
Bijlage 1 verpleegplan ..................................................................................................................... 43
Bijlage 2 beck depression inventory ........................................................................................... 52
Bijlage 3 caregiver strain index .................................................................................................... 59
Bijlage 4 het spinnenweb van positieve gezondheid .............................................................. 61
Bijlage 5 medicatielijst .................................................................................................................... 63
Bijlage 6 beoordeling praktijkleren .............................................................................................. 64
Bijlage 7 feedback collega’s .......................................................................................................... 65
Bijlage 8 beoordeling competenties praktijkleren ................................................................... 67
2
, Inleiding
In de inleiding wordt het ziektebeeld, de casus, de rol van de verpleegkundige, de impact op
de kwaliteit van leven, de doelstelling en de vraagstelling van de onderbouwde reflectie
beschreven.
Depressie is een psychische aandoening (gezondheid en wetenschap, 2019). Er wordt
gesproken van een depressie wanneer er sprake is van een sombere stemming en/of een
aanzienlijke afname in interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten gedurende het grootste
deel van de dag, bijna dagelijks. Verder heb je nog zeven overige symptomen waarvan er
minimaal 5 aanwezig moeten zijn om te spreken van een depressie. Deze klachten zijn
gedurende twee opeenvolgende weken aanwezig (Claassen et al., 2019).
De oorzaak van een depressie is complex en kan verschillende factoren omvatten.
Voorbeelden zijn genetica, levensgebeurtenissen (negatieve ervaringen, verlies van werk of
dierbaren etc.), alcoholgebruik, persoonlijke kenmerken en lichamelijke oorzaken zoals
ziekten. Vaak spelen meerdere factoren tegelijkertijd een rol bij het ontstaan van een
depressie (Ggzstandaarden, 2023).
Er zijn veel verschillende risicofactoren voor het ontwikkelen van depressieve klachten of
een depressie. Voorbeelden zijn: depressie in de voorgeschiedenis, eerdere
suïcidepogingen, functionele beperkingen of ervaring van pijn, (chronische) lichamelijk
aandoeningen, psychiatrische aandoeningen, overbelasting, psychotrauma, familiaal
huiselijk geweld, vrouwelijk, oudere leeftijd, alleenstaand, migrant, bi- en homoseksualiteit en
gebrek aan sociale steun etc. (Claassen et al., 2022).
Ongeveer de helft van de mensen met een depressieve episode herstelt binnen 3 maanden,
terwijl degenen met langdurige depressies na ongeveer 6 maanden verbetering kunnen
ervaren, dankzij spontaan herstel of behandeling. Het herstel kan echter variëren in tijd en
zorgbehoefte. Bijkomende psychische of lichamelijke aandoeningen, ook wel comorbiditeiten
genoemd, kunnen het verloop van de depressie beïnvloeden (Ggzstandaarden, 2023).
De jaarprevalentie van stemmingsstoornissen bedraagt bijna 10 procent. Gedurende de
periode van 2019 tot 2022 was de jaarprevalentie van een depressie in totaal 6.7 procent bij
mannen en 10,4 procent bij vrouwen (VZinfo, 2022). De prevalentie van depressieve
klachten en depressie is hoger bij ouderen boven de 65 jaar dan bij volwassenen van 18-65
jaar (Claassen et al., 2022)
3
