Samenvatting Sociale en politieke leerstelsels ~Hoofdstuk 3, deel 2~

Inhoud
Marx en het ontstaan van het socialisme...........................................................................................1
Vroegsocialisme..............................................................................................................................1
Economische theorieën..................................................................................................................1
Hegel’s dialectiek............................................................................................................................2
Revolutie.........................................................................................................................................3
Wat na de revolutie?.......................................................................................................................3
Marx als activist..............................................................................................................................3
Anarchisme.....................................................................................................................................4
Marx en het ontstaan van het socialisme

Marx heeft 3 inspiratiebronnen:

1. Vroegsocialisme

2. Economische theorieën

3. Hegel’s dialectiek

Vroegsocialisme
 Wetenschappelijk socialisme versus utopisch socialisme?
 Marx besefte dat er veel goede ideeën waren, maar het probleem is dat deze ideeën zijn op
wenselijkheden, moralisme.
o Wat we nodig hebben is een accurate analyse van kapitalisme.
 Begrijpen, alleen wetenschappelijk kunnen we de zaken veranderen.
o Marx dacht dat hij aan wetenschap deed
 Ideologie= verblinde de mensen
 Marx doet het omgekeerde

Economische theorieën
 Arbeidswaardenleer (ricardo)
o Wat is de waarde van arbeid

 Marx= ‘arbeid is iets dat waarde creëert, door te werken produceer je iets, krijg je winst van.’
o Maar in het kapitalisme is het probleem dat je het maakt voor iemand anders, niet
jezelf.
o ‘Arbeid is uniek.’

o Essentie van uitbuiting= werken voor iemand anders.

o Ben je eigenlijk vrij? Als je moet werken voor te overleven.

Verplichte arbeid te kopen.
 Naarmate de rechten verhogen, naarmate de winst daalt.

, o Uitbuiting word relatief genoemd volgens Marx.

Hegel’s dialectiek
Hegel startte van absolute idealisme.

Marx= dit klopt langs geen kanten. Als je iets wilt begrijpen van de maatschappij moet je beginnen
met de voeten op de grond.

 Historisch materialisme
o Heel specifieke evolutie en in elk stadium zie je dat er bepaalde klassen tegenover
elkaar staan.
o Historisch antropologisch materialisme van verleden, heden en zelfs toekomst.
 Evolutie en vooruitgang
o Op een bepaald moment zal deze spanning plaatsvinden en opgegeven in een nieuwe
synthese.
 Klassenstrijd
o De motor van de samenleving.
o Tegenover elkaar op verschillende vlakken
 1) productieverhouding= onderbouw, machinerie
 2bovenbouw
 Onderbouw & Bovenbouw
o Onderbouw= productieverhouding
o Bovenbouw= Geheel van instituties van politieke, wetgeving die de economische
onderbouw weerspiegelen.
o Marx= niet het bewustzijn van mensen hun maatschappelijk bestaan bepaald maar
omgekeerd, het maatschappelijk bestaan bepaald het bewustzijn.
 Mensen kunnen maar denken over bepaalde zaken door de maatschappelijke
structuur.
 Vraag: komen we in een tijdperk waarin het systeem van het leven geen
antwoorden meer bied? Alleen via oorlogen evolueren?
 Hebben we genoeg elementen om er iets over te zeggen en is het
ideale zelfs beter in werkelijkheid?
 Omgekeerde van Hegel.
 Geschiedenis = opeenvolging van economische stadia
o Die altijd naar beter en meer (niet altijd in aantal)

Vond dat de burgerij iets fantastisch gedaan hadden= regime opgekuist, vooruitgang

 Vooruitgang is alleen beperkend voor een bepaalde groep in de maatschappij.