H.1: Gewoonte is geen recht
Austin
Rechtsvisie: Neutrale beschrijving van het recht.
Stroming: Rechtspositivist.
Perspectief: Marsmannetjesperspectief/buitenstaandersperspectief
: Wil de eigen aard van het recht op het spoor komen.
Rechtsregel: Bevel van een soeverein
Bevel: Wensuiting die kan worden afgedwongen door een
sanctie
Soeverein: Degene die wordt gehoorzaamd door de meerderheid
van de mensen. Hij is zelf niet gewoon om een ander
te gehoorzamen
Vereisten rechtsregel: Algemeen bevel met betrekking op een klasse van
handelingen (let op: niet op een klasse van
individuen)
Empirische definitie van recht: Wijst niet naar rechtsregels om aan te tonen dat ze
rechtsregels zijn, want juridische definitie van recht
levert tautologie op. Hij gebruikt zijn oren en ogen.
Rol van de rechter: Dienende rechter, rechter spreekt namens de
wetgever (wetgever geeft impliciet goedkeuring).
Dus wetgever blijft soeverein.
Gewoonterecht: Set van gebruiken die binnen een samenleving
gegroeid zijn = geen recht.
Maar:
Als rechter zich beroept op gewoonte, wordt het
rechtersrecht en dat is recht, want rechter spreekt
namens de soeverein.
Gewoonte Gewoonte is habit (gewoon gewoonte zonder
afstemming en wederkerigheid)
Natuurrecht: Is metaforisch, want de natuur vaardigt geen recht uit.
Recht kan alleen het product zijn van een redelijk
wezen (dat is gericht aan een redelijke
normadressaat).
H.2: Gewoonte als moeder van het officiële recht. Gewoonte is custom (meer collectief
gegroeid en een zekere wederkerigheid en afstemming)
Ehrlich
Visie: Customary law het wezen van alle recht
Perspectief: Buitenstaandersperspectief: wil weten door
welke gewoonten en regels de samenleving
bijeen gehouden wordt.
Beschrijvend en niet normatief.
Onderscheid Juristenrecht en levend recht
Probleem met juristenperspectief op regels: Juristenperspectief is alleen voor regels in
het wetboek en regels die de juridische
beslisser gebruikt voor een oordeel.
Het zicht op regels die in het gewone
, verkeer gevolgd worden ontbreekt.
Legaliteit of legitimiteit: Legaliteit speelt geen belangrijke rol.
Legitimiteit van rechtsregels als regels die
ervaren worden als regels die het verdienen
gevolgd te worden; waar draagvlak voor is.
Fuller
Visie: Customary law oermoeder van alle recht.
Waaraan ontlenen sociale regels hun Aan het feit dat iedereen verwachtingen
verplichtende kracht: ontleent aan deze regels omtrent elkaars
gedrag en daarop zijn gedrag afstemt.
Waaraan ontlenen rechtsregels hun Voor rechtsregels geldt hetzelfde
verplichtende kracht: (verwachtingen en afstemming). De
manieren waarop rechtsregels functioneren
(vastlegging, codificatie etc) zorgt er echter
voor dat de coördinerende kracht van deze
regels veel sterker is.
Belangrijkste functie van recht: Het verkeer tussen individuele burgers
regelen.
Wetgever: Als wetgever fout recht maakt dan is het
mislukte wetgeving.
Legaliteit en legitimiteit: Legitimiteit is van invloed op (voorwaarde
voor) legaliteit.
Searle
Institutioneel feit/afspraak: Zij ontstaan door het toekennen van een
bepaalde betekenis/status aan iets. X telt als
Y in context C.
Bouwstenen van sociaal leven die zich naar Als X telt als Y, en Y telt als Z, en Z telt als
boven oneindig herhalen: A…
H.3:
Kelsen
Perspectief: Wat is recht?
Onderscheid: Sociale regels en rechtsregels
Sancties Wijze waarop sancties worden opgelegd
alsmede wie daartoe bevoegd zijn wordt
door het recht zelf beschreven
Geweldsmonopolie: Alleen de staat mag geweld gebruiken. Dit
leidt tot vrede, omdat het geweld wordt
gekanaliseerd (in goede banen geleid): door
het recht wordt omschreven hoe dit mag
worden uitgeoefend.
Legaliteit of legitimiteit: Hecht vooral aan legaliteit en
rechtszekerheid.
Hart
,Perspectief: Wat is recht?
Gelaagde definitie van recht: Primaire- en secundaire regels.
Primaire regels: Regelen gedrag van normadressaten.
Secundaire regels: Regelen reikwijdte en toepassingsbereik van
primaire regels.
Soorten secundaire regels: Herkenningsregels.
Veranderingsregels.
Berechtingsregels.
Functies secundaire regels voor de Herkenningsregels lossen de onzekerheid
samenleving: op.
Veranderingsregels lossen het statische
karakter op.
Berechtingsregels lossen de inefficiëntie op.
Functie secundaire regels voor het Creëert eenheid, recht als systeem.
rechtssysteem: Recht als iets dat dingen mogelijk maakt.
Legaliteit of legitimiteit: Legaliteit belangrijker.
De secundaire regels moeten wel aanvaard
worden, anders werkt het recht niet. Dit
hoeft geen moreel aanvaarden te zijn.
Slechts het erkennen als regel is van belang.
Waaraan ontlenen rechtsregels hun Aan het feit dat zij als rechtsgeldig zijn
verplichtende kracht: aangewezen door de herkenningsregel.
Verschil regelbegrip Hart/Kelsen en Austin: Niet alleen verbiedende regels maar ook
bevoegdheidsverlenende regels (die -deels-
betrekking hebben op het gedrag van
officials).
Regels zijn niet alleen als product van de
soeverein maar de soeverein is evenzeer
product van de regel.
Austin: Wetgever maakt de rechtsregel.
Hart/Kelsen: Rechtsregel maakt de
wetgever.
H.4: Rechtvaardiging en kritiek
Intellectualisten vs voluntaristen: Is God ook gebonden aan de rede/logica?
Strategieën om overheidsmacht te 1. Recht moet worden gehoorzaamd,
legitimeren: want het ontspringt aan de overheid
(en de overheidsmacht is legitiem,
want zij is gebaseerd op X).
2. Overheid moet worden
gehoorzaamd, want het recht dat zij
uitvaardigt is rechtvaardig (omdat
het voldoet aan criterium X).
Intellectualisten: God is gebonden aan de rede.
Voluntaristen: God is niet gebonden aan de rede. Want God
is almachtig en kan niet aan een macht
gebonden zijn.
Nadeel intellectualistische opvatting Zo’n theorie is niet meer goed aan te passen
, natuurrecht: aan eventuele komende omstandigheden.
Als God een wet maakt zou hij de meest
redelijke kiezen en de meest logische. Dat
betekent ook dat zo'n wet nooit meer
gewijzigd hoeft te worden. Want hij heeft al
doordat hij gebonden is aan de rede, de
meest redelijke geboden.
Natuurrecht: Er is een hoger recht dat criteria levert ter
beoordeling van positief recht.
Dit hogere recht is eeuwig en universeel.
Dit hoger recht is kenbaar met behulp van
het natuurlijke licht: de menselijke rede.
En afleidbaar uit de natuur (als harde en
onveranderlijke en overal geldende
ondergrond).
Thomas van Aquino
Theorie: Individu bezit natuurlijke rede. Als het
individu alleen kon leven dan zou die
natuurlijke rede voldoende zijn, maar mens
kan niet alleen leven dus is samenleven
noodzakelijk. Samenleven kan niet zonder
regulerend element, want mensen hebben
uiteenlopende belangen. Dit regulerend
element moet afkomstig zijn van een leider
die het oog heeft op het algemeen welzijn.
Dus leiderschap is rechtvaardig als het is
gericht op het algemeen welzijn.
Natuurrecht: De natuur door God geschapen.
Volgens bouwplan.
Waarin alle elementen een functie hebben.
Dat wil zeggen een doel dat gerealiseerd
moet worden.
Dicteert dat er een bestuur moet zijn.
Dicteert tevens welke inhoud dit bestuur
moet hebben.
Doel dat volgens natuurrecht moet worden Verwezenlijking van natuurlijke neiging van
nagestreefd: de mens.
Mens is geneigd tot samenleven.
Recht moet zo worden ingericht dat die
neiging wordt verwezenlijkt.
Oftewel:
Van nature bestaat menselijke neiging tot X
X moet worden vervuld (hier zit het
probleem, er is geen reden dat X vervuld
moet worden = naturalistische drogreden)
Austin
Rechtsvisie: Neutrale beschrijving van het recht.
Stroming: Rechtspositivist.
Perspectief: Marsmannetjesperspectief/buitenstaandersperspectief
: Wil de eigen aard van het recht op het spoor komen.
Rechtsregel: Bevel van een soeverein
Bevel: Wensuiting die kan worden afgedwongen door een
sanctie
Soeverein: Degene die wordt gehoorzaamd door de meerderheid
van de mensen. Hij is zelf niet gewoon om een ander
te gehoorzamen
Vereisten rechtsregel: Algemeen bevel met betrekking op een klasse van
handelingen (let op: niet op een klasse van
individuen)
Empirische definitie van recht: Wijst niet naar rechtsregels om aan te tonen dat ze
rechtsregels zijn, want juridische definitie van recht
levert tautologie op. Hij gebruikt zijn oren en ogen.
Rol van de rechter: Dienende rechter, rechter spreekt namens de
wetgever (wetgever geeft impliciet goedkeuring).
Dus wetgever blijft soeverein.
Gewoonterecht: Set van gebruiken die binnen een samenleving
gegroeid zijn = geen recht.
Maar:
Als rechter zich beroept op gewoonte, wordt het
rechtersrecht en dat is recht, want rechter spreekt
namens de soeverein.
Gewoonte Gewoonte is habit (gewoon gewoonte zonder
afstemming en wederkerigheid)
Natuurrecht: Is metaforisch, want de natuur vaardigt geen recht uit.
Recht kan alleen het product zijn van een redelijk
wezen (dat is gericht aan een redelijke
normadressaat).
H.2: Gewoonte als moeder van het officiële recht. Gewoonte is custom (meer collectief
gegroeid en een zekere wederkerigheid en afstemming)
Ehrlich
Visie: Customary law het wezen van alle recht
Perspectief: Buitenstaandersperspectief: wil weten door
welke gewoonten en regels de samenleving
bijeen gehouden wordt.
Beschrijvend en niet normatief.
Onderscheid Juristenrecht en levend recht
Probleem met juristenperspectief op regels: Juristenperspectief is alleen voor regels in
het wetboek en regels die de juridische
beslisser gebruikt voor een oordeel.
Het zicht op regels die in het gewone
, verkeer gevolgd worden ontbreekt.
Legaliteit of legitimiteit: Legaliteit speelt geen belangrijke rol.
Legitimiteit van rechtsregels als regels die
ervaren worden als regels die het verdienen
gevolgd te worden; waar draagvlak voor is.
Fuller
Visie: Customary law oermoeder van alle recht.
Waaraan ontlenen sociale regels hun Aan het feit dat iedereen verwachtingen
verplichtende kracht: ontleent aan deze regels omtrent elkaars
gedrag en daarop zijn gedrag afstemt.
Waaraan ontlenen rechtsregels hun Voor rechtsregels geldt hetzelfde
verplichtende kracht: (verwachtingen en afstemming). De
manieren waarop rechtsregels functioneren
(vastlegging, codificatie etc) zorgt er echter
voor dat de coördinerende kracht van deze
regels veel sterker is.
Belangrijkste functie van recht: Het verkeer tussen individuele burgers
regelen.
Wetgever: Als wetgever fout recht maakt dan is het
mislukte wetgeving.
Legaliteit en legitimiteit: Legitimiteit is van invloed op (voorwaarde
voor) legaliteit.
Searle
Institutioneel feit/afspraak: Zij ontstaan door het toekennen van een
bepaalde betekenis/status aan iets. X telt als
Y in context C.
Bouwstenen van sociaal leven die zich naar Als X telt als Y, en Y telt als Z, en Z telt als
boven oneindig herhalen: A…
H.3:
Kelsen
Perspectief: Wat is recht?
Onderscheid: Sociale regels en rechtsregels
Sancties Wijze waarop sancties worden opgelegd
alsmede wie daartoe bevoegd zijn wordt
door het recht zelf beschreven
Geweldsmonopolie: Alleen de staat mag geweld gebruiken. Dit
leidt tot vrede, omdat het geweld wordt
gekanaliseerd (in goede banen geleid): door
het recht wordt omschreven hoe dit mag
worden uitgeoefend.
Legaliteit of legitimiteit: Hecht vooral aan legaliteit en
rechtszekerheid.
Hart
,Perspectief: Wat is recht?
Gelaagde definitie van recht: Primaire- en secundaire regels.
Primaire regels: Regelen gedrag van normadressaten.
Secundaire regels: Regelen reikwijdte en toepassingsbereik van
primaire regels.
Soorten secundaire regels: Herkenningsregels.
Veranderingsregels.
Berechtingsregels.
Functies secundaire regels voor de Herkenningsregels lossen de onzekerheid
samenleving: op.
Veranderingsregels lossen het statische
karakter op.
Berechtingsregels lossen de inefficiëntie op.
Functie secundaire regels voor het Creëert eenheid, recht als systeem.
rechtssysteem: Recht als iets dat dingen mogelijk maakt.
Legaliteit of legitimiteit: Legaliteit belangrijker.
De secundaire regels moeten wel aanvaard
worden, anders werkt het recht niet. Dit
hoeft geen moreel aanvaarden te zijn.
Slechts het erkennen als regel is van belang.
Waaraan ontlenen rechtsregels hun Aan het feit dat zij als rechtsgeldig zijn
verplichtende kracht: aangewezen door de herkenningsregel.
Verschil regelbegrip Hart/Kelsen en Austin: Niet alleen verbiedende regels maar ook
bevoegdheidsverlenende regels (die -deels-
betrekking hebben op het gedrag van
officials).
Regels zijn niet alleen als product van de
soeverein maar de soeverein is evenzeer
product van de regel.
Austin: Wetgever maakt de rechtsregel.
Hart/Kelsen: Rechtsregel maakt de
wetgever.
H.4: Rechtvaardiging en kritiek
Intellectualisten vs voluntaristen: Is God ook gebonden aan de rede/logica?
Strategieën om overheidsmacht te 1. Recht moet worden gehoorzaamd,
legitimeren: want het ontspringt aan de overheid
(en de overheidsmacht is legitiem,
want zij is gebaseerd op X).
2. Overheid moet worden
gehoorzaamd, want het recht dat zij
uitvaardigt is rechtvaardig (omdat
het voldoet aan criterium X).
Intellectualisten: God is gebonden aan de rede.
Voluntaristen: God is niet gebonden aan de rede. Want God
is almachtig en kan niet aan een macht
gebonden zijn.
Nadeel intellectualistische opvatting Zo’n theorie is niet meer goed aan te passen
, natuurrecht: aan eventuele komende omstandigheden.
Als God een wet maakt zou hij de meest
redelijke kiezen en de meest logische. Dat
betekent ook dat zo'n wet nooit meer
gewijzigd hoeft te worden. Want hij heeft al
doordat hij gebonden is aan de rede, de
meest redelijke geboden.
Natuurrecht: Er is een hoger recht dat criteria levert ter
beoordeling van positief recht.
Dit hogere recht is eeuwig en universeel.
Dit hoger recht is kenbaar met behulp van
het natuurlijke licht: de menselijke rede.
En afleidbaar uit de natuur (als harde en
onveranderlijke en overal geldende
ondergrond).
Thomas van Aquino
Theorie: Individu bezit natuurlijke rede. Als het
individu alleen kon leven dan zou die
natuurlijke rede voldoende zijn, maar mens
kan niet alleen leven dus is samenleven
noodzakelijk. Samenleven kan niet zonder
regulerend element, want mensen hebben
uiteenlopende belangen. Dit regulerend
element moet afkomstig zijn van een leider
die het oog heeft op het algemeen welzijn.
Dus leiderschap is rechtvaardig als het is
gericht op het algemeen welzijn.
Natuurrecht: De natuur door God geschapen.
Volgens bouwplan.
Waarin alle elementen een functie hebben.
Dat wil zeggen een doel dat gerealiseerd
moet worden.
Dicteert dat er een bestuur moet zijn.
Dicteert tevens welke inhoud dit bestuur
moet hebben.
Doel dat volgens natuurrecht moet worden Verwezenlijking van natuurlijke neiging van
nagestreefd: de mens.
Mens is geneigd tot samenleven.
Recht moet zo worden ingericht dat die
neiging wordt verwezenlijkt.
Oftewel:
Van nature bestaat menselijke neiging tot X
X moet worden vervuld (hier zit het
probleem, er is geen reden dat X vervuld
moet worden = naturalistische drogreden)
