Samenvatting Structuur, organisatie en algemene bepalingen (Gerechtelijk Recht)

Gerechtelijk Recht
Deel 2 – Structuur, organisatie en algemene bepalingen

 De rechter
 Structuur
 De partij
 De advocaat
 De griffier
 De gerechtsdeurwaarder


2.1 De rechter

 = Cruciaal voor de kwaliteit van het gerechtelijk systeem
 Rechter vertaalt abstracte en wettelijke regels en procedures naar concrete situaties en
personen
 Rechter maakt vaak belangrijke keuzes
o Interpretatievrijheid
o Tegenstrijdige uitspraken
o Geen algemene gelding (enkel ‘inter partes’)
o Geen bindende precedentenwerking

 Taken van de rechter:
o Recht spreken (het concreet beslechten van een geschil)
o Bemiddelen / verzoenen

 Onafhankelijkheid van de rechter
o Subjectieve onafhankelijkheid
 Rechter mag niet persoonlijk partijdig zijn
 Bv.: zich vóór aanvang proces uitspreken over uitkomst proces t.o.v. de
pers

 Objectieve onafhankelijkheid
o Indien een rechter in een bepaalde hoedanigheid kennis heeft genomen van een
zaak, kan hij in een andere hoedanigheid geen kennis nemen van de zaak
o Bv.: eerste aanleg + beroep

 College van rechters  alleenzetelend rechter
o Vroeger:
 Principe: collegialiteit (bij meerderheid)
 Uitzondering: alleenzetelend rechter
o Nu:
 Principe: alleenzetelend rechter
 Door toename van zaken + gerechtelijke achterstand
 Uitzondering: collegialiteit (bij meerderheid)
 Arbeidsrechtbank + rechtbank van koophandel
(beroepsmagistraat + 2 lekenrechters)

,  Hoven van beroep (op vraag van partijen)




2.2 Structuur

 Materiële bevoegdheid
o Iedere rechtbank is bevoegd voor geschillen in bepaald domein van het recht
(specialisatie)
 Territoriale bevoegdheid
o Iedere rechtbank is bevoegd voor een bepaald deel van het grondgebied

2.2.1 Het vredegerecht

 Staat dichtst bij de bevolking
 Alleenzetelend rechter
 Verzoenende functie !
 Beroepsinstantie: Rechtbank van eerste aanleg
 TB:
o 187 kantons
o Telkens met 1 of 2 Vrederechters en verspreid over 229 locaties
o Alle geschillen i.v.m. onroerende goederen: vredegerecht van de plaats waar
het onroerend goed gelegen is

 Mag beslissen:
o Alle BURGERLIJKE zaken kleiner of gelijk aan €2.500,00, behalve die tot de
uitsluitende bevoegdheid van andere rechtbanken behoren
 Bedrag van de inleidende vordering (exclusief intresten)
 Mag NIET beslissen:
o Verkeersinbreuken (Politierechtbank)
o Arbeidsgeschillen (Arbeidsrechtbank)