1
Arbeidsrecht
Sluiten van de arbeidsovereenkomst.
Overzicht
1. Geldigheidsvoorwaarden
2. Vormvoorwaarden
3. Taalgebruik
4. Nietigheid
Geldigheidsvoorwaarden
Geldigheidsvoorwaarden hebben betrekking op:
1. Bekwaamheid
2. Toestemming
3. Voorwerp
4. Oorzaak
1. Bekwaamheid
Vanaf 18 jaar bekwaam, tenzij onbekwaamverklaring
Minderjarige vanaf deeltijdse leerplicht (art. 43 WAO)
○ Toestemming nodig -uitdrukkelijk of stilzwijgend- van vader, moeder of voogd.
○ Bij gebreke van toestemming: jeugdrechtbank kan toestemming verlenen op verzoek van het
Openbaar Ministerie (OM) of familielid
Studentenovereenkomst vanaf 15 jaar
Loon (art. 44, 45 WAO)
○ Mag betaald worden aan de minderjarige, behoudens verzet van de wettelijk
vertegenwoordigers
○ Jeugdrechtbank kan – op verzoek OM of familielid- MJ machtigen zelf loon te ontvangen en
er over te beschikken of een voogd daartoe aan te stellen
MJ is procesonbekwaam. Moet vertegenwoordigd worden voor RB
De eerste voorwaarde om een overeenkomst te kunnen sluiten is uiteraard dat de partijen bekwaam zijn om dat te doen,
zoniet is de overeenkomst niet geldig tot stand gekomen.
Iedereen die meerderjarig is (18 jaar) kan rechtsgeldig overeenkomsten sluiten, tenzij hij of zij onbekwaam verklaard is.
Art. 1123. Een ieder kan contacten aangaan, indien hij daartoe door de wet niet onbekwaam is verklaard. Onder andere
volgende personen kunnen onbekwaam verklaard worden: mentaal gehandicapten (verlengde minderjarigheid),
gecolloqueerden, geïnterneerden, onbekwaamverklaarde strafrechterlijk veroordeelden,... bewindvoerder aangesteld om de
onbekwaamverklaarde te vertegenwoordigen.
De minderjarige kan ook een arbeidsovereenkomsten sluiten mits de uitdrukkelijke of stilzwijgende machtiging van zijn
vader, moeder of voogd.
Bij ontstentenis van machtiging kan de jeugdrechter op verzoek van een familielid of het openbaar ministerie die machtiging
geven.
Het gebrek aan machtiging van de wettelijke vertegenwoordiger geeft slechts aanleiding tot een relatieve nietigheid die
alleen door de minderjarige of diens wettelijk vertegenwoordigers kan worden ingeroepen.
, 2
2. Toestemming
Consensualisme – wilsautonomie
Toestemming moet geldig zijn
Geen wilsgebreken (art.1109 BW ev.)
1. Dwaling (komt niet vaak voor)
○ Verkeerde voorstelling van zaken m.b.t. essentiële elementen van de overeenkomst
○ Moet “determinerend” zijn (doorslaggevend) = men zou de overeenkomst niet
gesloten hebben zonder de dwaling
○ Moet kenbaar zijn: de wederpartij wist of behoorde te weten dat de medecontractant
een bepaalde eigenschap essentieel vond
○ Moet verschoonbaar zijn: de dwaling mag niet aan zichzelf te wijten zijn
○ Vergissing
2. Geweld/dwang (komt niet vaak voor)
○ Aanwenden van gewelddaden of bedreigingen om de toestemming tot het sluiten van
de overeenkomst te bekomen
○ Kan fysiek (uitzonderlijk) of psychisch van aard zijn
○ Moet aanzienlijk zijn = moet indruk maken op redelijke mens en doen vrezen dat
hijzelf, zijn onmiddellijke familie of zijn vermogen blootgesteld worden aan een
aanzienlijk en dadelijk kwaad. Men houdt rekening met leeftijd, geslacht …
○ Moet determinerend zijn (doorslaggevend)
3. Bedrog
○ Elke opzettelijke misleiding die gebruikt wordt om de andere partij er toe te brengen
de arbeidsovereenkomsten te sluiten. Door bedrog ontstaat bij ander partij een
verkeerde voorstelling van zaken
○ Kan door actief iets te doen (bv. liegen) of door iets niet te doen (bv. verzwijgen van
belangrijke info)
○ Moet determinerend zijn (doorslaggevend)
○ Moet niet verschoonbaar zijn (in tegenstelling tot dwaling)
○ Opgelet: wanneer de werkgever ongeoorloofde vragen stelt bij sollicitatie, dan
aanvaardt men dat de sollicitant mag liegen. Dat maakt geen bedrog uit.
○ Partijen moeten elkaar informeren over aspecten die belangrijk zijn voor het sluiten
van een arbeidsovereenkomst
○ Moeten te goeder trouw handelen (art. 1134 BW)
○ Informatieplicht voor beide partijen opgenomen in cao 38 NAR (zie volgende slide)
○ CAO 38 (6.12.1983)
○ Gedragsregels i.v.m. aanwerving selectie
○ Informatieverstrekking aan sollicitant
○ Verbod op discriminatie
○ Eerbiediging persoonlijke levenssfeer
○ Verplichting sollicitant alle noodzakelijke gegevens mee te delen
○ Inmiddels modernere wetgeving
○ Op vlak discriminatie (wetten 10 mei 2007)
○ Op vlak bescherming persoonsgegevens (1992) en recenter GDPR (in voege 25.5.18)
4. Benadeling / gekwalificeerde benadeling
Arbeidsrecht
Sluiten van de arbeidsovereenkomst.
Overzicht
1. Geldigheidsvoorwaarden
2. Vormvoorwaarden
3. Taalgebruik
4. Nietigheid
Geldigheidsvoorwaarden
Geldigheidsvoorwaarden hebben betrekking op:
1. Bekwaamheid
2. Toestemming
3. Voorwerp
4. Oorzaak
1. Bekwaamheid
Vanaf 18 jaar bekwaam, tenzij onbekwaamverklaring
Minderjarige vanaf deeltijdse leerplicht (art. 43 WAO)
○ Toestemming nodig -uitdrukkelijk of stilzwijgend- van vader, moeder of voogd.
○ Bij gebreke van toestemming: jeugdrechtbank kan toestemming verlenen op verzoek van het
Openbaar Ministerie (OM) of familielid
Studentenovereenkomst vanaf 15 jaar
Loon (art. 44, 45 WAO)
○ Mag betaald worden aan de minderjarige, behoudens verzet van de wettelijk
vertegenwoordigers
○ Jeugdrechtbank kan – op verzoek OM of familielid- MJ machtigen zelf loon te ontvangen en
er over te beschikken of een voogd daartoe aan te stellen
MJ is procesonbekwaam. Moet vertegenwoordigd worden voor RB
De eerste voorwaarde om een overeenkomst te kunnen sluiten is uiteraard dat de partijen bekwaam zijn om dat te doen,
zoniet is de overeenkomst niet geldig tot stand gekomen.
Iedereen die meerderjarig is (18 jaar) kan rechtsgeldig overeenkomsten sluiten, tenzij hij of zij onbekwaam verklaard is.
Art. 1123. Een ieder kan contacten aangaan, indien hij daartoe door de wet niet onbekwaam is verklaard. Onder andere
volgende personen kunnen onbekwaam verklaard worden: mentaal gehandicapten (verlengde minderjarigheid),
gecolloqueerden, geïnterneerden, onbekwaamverklaarde strafrechterlijk veroordeelden,... bewindvoerder aangesteld om de
onbekwaamverklaarde te vertegenwoordigen.
De minderjarige kan ook een arbeidsovereenkomsten sluiten mits de uitdrukkelijke of stilzwijgende machtiging van zijn
vader, moeder of voogd.
Bij ontstentenis van machtiging kan de jeugdrechter op verzoek van een familielid of het openbaar ministerie die machtiging
geven.
Het gebrek aan machtiging van de wettelijke vertegenwoordiger geeft slechts aanleiding tot een relatieve nietigheid die
alleen door de minderjarige of diens wettelijk vertegenwoordigers kan worden ingeroepen.
, 2
2. Toestemming
Consensualisme – wilsautonomie
Toestemming moet geldig zijn
Geen wilsgebreken (art.1109 BW ev.)
1. Dwaling (komt niet vaak voor)
○ Verkeerde voorstelling van zaken m.b.t. essentiële elementen van de overeenkomst
○ Moet “determinerend” zijn (doorslaggevend) = men zou de overeenkomst niet
gesloten hebben zonder de dwaling
○ Moet kenbaar zijn: de wederpartij wist of behoorde te weten dat de medecontractant
een bepaalde eigenschap essentieel vond
○ Moet verschoonbaar zijn: de dwaling mag niet aan zichzelf te wijten zijn
○ Vergissing
2. Geweld/dwang (komt niet vaak voor)
○ Aanwenden van gewelddaden of bedreigingen om de toestemming tot het sluiten van
de overeenkomst te bekomen
○ Kan fysiek (uitzonderlijk) of psychisch van aard zijn
○ Moet aanzienlijk zijn = moet indruk maken op redelijke mens en doen vrezen dat
hijzelf, zijn onmiddellijke familie of zijn vermogen blootgesteld worden aan een
aanzienlijk en dadelijk kwaad. Men houdt rekening met leeftijd, geslacht …
○ Moet determinerend zijn (doorslaggevend)
3. Bedrog
○ Elke opzettelijke misleiding die gebruikt wordt om de andere partij er toe te brengen
de arbeidsovereenkomsten te sluiten. Door bedrog ontstaat bij ander partij een
verkeerde voorstelling van zaken
○ Kan door actief iets te doen (bv. liegen) of door iets niet te doen (bv. verzwijgen van
belangrijke info)
○ Moet determinerend zijn (doorslaggevend)
○ Moet niet verschoonbaar zijn (in tegenstelling tot dwaling)
○ Opgelet: wanneer de werkgever ongeoorloofde vragen stelt bij sollicitatie, dan
aanvaardt men dat de sollicitant mag liegen. Dat maakt geen bedrog uit.
○ Partijen moeten elkaar informeren over aspecten die belangrijk zijn voor het sluiten
van een arbeidsovereenkomst
○ Moeten te goeder trouw handelen (art. 1134 BW)
○ Informatieplicht voor beide partijen opgenomen in cao 38 NAR (zie volgende slide)
○ CAO 38 (6.12.1983)
○ Gedragsregels i.v.m. aanwerving selectie
○ Informatieverstrekking aan sollicitant
○ Verbod op discriminatie
○ Eerbiediging persoonlijke levenssfeer
○ Verplichting sollicitant alle noodzakelijke gegevens mee te delen
○ Inmiddels modernere wetgeving
○ Op vlak discriminatie (wetten 10 mei 2007)
○ Op vlak bescherming persoonsgegevens (1992) en recenter GDPR (in voege 25.5.18)
4. Benadeling / gekwalificeerde benadeling
