1. Wat is recht?
1.1 Kenmerken en definitie van het recht
Kenmerken
Ordering samenleving, opgelegd door samenleving
Gedragsregels, toepassingsregels, regels voor maken van het recht
Definitie
Recht= geheel van afdwingbare regels, die het menselijk handelen in de samenleving
ordenen, opgelegd door eigen vertegenwoordigers
Objectief recht= het geheel van de regels in het recht
Subjectief recht= wat je persoonlijk kan gebruiken als recht
- Natuurlijke personen = gewoon de mens –> ongelimiteerd
- Rechtspersonen = bedrijven alleen oprichten zoals in de wet staat
Rechtsmisbruik= het gebruiken van een recht op een manier die de grenzen overschrijden van
het normaal gebruik van dat recht, zodat het in de weg komt van iemand anders
1.2 Soorten subjectieve rechten
Vorderingsrechten= aanspraak op een bepaalde persoon voor een bepaalde gebeurtenis
Hangt vast aan een persoon
Intellectuele rechten= aanspraak op een idee (=patent)
,1.3 Soorten objectief recht
Burgerlijk recht
Economisch
Nat. privaat recht
recht
Arbeidsrecht
Privaatrechtelijk
procesrecht
Grondwettelijk
Nationaal recht
recht
Administratief
recht
Objectief
Fiscaal recht
recht Nat. publiek
recht Socialezekerheid
Internat. privaat srecht
Internationaal recht
Strafrecht
recht Internat. publiek
recht
Strafprocesrecht
Nationaal recht
Het recht in België
Nationaal privaatrecht= rechten tussen burgers in België
Aanvullend recht (suppletief)= je mag afspreken wat je wil als aanvulling van
de wet
Dwingend recht (imperatief)= de wet primeert, je mag niks veranderen
- Burgerlijk recht = alles wat te maken heeft met burgers
- Economisch recht = alles dat te maken heeft met handel drijven (ondernemingen
onder elkaar)
- Arbeidsrecht = alles tussen werknemer en werkgever
- Privaatrechtelijk procesrecht = als je het ergens niet mee eens bent (terug te vinden
in het Gerechtelijk Wetboek)
Nationaal publiekrecht= verhouden tussen burgers en Belgische overheid
= organisaties van de overheid
- Grondwettelijk recht= wetten die gemaakt zijn bij de stichting van België
- Administratief recht= de organisatie en werking van uitvoerende macht
, - Fiscaal recht = verschillende vormen van belastingen
* Directe belastingen: op basis van inkomen
- Personenbelastingen
* Werknemer
* Zelfstandige
- Vennootschap (vast bedrag)
* Indirecte belastingen: naar aanleiding van juridische handeling of
gebeurtenis (bv invoerrecht, erfbelastingen)
- Sociale zekerheid = overheid die geld geeft aan burgers (bv ocmw), regelt sociale
verzekering van werknemers en zelfstandigen
- Strafrecht = regelt strafbare handelingen en de straffen (strafwetboek)
- Strafprocesrecht = regelt de opbouw en gang van processen (strafvordering (boek))
Grensoverschrijdend recht
Internationaal privaatrecht = discussie tussen burgers over iets internationaal
burgerlijke situaties tussen verschillende nationaliteiten (bv. Huwelijk tussen belg en
spanjaard
Internationaal publiekrecht= afspraak tussen landen of nationale bevoegde personen
Opbouw en werking van internationale organisaties
Europees recht = verordening (=Europese wetten die boven Belgische wetgeving gaat) en
richtlijn dat door Europa gegeven wordt en elke staat moet daar naar luisteren
1.4 Bronnen van het recht
Wetgeving
= Bindend voor iedereen
Rechtspraak
= het geheel van alle uitspraken dat door rechters is gevormd (niet bindend voor iedereen)
Rechtsleer
= boeken over hoe de wet geïnterpreteerd moet worden
Internationale rechtsbronnen
- Verdragen (bv. EVRM = Europees verdrag voor rechten van de mens (is van de raad
van Europa, heeft niks met Europa te maken))
- Beslissingen van een internationale organisatie
- Ook rechtspraak en rechtsleer
, Belgische wetgeving
KB= koninklijk besluit MB= ministerieel besluit
1.1 Kenmerken en definitie van het recht
Kenmerken
Ordering samenleving, opgelegd door samenleving
Gedragsregels, toepassingsregels, regels voor maken van het recht
Definitie
Recht= geheel van afdwingbare regels, die het menselijk handelen in de samenleving
ordenen, opgelegd door eigen vertegenwoordigers
Objectief recht= het geheel van de regels in het recht
Subjectief recht= wat je persoonlijk kan gebruiken als recht
- Natuurlijke personen = gewoon de mens –> ongelimiteerd
- Rechtspersonen = bedrijven alleen oprichten zoals in de wet staat
Rechtsmisbruik= het gebruiken van een recht op een manier die de grenzen overschrijden van
het normaal gebruik van dat recht, zodat het in de weg komt van iemand anders
1.2 Soorten subjectieve rechten
Vorderingsrechten= aanspraak op een bepaalde persoon voor een bepaalde gebeurtenis
Hangt vast aan een persoon
Intellectuele rechten= aanspraak op een idee (=patent)
,1.3 Soorten objectief recht
Burgerlijk recht
Economisch
Nat. privaat recht
recht
Arbeidsrecht
Privaatrechtelijk
procesrecht
Grondwettelijk
Nationaal recht
recht
Administratief
recht
Objectief
Fiscaal recht
recht Nat. publiek
recht Socialezekerheid
Internat. privaat srecht
Internationaal recht
Strafrecht
recht Internat. publiek
recht
Strafprocesrecht
Nationaal recht
Het recht in België
Nationaal privaatrecht= rechten tussen burgers in België
Aanvullend recht (suppletief)= je mag afspreken wat je wil als aanvulling van
de wet
Dwingend recht (imperatief)= de wet primeert, je mag niks veranderen
- Burgerlijk recht = alles wat te maken heeft met burgers
- Economisch recht = alles dat te maken heeft met handel drijven (ondernemingen
onder elkaar)
- Arbeidsrecht = alles tussen werknemer en werkgever
- Privaatrechtelijk procesrecht = als je het ergens niet mee eens bent (terug te vinden
in het Gerechtelijk Wetboek)
Nationaal publiekrecht= verhouden tussen burgers en Belgische overheid
= organisaties van de overheid
- Grondwettelijk recht= wetten die gemaakt zijn bij de stichting van België
- Administratief recht= de organisatie en werking van uitvoerende macht
, - Fiscaal recht = verschillende vormen van belastingen
* Directe belastingen: op basis van inkomen
- Personenbelastingen
* Werknemer
* Zelfstandige
- Vennootschap (vast bedrag)
* Indirecte belastingen: naar aanleiding van juridische handeling of
gebeurtenis (bv invoerrecht, erfbelastingen)
- Sociale zekerheid = overheid die geld geeft aan burgers (bv ocmw), regelt sociale
verzekering van werknemers en zelfstandigen
- Strafrecht = regelt strafbare handelingen en de straffen (strafwetboek)
- Strafprocesrecht = regelt de opbouw en gang van processen (strafvordering (boek))
Grensoverschrijdend recht
Internationaal privaatrecht = discussie tussen burgers over iets internationaal
burgerlijke situaties tussen verschillende nationaliteiten (bv. Huwelijk tussen belg en
spanjaard
Internationaal publiekrecht= afspraak tussen landen of nationale bevoegde personen
Opbouw en werking van internationale organisaties
Europees recht = verordening (=Europese wetten die boven Belgische wetgeving gaat) en
richtlijn dat door Europa gegeven wordt en elke staat moet daar naar luisteren
1.4 Bronnen van het recht
Wetgeving
= Bindend voor iedereen
Rechtspraak
= het geheel van alle uitspraken dat door rechters is gevormd (niet bindend voor iedereen)
Rechtsleer
= boeken over hoe de wet geïnterpreteerd moet worden
Internationale rechtsbronnen
- Verdragen (bv. EVRM = Europees verdrag voor rechten van de mens (is van de raad
van Europa, heeft niks met Europa te maken))
- Beslissingen van een internationale organisatie
- Ook rechtspraak en rechtsleer
, Belgische wetgeving
KB= koninklijk besluit MB= ministerieel besluit