Samenvatting methodologie van sociaalwetenschappelijk onderzoek (tentamen 1)

Inhoudsopgave
M1: Het onderzoeksproces Bevat ook extra informatie uit het boek: C1 The nature process of social research 2

M2: Onderzoeksbenaderingen: begrijpen en verklaren Bevat ook extra informatie uit het boek: C2 Social
research strategies......................................................................................................................................... 4

M3: Onderzoeksontwerp 1 kwaliteitscriteria Bevat ook extra informatie uit het boek: C3 Research designs....7

M4: Onderzoeksontwerp 2 onderzoeksdesign Bevat ook extra informatie uit het boek: C3 Research designs
en C12.4 Structured observation.................................................................................................................... 9

M5: Ethische en politieke kwesties in onderzoek Bevat ook extra informatie uit het boek: C6 ethics and
politics in social research en C5.6 reviewing the literature............................................................................12

M8: Niet-reactieve dataverzameling: inhoudsanalyse Bevat ook extra informatie uit het boek: C13 Content
analysis en C14.5 Using existing data........................................................................................................... 14




1

, M1: Het onderzoeksproces
Bevat ook extra informatie uit het boek: C1 The nature process of social research

Onderzoekscyclus:
- Onderzoeksvraag;
- Onderzoeksontwerp (research design: het plan van aanpak van de concrete
uitvoering van het onderzoek, waarmee de onderzoeksvraag beantwoord wordt;
- Dataverzameling: onderzoeksmethode (research method). Het verzamelen van
gegevens, bv. survey of diepte-interviews.
- Data-analyse; kent verschillende aspecten, zoals het beheren, begrijpen en
interpreteren van de data. Twee soorten data:
o Primaire data: onderzoeker verzamelt en gebruikt eigen data;
o Secundaire data: onderzoeker gebruikt bestaande data.
- Interpretatie;
- Rapportage: de manier waarop het wordt beschreven verschilt, maar bevat altijd een
introductie, literatuur, onderzoeksmethode, resultaten, discussie en conclusie.
Onderzoek verloopt niet altijd vlekkeloos. Men beschrijft hier wat de plannen waren,
welke uitdagingen men had en wat uitgevoerd is. Hierbij laat men zien dat er
implicaties zijn geweest/konden ontstaan tijdens het onderzoek.
Onderzoeksbenadering (research strategy) = gaat over alle filosofische aannames en
grondslagen. Hierbij wordt vooral gekeken naar hoe er op een zinvolle manier kennis
vergaart kan worden.
Social research (sociaal onderzoek) = onderzoek naar ontwikkelingen en veranderingen in
de maatschappij, zoals de opkomst van sociale media. Het zorgt ervoor dat men het sociale
leven begrijpt. Kenmerken:
- Systematisch: volgt stappenplan, duidelijk onderzoeksproces. Alledaags onderzoek is
vaak intuïtief en ad hoc, waardoor er select onderzoek plaats kan vinden;
- Transparant: controleerbaar, open voor kritiek, uitleg en reflectie over hoe je tot
kennis bent gekomen. Bij alledaags onderzoek is het vaak ondoorzichtig en
dogmatisch;
- Empirisich bewijs: data geeft de doorslag (vs. speculatie). Gaat om contrast tussen
empirisme (=kennis die voorkomt uit wetenschappelijke ervaringen (onderzoek)) en rationalisme
(=kennis vergaren via denken).
Er zijn twee richtingen waarin theorie wordt gebruikt (onderzoek bevat vaak beiden):
1. Deductie: van algemene theoretische uitspraken naar hypothese → gebaseerd op
logica. Je verkrijgt inzichten door het verzamelen en analyseren van gegevens
(kwantitatief). Je hebt dus vooraf een hypothese opgesteld en gaat deze toetsen
m.b.v. gegevens. Onderzoek van algemene theorieën naar specifieke observaties.
a. Kritiek: laat niet zien hoe een onderzoeker een theorie moet kiezen;
2. Inductie: van specifieke observatie naar algemene theoretische uitspraken. Begint
dus met verzamelen onderzoek en feiten, waarna er vervolgens patronen/theorieën
worden afgeleid. Het is een bottom-up benadering, waarbij de onderzoeker begint
met het observeren van specifieke gevallen en vervolgens algemene conclusies trekt
(vaak bij kwalitatief).
a. Kritiek: inductieprobleem. Het bevat geen logische zekerheid. Empirische data
staat niet onvermijdelijk toe dat onderzoekers een theorie daarop mogen
bouwen.
3. Abductieve benadering: deductie en inductie samen. Het laat de tekortkomingen van
beide kanten zien. Abductieve redenering start met een observatie en probeert om de
meest aannemelijke verklaring te verklaren, heen en weer bewegend van de puzzel
naar de sociale wereld en de literatuur.

2