Leerpakket 5: Klinisch redeneren
Kennisclips: Stadia van palliatieve zorg
Leerdoelen
Je kunt in eigen woorden vertellen wat palliatieve zorg inhoudt;
Je kunt de stadia van palliatieve zorg uitleggen;
Je kunt voorbeelden geven van ziektegerichte en symptoomgerichte palliatie.
Je kunt uitleggen wat de fasen van ‘risico-inschatting’ en ‘vroegsignalering’ inhouden;
Je kunt uitleggen hoe de fasen van ‘risico-inschatting’ en ‘vroegsignalering’ zich verhouden
tot het klinisch redeneren.
Je kunt risico-inschatting en vroegsignalering toepassen bij patiëntproblemen in de palliatieve
fase.
Wat is palliatieve zorg?
Fase waarin op het moment duidelijk wordt dat de ziekte niet meer te genezen is. Dit gebeurt in
ziekenhuizen, verpleeghuizen, hospices of thuis. Begint als de surprise question beantwoord kan
worden met NEE.
Je hebt verschillende verlopen:
Korte periode van plotselinge en snelle achteruitgang
kanker
In het begin ‘hoog functioneringsniveau’
Langdurig ‘stabiel’
Geleidelijke achteruitgang met
tussentijdse ernstige perioden
chronische ziektes, zoals
COPD en hartfalen
In het begin al ‘laag
functioneringsniveau’
Tussen door acute fasen
(ernstig ziek)
Langdurige, geleidelijke
achteruitgang
kwetsbare ouderen en
dementie
In het begin al ‘laag
functioneringsniveau’
Moeilijk in tijd te
voorspellen
,Algemene principes van palliatieve zorg
Zorg voor patiënten met ongeneeslijke en levensbedreigende ziektes
Dimensies
Lichamelijk: kortademigheid
Psychisch: angst om te stikken
Sociaal: niet meer zo zin om uit huis te gaan
Existentieel: denken aan de dood
Omgaan met situatie en instemmen zorg door patiënt en begeleiding
Individueel zorg- en behandelplan gebaseerd op individuele
doelen/behoeften/grenzen/wensen
Vroegtijdig inzetten van palliatieve zorg
Goede afstemming en overdracht tussen alle betrokken zorgverleners.
Betrek alle betrokken zorgverleners (in de thuissituatie, het verpleeghuis, het ziekenhuis
en/of andere instellingen) zo vroeg mogelijk in het behandeltraject actief bij de zorg.
Zorg ervoor dat het de patiënt op ieder moment duidelijk is wie de hoofdbehandelaar en wie
de regievoerder is. Stem dit af met de betrokken zorgverleners.
Raadpleeg bij moeilijk behandelbare symptomen en/of complexe problemen deskundigen,
bijvoorbeeld een palliatief team, en/of verwijs naar gespecialiseerde zorgverleners.
Aandacht besteden aan proactieve zorgplanning
Hierin worden afspraken gemaakt over de in te zetten medische interventies, bijvoorbeeld stoppen
met medische handelingen of beslissingen rondom het levenseinde.
(meest ingezet bij oncologische patiënten)
Kennisclip 1: Verschil tussen palliatieve en curatieve zorg
Curatief Palliatief
= genezing = stabiliseren
Protocollaire zorg Kwaliteit van leven staat centraal (zorg op
maat)
Behandelen Overwegen van voor- en nadelen van
behandeling
Maximaal reanimeerbeleid (vaak) niet meer reanimeren
ADL tijdelijk afhankelijk Wisselende ADL afhankelijk
Einddoel: Integratie in persoonlijk en sociaal leven Einddoel: gericht op kwaliteit van sterven
,Kennisclip 2: Begrippen en thema’s bij palliatieve zorg
Symptoommanagement
Specifieke symptomen (zoals vermoeidheid, pijn, misselijkheid, benauwdheid) moeten worden
ondervangen of onderdrukken zodat ze draagbaar blijven voor de patiënt.
Multidimensionale zorg
Je kijkt naar alle dimensies. (lichamelijk, sociaal, psychisch en existentieel)
Integraal
Alle disciplines zijn erbij betrokken.
Zorg voor client en naasten
Rouwproces, hulp bieden bij schuldgevoelens, begeleiding
Anticiperen en proactieve zorgplanning
Beslissingen nemen die client en naasten wensen.
Autonomie
Eigen regie over behandeling & grenzen aangeven.
, Kennisclip 3: Markering en ziektetrajecten bij palliatieve zorg
Wanneer start je met palliatieve zorg?
Surprise question. “In hoeverre zou het mij verbazen als deze zorgvrager binnen een jaar is
overleden? Antwoord: NEE start palliatieve zorg
Kennisclips: Stadia van palliatieve zorg
Leerdoelen
Je kunt in eigen woorden vertellen wat palliatieve zorg inhoudt;
Je kunt de stadia van palliatieve zorg uitleggen;
Je kunt voorbeelden geven van ziektegerichte en symptoomgerichte palliatie.
Je kunt uitleggen wat de fasen van ‘risico-inschatting’ en ‘vroegsignalering’ inhouden;
Je kunt uitleggen hoe de fasen van ‘risico-inschatting’ en ‘vroegsignalering’ zich verhouden
tot het klinisch redeneren.
Je kunt risico-inschatting en vroegsignalering toepassen bij patiëntproblemen in de palliatieve
fase.
Wat is palliatieve zorg?
Fase waarin op het moment duidelijk wordt dat de ziekte niet meer te genezen is. Dit gebeurt in
ziekenhuizen, verpleeghuizen, hospices of thuis. Begint als de surprise question beantwoord kan
worden met NEE.
Je hebt verschillende verlopen:
Korte periode van plotselinge en snelle achteruitgang
kanker
In het begin ‘hoog functioneringsniveau’
Langdurig ‘stabiel’
Geleidelijke achteruitgang met
tussentijdse ernstige perioden
chronische ziektes, zoals
COPD en hartfalen
In het begin al ‘laag
functioneringsniveau’
Tussen door acute fasen
(ernstig ziek)
Langdurige, geleidelijke
achteruitgang
kwetsbare ouderen en
dementie
In het begin al ‘laag
functioneringsniveau’
Moeilijk in tijd te
voorspellen
,Algemene principes van palliatieve zorg
Zorg voor patiënten met ongeneeslijke en levensbedreigende ziektes
Dimensies
Lichamelijk: kortademigheid
Psychisch: angst om te stikken
Sociaal: niet meer zo zin om uit huis te gaan
Existentieel: denken aan de dood
Omgaan met situatie en instemmen zorg door patiënt en begeleiding
Individueel zorg- en behandelplan gebaseerd op individuele
doelen/behoeften/grenzen/wensen
Vroegtijdig inzetten van palliatieve zorg
Goede afstemming en overdracht tussen alle betrokken zorgverleners.
Betrek alle betrokken zorgverleners (in de thuissituatie, het verpleeghuis, het ziekenhuis
en/of andere instellingen) zo vroeg mogelijk in het behandeltraject actief bij de zorg.
Zorg ervoor dat het de patiënt op ieder moment duidelijk is wie de hoofdbehandelaar en wie
de regievoerder is. Stem dit af met de betrokken zorgverleners.
Raadpleeg bij moeilijk behandelbare symptomen en/of complexe problemen deskundigen,
bijvoorbeeld een palliatief team, en/of verwijs naar gespecialiseerde zorgverleners.
Aandacht besteden aan proactieve zorgplanning
Hierin worden afspraken gemaakt over de in te zetten medische interventies, bijvoorbeeld stoppen
met medische handelingen of beslissingen rondom het levenseinde.
(meest ingezet bij oncologische patiënten)
Kennisclip 1: Verschil tussen palliatieve en curatieve zorg
Curatief Palliatief
= genezing = stabiliseren
Protocollaire zorg Kwaliteit van leven staat centraal (zorg op
maat)
Behandelen Overwegen van voor- en nadelen van
behandeling
Maximaal reanimeerbeleid (vaak) niet meer reanimeren
ADL tijdelijk afhankelijk Wisselende ADL afhankelijk
Einddoel: Integratie in persoonlijk en sociaal leven Einddoel: gericht op kwaliteit van sterven
,Kennisclip 2: Begrippen en thema’s bij palliatieve zorg
Symptoommanagement
Specifieke symptomen (zoals vermoeidheid, pijn, misselijkheid, benauwdheid) moeten worden
ondervangen of onderdrukken zodat ze draagbaar blijven voor de patiënt.
Multidimensionale zorg
Je kijkt naar alle dimensies. (lichamelijk, sociaal, psychisch en existentieel)
Integraal
Alle disciplines zijn erbij betrokken.
Zorg voor client en naasten
Rouwproces, hulp bieden bij schuldgevoelens, begeleiding
Anticiperen en proactieve zorgplanning
Beslissingen nemen die client en naasten wensen.
Autonomie
Eigen regie over behandeling & grenzen aangeven.
, Kennisclip 3: Markering en ziektetrajecten bij palliatieve zorg
Wanneer start je met palliatieve zorg?
Surprise question. “In hoeverre zou het mij verbazen als deze zorgvrager binnen een jaar is
overleden? Antwoord: NEE start palliatieve zorg
