Samenvatting Nederlands B

Nederlands B
Je eigen schrijfvaardigheid aanscherpen

Het schrijfproces
● Vaardigheden binnen het schrijven:
○ Communicatieve vaardigheden
○ Schrijfstrategische vaardigheden
○ Schrijftechnische vaardigheden
○ Taalvaardigheden en taalbeschouwelijke vaardigheden
○ Spellingvaardigheden

● Binnen deze cursus: schrijfstrategische vaardigheden
○ Verzamelen
○ Selecteren
○ Ordenen
○ Uitschrijven
○ Verzorgen
○ Nalezen
○ Herschrijven
⇒ gekoppeld aan het schrijfproces:




● Fasemodel om schrijfproces te begeleiden gaat uit van 3 deeltaken:
1. Plannen
2. Schrijven
3. Reviseren
⇒ Cyclisch proces: lopen door elkaar, onderbreken elkaar en wisselen elkaar af




1

,Oriënteren
Voor je begint met schrijven stel je jezelf een aantal vragen (9 vragen van het communicatiemodel):
● Wie schrijft?
⇒ In welke hoedanigheid schrijf je?
⇒ Welke relatie heb je tot de lezer?
⇒ Wie ben jij voor de lezer?

● Waarover?
⇒ Over welk onderwerp ga je schrijven?

● Wat?
⇒ Wat wil je daarover zeggen?
⇒ Wat is je boodschap?

● Voor wie?
⇒ Wie is je beoogde lezer?

● Waarom?
⇒ Waarom wil je iets over dat onderwerp schrijven voor die lezer/dat publiek?

● Hoe?
⇒ Hoe ga je jouw boodschap formuleren?

● Langs welke weg?
⇒ Hoe zal je tekst/boodschap tot bij de lezer komen?

● In welke omstandigheden?
⇒ In welke omstandigheden schrijf je?
⇒ Is er een specifieke aanleiding of context?

● Met welk effect?
⇒ Wat hoop je te bereiken met wat je zal schrijven?
⇒ Welk effect zullen je (geschreven) woorden hebben op de lezer?



Plannen

Verzamel informatie
● Eigen voorkennis over het onderwerp oproepen
● Personen bevragen die veel over het onderwerp weten
● Iets observeren met betrekking tot het onderwerp
● Schriftelijke bronnen raadplegen: boeken, artikels en websites
⇒ Ga na of de bronnen wel relevant en betrouwbaar zijn!!



2

,Selecteer informatie
● Welke informatie ga je gebruiken in je tekst en welke niet? Wat vind jij belangrijk?
● Welke informatie heeft de lezer nodig?
● Wat vindt de lezer belangrijk?



Orden informatie
● Voor welke logische opbouw kies je?
● Welke soort tekst ga je schrijven? Wat zijn de typische kenmerken daarvan?
● Welke tekststructuur voorzie je?
⇒ Enkele voorbeelden:
1. Probleemstructuur
● Wat is het probleem precies? Waarom is dat een probleem? Voor wie?
● Wat zijn de gevolgen?
● Hoe is het probleem ontstaan? Wat is de oorzaak van het probleem?
● Wat zijn de mogelijke oplossingen?
● Wat is je conclusie?

2. Evaluatiestructuur
● Waarover wil je tot een evaluatie of beoordeling komen?
● Wat zijn de positieve punten?
● Wat zijn de negatieve punten?
● Hoe luidt jouw eindoordeel?

3. Vergelijkende structuur
● Welke zaken ga je precies met elkaar vergelijken? Met welke bedoeling?
● Wat zijn de verschillen en gelijkenissen per criterium?
● Wat is je conclusie?

4. Evolutiestructuur
● Waarvan ga je de evolutie weergeven en waarom?
● Wat was de situatie daarvan eerst?
● Hoe is die geëvolueerd en waardoor?
● Wat is je conclusie?

5. Onderzoeksstructuur
● Wat wil je precies onderzoeken? Wat is je onderzoeksvraag?
● Op welke manier is dat onderzocht? Door wie?
● Wat zijn de bevindingen of resultaten uit het onderzoek?
● Wat is je conclusie?

⇒ Op basis van je structuur, maak je een schrijfplan (mindmap, schema..). Je noteert losse
woorden en woordgroepen die de essentie zijn van wat in je tekst aan bod moet komen




3

, Formuleren

Schrijf je tekst uit
● Formuleer een titel als dat hoort bij de tekstsoort

● Terwijl je schrijft, vul je het schrijfplan in en krijgt je tekst meer vorm. Je schrijft eerst een
kladversie, op zoek naar de juiste woorden

● Een tekst heeft in principe minstens een inleiding, kern en slot. Groepeer in een lange tekst
die alinea’s per subthema, met tussentitels.
○ Inleiding: je geeft aan wat de lezer in de tekst mag verwachten en maakt die
nieuwsgierig naar de verdere inhoud
○ Kern: hier formuleer je alle noodzakelijke informatie die je wil meegeven, op een
gestructureerde manier, aangepast aan je schrijfdoel. In langere teksten wordt de
kern vaak opgedeeld in meerdere alinea’s
Gebruik je schrijfplan om tot alinea's te komen: verwoord per alinea 1
hoofdgedachte. Een alinea bestaat uit 1 kernzin en de rest verdere toelichting of
uitleg
○ Slot: soms volstaat 1 krachtige slotzin om het geheel af te ronden. het is zeker niet
de bedoeling nog met nieuwe informatie op de proppen te komen

● Doe op een correcte manier aan bronvermelding

Enkele aandachtspunten bij formuleren:
● Gebruik gepaste terminologie
● Vermijd herhalingen
● Maak gebruik van verwijswoorden, maar doe dit correct: opletten voor getal en
woordgeslacht!
● Zorg voor een samenhang door je zinnen en alinea’s aan elkaar te linken via
verbindingswoorden of -zinnen (bijvoorbeeld signaalwoorden)
● Je stijl moet formeel zijn, maar niet oubollig
● Varieer in lengte van zinnen
● Gebruik een afwisselende zinsbouw
● Formuleer actieve zinnen
● Let erop dat je bijzinnen niet als aparte zinnen noteert
● Wees consequent in hoe je de lezer aanspreekt
● Zorg voor een logisch gebruik van de tegenwoordige of verleden tijd
● Ga na of je spelling, zinsbouw en leestekens correct zijn
● Gebruik het Standaardnederlands




4