WERKVELDEN EN BELEID
H1 NAAR INTEGRALE JEUGDHULP IN VLAANDEREN
LEERPAD KATIA
EXAMEN
• Beschrijven de fundamentele problemen binnen de welzijns-en gezondheidssector die rond de jaren
2000 de aanleiding vormden voor de hertekening van het jeugdhulpverleningslandschap.
• Kunnen de kritieken die geformuleerd werden op de organisatie van de bijzondere jeugdbijstand
opnoemen en uitleggen
• Kunnen de rechten van de minderjarige zoals omschreven binnen het decreet rechtspositie opnoemen
en uitleggen
• Beschrijven de doelstellingen van de Integrale Jeugdhulp.
• Studenten kunnen de doelstellingen opsommen, toelichten en illustreren met voorbeelden.
• Beschrijven de huidige organisatiestructuur van de Integrale Jeugdhulp (je kan alle onderdelen van het
schema en de verschillende lijnen binnen het schema integrale jeugdhulp uitleggen)
• Kunnen uitvoerig toelichten wat het verschil is tussen de rechtstreeks –en onrechtstreeks toegankelijke
hulp.
• Beschrijven de intersectorale toegangspoort (ITP) in al zijn volledigheid.
• Kunnen knelpunten/positieve/actuele zaken van het vernieuwde concept van de Integrale
Jeugdhulpverlening anno 2021 weergeven en uitleggen
• Weten wie bevoegd is voor de beleidsdomeinen verbonden aan jeugdhulp;
• Hebben een goed begrip van en beschrijven wat modulering is;
• Onderscheiden en omschrijven de organisatie en het aanbod van diensten en voorzieningen binnen de
jeugdhulp;
• Definiëren correct het orthopedagogisch lexicon met betrekking tot het werkveld van de (integrale)
jeugdhulpverlening.
• Hebben een goed zicht op actuele tendensen en uitdagingen voor de jeugdhulp.
• Kunnen de 4 werven voor de jeugdhulp van onze voormalige minister van Welzijn toelichten.
• Kunnen de implicaties van de nieuwe beleidsplannen voor de jeugdhulp toelichten.
INLEIDING
In hoofdstuk 1 kunnen jullie lezen hoe het beleid en organisatie van de jeugdhulp in Vlaanderen de voorbije
jaren ingrijpend is veranderd. Dit in het bijzonder als gevolg van de implementatie van de Integrale jeugdhulp
sinds 2014. Het decreet Integrale jeugdhulp verankert een verregaande samenwerking tussen alle sectoren die
betrokken zijn bij de jeugdhulp in Vlaanderen. Zo wil men erover waken dat kinderen en jongeren steeds
ergens terecht kunnen en dat er geen breuken zijn in de hulpverlening. In hoofdstuk 1 leren jullie de motieven
voor de reorganisatie van de jeugdhulp kennen en wordt uitgebreid stilgestaan bij de structuur en organisatie
van de integrale jeugdhulp en het beleid. In een afsluitend deel van het hoofdstuk worden de voornaamste
vernieuwingen en uitdagingen voor de Integrale Jeugdzorg voor de komende decennia genoemd. Anno 2023
zijn de nieuwe structuren gevormd maar de jeugdzorg is continu in evolutie. In het hoorcollege zal verder
worden ingegaan op de meest recente uitdagingen en veranderingen in de jeugdzorg.
Maart 2014: nieuwe decreet integrale jeugdhulp --> volledige hertekening vh jeugdhulp landschap.
Principe: elke jongere die hulp nodig heeft kan dit zo snel mogelijk krijgen en in zo weinig mogelijk stapjes.
1
,ONTSTAAN INTEGRALE JEUGDHULP
Gegroeid vanuit fundamentele problemen eenderzijds bij MOF en POF of bij sector v welzijnszorg.
Vanuit kritieken op de organisatie van de welzijns-en gezondheidszorg:
• Aanbodgestuurde zorg
o Client moest zich voegen nr aanbod die er was <> client gericht
• Loketten-syndroom
o Of versnippering van het zorg aanbod
o Vr elk specifiek probleem nr een ander loket
o Jongere met meerdere problemen: niet evident om meerdere hulp te combineren
Gericht op meer:
• Cliëntgericht werken
o Dus niet meer rekening met aanbod mr wie is mijn client en wat heeft die nodig
• Samenwerking en integratie
o Meer gaan inzetten op samenwerken: bij 1 iemand terecht vr alle problemen
Van een versnipperd sectoraal aanbod nr 2 toegangspoorten
Foto illustreert alle sectoren die naast elkaar bestaan voor
2014, nu proberen ze veel meer samen te werken. Minder
sectoraal, de mens had nood aan sector overschrijdende
netwerken.
Slagfbomen = toegangspoorten
Eenderzijds vr beperking: ticktje nodig van VAPH
Andrzijds vr bijzondere jeugdzorg: via jeugdrechtbank of
voorzieningen ticketje vr hiulp
Illustratie hoe het er vroeger aan toe ging
Welke (delen) zijn rechtstreeks toegankelijk en waar ticketjes nodig (bv pec en CBJ: slagboompjes: aankloppen
vr toegangstickets vr de niet rechtstreekse toegankelijke hulp)
Duidelijkheid: dit is voor 2014: voor de invoering van de integrale jeugdhulpd
- Bovenaan: rechtstreeks toegankelijk
- Onderaan: ticketje nodig om binnen te raken
Overstap nr samenwerkende netwerken met rechstreeks toegankelijke hulp en 1 toegangspoort vr niet
rechtstreeks toegankelijke hulp.
2
, Een meer duidelijk kader vr minder te denken in sectoren mr nr een meer samenwerkende hulp.
Toegang tot niet rechtstreeks toegankelijke hulp wordt nu geregeld via de intersectorale toegangspoort.
Er is ook nog toegankelijke hulp en crisishulp.
Tekening is een globaalbeeld van de ghulp.
ORGANISATIE VD JEUGDHULP
Wat: de organisatie vd jeugdhulp aan minderjarigen (verlengd tot 25 jaar) hulp vr hen en hun context
Het is gebaseerd op het decreet van 2013
Waar: van kracht in VL, decreet = geen wet dus niet federaal.
1998 Debat vlaams parlement: rond verhoogde druk op aanbod en werking van de bijzondere jeugd zorg
1999 Maatschappelijke beleidsnota bijzondere jeugd :
Een aantal kritieken op een rij
1. Gebrek aan profilering en duidelijkheid: niet terechtkomen waar het moet of nergens terecht komen
2. Verkokering van het zorgaanbod
3. Gebrek aan samenwerking
4. Aanbodgerichte zorg: hulp moet vraaggericht zijn, Men kon niet makkelijk overstappen naar een andere sector
5. Niet naleven subsidiariteitsprincipe: zo kort mogelijk, zo dicht mogelijk bij de cliënt
6. Moeizame toeleiding: konden niet makkelijk doorstromen, juist plekje vinden door afwezigheid van objectieve diagnose
7. Stijging aantal jongeren in de zorg: een van de voornaamste kritieken, discussie over de oorzaken
2000 Strategisch plan: 6 basispijlers
1. Hulpverlening is integraal: meerdere zaken worden betrokken
2. Modulering: omschreven in afgelijnde eenheden: zorgt voor duidelijkheid wie wat doet
3. Rechtstreeks & niet-rechtstreeks toegankelijke hulp: zoveel mogelijk mensen hulp via R, NR is enkel via toegangssluis (diagnose, …)
4. Toegangssluis: diagnose & indicatiestelling + toewijzing
5. Recht op trajectbegeleiding bij niet-rechtstreeks toegankelijke hulp: persoon die traject opvolgt
6. Dwang als fout gaat met vrijwillige hulp en bemiddeling
2004 Decreten 7 mei: betreffende de integrale jeugdhulp = kader decreet
• Modulering
• Onderscheid RTH en NRTH
• Regionale netwerken
• Intersectorale toegangspoort
• Trajectbegeleiding
• Intersectorale herziening gerechtelijke jeugdhulp: ookwel decreet rechtspositie
• Gegevensverwerking en registratie
Vanaf 2005 Implementatie decreten
2010 Nieuwe maatschappelijke beleidsnota
2013 Nieuw decreet
Voorstart regio Oost Vlaanderen
2014 Implementatie integrale jeugdhulp in heel Vlaanderen
Concreet: twee ministers
3
, HISTORIEK
Ontwikkeling Integrale jeugdhulp = proces van + 15 jaar + niet simpel om zomaar de veranderen
Start in 1998: kritiek in debat VL parlement, geleid tot strategisch plan en aanbevelingen integrale jeugdhulp.
Duur = zeer geduldige zoektocht nr draagvlak vr intersectorale hulp
Tijdslijn:
Niet in detail te kennen, datums w niet gevraagd.
Belangrijk: de kritieken die geformuleerd zijn in de maatschappelijke beleidsnota (grond van waaruit integrale
jeugdhulp is ontstaan) = 6 basispeilers waarop is gebaseerd.
Decreten: decreet rechtspositie = belangrijk wat men nr voor schoof als rechten v jongeren
+ startdatum!
DE 6 W’S VAN INTEGRALE JEUGDHULP
1. Wat?
2. Waarom?
3. Wanneer?
4. Wie?
5. Waar?
6. Hoe? (hoW)
4
H1 NAAR INTEGRALE JEUGDHULP IN VLAANDEREN
LEERPAD KATIA
EXAMEN
• Beschrijven de fundamentele problemen binnen de welzijns-en gezondheidssector die rond de jaren
2000 de aanleiding vormden voor de hertekening van het jeugdhulpverleningslandschap.
• Kunnen de kritieken die geformuleerd werden op de organisatie van de bijzondere jeugdbijstand
opnoemen en uitleggen
• Kunnen de rechten van de minderjarige zoals omschreven binnen het decreet rechtspositie opnoemen
en uitleggen
• Beschrijven de doelstellingen van de Integrale Jeugdhulp.
• Studenten kunnen de doelstellingen opsommen, toelichten en illustreren met voorbeelden.
• Beschrijven de huidige organisatiestructuur van de Integrale Jeugdhulp (je kan alle onderdelen van het
schema en de verschillende lijnen binnen het schema integrale jeugdhulp uitleggen)
• Kunnen uitvoerig toelichten wat het verschil is tussen de rechtstreeks –en onrechtstreeks toegankelijke
hulp.
• Beschrijven de intersectorale toegangspoort (ITP) in al zijn volledigheid.
• Kunnen knelpunten/positieve/actuele zaken van het vernieuwde concept van de Integrale
Jeugdhulpverlening anno 2021 weergeven en uitleggen
• Weten wie bevoegd is voor de beleidsdomeinen verbonden aan jeugdhulp;
• Hebben een goed begrip van en beschrijven wat modulering is;
• Onderscheiden en omschrijven de organisatie en het aanbod van diensten en voorzieningen binnen de
jeugdhulp;
• Definiëren correct het orthopedagogisch lexicon met betrekking tot het werkveld van de (integrale)
jeugdhulpverlening.
• Hebben een goed zicht op actuele tendensen en uitdagingen voor de jeugdhulp.
• Kunnen de 4 werven voor de jeugdhulp van onze voormalige minister van Welzijn toelichten.
• Kunnen de implicaties van de nieuwe beleidsplannen voor de jeugdhulp toelichten.
INLEIDING
In hoofdstuk 1 kunnen jullie lezen hoe het beleid en organisatie van de jeugdhulp in Vlaanderen de voorbije
jaren ingrijpend is veranderd. Dit in het bijzonder als gevolg van de implementatie van de Integrale jeugdhulp
sinds 2014. Het decreet Integrale jeugdhulp verankert een verregaande samenwerking tussen alle sectoren die
betrokken zijn bij de jeugdhulp in Vlaanderen. Zo wil men erover waken dat kinderen en jongeren steeds
ergens terecht kunnen en dat er geen breuken zijn in de hulpverlening. In hoofdstuk 1 leren jullie de motieven
voor de reorganisatie van de jeugdhulp kennen en wordt uitgebreid stilgestaan bij de structuur en organisatie
van de integrale jeugdhulp en het beleid. In een afsluitend deel van het hoofdstuk worden de voornaamste
vernieuwingen en uitdagingen voor de Integrale Jeugdzorg voor de komende decennia genoemd. Anno 2023
zijn de nieuwe structuren gevormd maar de jeugdzorg is continu in evolutie. In het hoorcollege zal verder
worden ingegaan op de meest recente uitdagingen en veranderingen in de jeugdzorg.
Maart 2014: nieuwe decreet integrale jeugdhulp --> volledige hertekening vh jeugdhulp landschap.
Principe: elke jongere die hulp nodig heeft kan dit zo snel mogelijk krijgen en in zo weinig mogelijk stapjes.
1
,ONTSTAAN INTEGRALE JEUGDHULP
Gegroeid vanuit fundamentele problemen eenderzijds bij MOF en POF of bij sector v welzijnszorg.
Vanuit kritieken op de organisatie van de welzijns-en gezondheidszorg:
• Aanbodgestuurde zorg
o Client moest zich voegen nr aanbod die er was <> client gericht
• Loketten-syndroom
o Of versnippering van het zorg aanbod
o Vr elk specifiek probleem nr een ander loket
o Jongere met meerdere problemen: niet evident om meerdere hulp te combineren
Gericht op meer:
• Cliëntgericht werken
o Dus niet meer rekening met aanbod mr wie is mijn client en wat heeft die nodig
• Samenwerking en integratie
o Meer gaan inzetten op samenwerken: bij 1 iemand terecht vr alle problemen
Van een versnipperd sectoraal aanbod nr 2 toegangspoorten
Foto illustreert alle sectoren die naast elkaar bestaan voor
2014, nu proberen ze veel meer samen te werken. Minder
sectoraal, de mens had nood aan sector overschrijdende
netwerken.
Slagfbomen = toegangspoorten
Eenderzijds vr beperking: ticktje nodig van VAPH
Andrzijds vr bijzondere jeugdzorg: via jeugdrechtbank of
voorzieningen ticketje vr hiulp
Illustratie hoe het er vroeger aan toe ging
Welke (delen) zijn rechtstreeks toegankelijk en waar ticketjes nodig (bv pec en CBJ: slagboompjes: aankloppen
vr toegangstickets vr de niet rechtstreekse toegankelijke hulp)
Duidelijkheid: dit is voor 2014: voor de invoering van de integrale jeugdhulpd
- Bovenaan: rechtstreeks toegankelijk
- Onderaan: ticketje nodig om binnen te raken
Overstap nr samenwerkende netwerken met rechstreeks toegankelijke hulp en 1 toegangspoort vr niet
rechtstreeks toegankelijke hulp.
2
, Een meer duidelijk kader vr minder te denken in sectoren mr nr een meer samenwerkende hulp.
Toegang tot niet rechtstreeks toegankelijke hulp wordt nu geregeld via de intersectorale toegangspoort.
Er is ook nog toegankelijke hulp en crisishulp.
Tekening is een globaalbeeld van de ghulp.
ORGANISATIE VD JEUGDHULP
Wat: de organisatie vd jeugdhulp aan minderjarigen (verlengd tot 25 jaar) hulp vr hen en hun context
Het is gebaseerd op het decreet van 2013
Waar: van kracht in VL, decreet = geen wet dus niet federaal.
1998 Debat vlaams parlement: rond verhoogde druk op aanbod en werking van de bijzondere jeugd zorg
1999 Maatschappelijke beleidsnota bijzondere jeugd :
Een aantal kritieken op een rij
1. Gebrek aan profilering en duidelijkheid: niet terechtkomen waar het moet of nergens terecht komen
2. Verkokering van het zorgaanbod
3. Gebrek aan samenwerking
4. Aanbodgerichte zorg: hulp moet vraaggericht zijn, Men kon niet makkelijk overstappen naar een andere sector
5. Niet naleven subsidiariteitsprincipe: zo kort mogelijk, zo dicht mogelijk bij de cliënt
6. Moeizame toeleiding: konden niet makkelijk doorstromen, juist plekje vinden door afwezigheid van objectieve diagnose
7. Stijging aantal jongeren in de zorg: een van de voornaamste kritieken, discussie over de oorzaken
2000 Strategisch plan: 6 basispijlers
1. Hulpverlening is integraal: meerdere zaken worden betrokken
2. Modulering: omschreven in afgelijnde eenheden: zorgt voor duidelijkheid wie wat doet
3. Rechtstreeks & niet-rechtstreeks toegankelijke hulp: zoveel mogelijk mensen hulp via R, NR is enkel via toegangssluis (diagnose, …)
4. Toegangssluis: diagnose & indicatiestelling + toewijzing
5. Recht op trajectbegeleiding bij niet-rechtstreeks toegankelijke hulp: persoon die traject opvolgt
6. Dwang als fout gaat met vrijwillige hulp en bemiddeling
2004 Decreten 7 mei: betreffende de integrale jeugdhulp = kader decreet
• Modulering
• Onderscheid RTH en NRTH
• Regionale netwerken
• Intersectorale toegangspoort
• Trajectbegeleiding
• Intersectorale herziening gerechtelijke jeugdhulp: ookwel decreet rechtspositie
• Gegevensverwerking en registratie
Vanaf 2005 Implementatie decreten
2010 Nieuwe maatschappelijke beleidsnota
2013 Nieuw decreet
Voorstart regio Oost Vlaanderen
2014 Implementatie integrale jeugdhulp in heel Vlaanderen
Concreet: twee ministers
3
, HISTORIEK
Ontwikkeling Integrale jeugdhulp = proces van + 15 jaar + niet simpel om zomaar de veranderen
Start in 1998: kritiek in debat VL parlement, geleid tot strategisch plan en aanbevelingen integrale jeugdhulp.
Duur = zeer geduldige zoektocht nr draagvlak vr intersectorale hulp
Tijdslijn:
Niet in detail te kennen, datums w niet gevraagd.
Belangrijk: de kritieken die geformuleerd zijn in de maatschappelijke beleidsnota (grond van waaruit integrale
jeugdhulp is ontstaan) = 6 basispeilers waarop is gebaseerd.
Decreten: decreet rechtspositie = belangrijk wat men nr voor schoof als rechten v jongeren
+ startdatum!
DE 6 W’S VAN INTEGRALE JEUGDHULP
1. Wat?
2. Waarom?
3. Wanneer?
4. Wie?
5. Waar?
6. Hoe? (hoW)
4
