De sportwereld van het HBO
Samenvatting
Hoofdstuk 1
Het afgrenzen van sport ten opzichte van niet-sport is relevant vanuit het recht. In de sport komen
handelingen voor zoals schoppen en slaan bij het boksen, die in het gewone maatschappelijke leven
aanleiding kunnen zijn voor een strafzaak.
Sport kan op 2 manieren gedefinieerd worden: essentialistisch en instrumenteel. In de
essentialistische benadering wordt vooral gezocht naar het wezen, de essentie van sport. Hierbij leidt
alles naar de sport. Bij de instrumentele benadering wordt de sport als middel gebruikt, bijvoorbeeld
dat de samenleving de sport gebruikt om geld te verdienen. Deze 2 aspecten van sport, het wezen en
het gebruik ervan, worden het dubbelkarakter van sport genoemd. De werkdefinitie van sport is:
sport is een vaardigheidsspel gericht op het bereiken van een intern doel, waarbij fysieke kwaliteiten
van mensen worden getest in wedstrijdvorm, gespeeld wordt volgens regels, binnen institutionele
kaders.
De harde kern van sport, physical games, kan aangevuld worden met twee andersoortige activiteiten:
non-physical games: spelvormen met als kenmerken vaardigheden, een intern doel, competitie
zonder fysieke activiteit.
physical activities: bewegingsactiviteiten, zonder competitie-element.
dit wordt ook wel de sportfamilie genoemd.
Sport kan op verschillende manieren worden ingedeeld:
- resultaat georiënteerde en vorm georiënteerde sporten: bij de eerste groep gaat het om het
resultaat en maakt het niet uit hoe het is behaald (voetbal, tennis), en bij de 2 e groep is de manier
waarop essentieel, het gaat om de schoonheid (dressuur, kunstschaatsen). Een onderscheidt dat
hiermee samen hangt is refereed sports (uitslag wordt vastgesteld door scheidsrechter, voetbal) en
judged sports (beoordeling door jury, dressuur). Een combinatie hiervan heet hybride sporten.
- actieve en passieve sportbeoefening: als iemand zelf een sport beoefend is het actieve
sportbeoefening. Als iemand de sport volgt vanaf de tribune of tv is er sprake van passieve
sportbeoefening.
- topsport en breedtesport: topsport is sportbeoefening op heel hoog niveau, breedtesport is
sportbeoefening als vrijetijdsbesteding, georganiseerd in informeel verband.
- amateursport of beroepssport: de beroepssporter sport voor werk en inkomensverwerving, de
amateursporter sport voor gezondheid, sociale contacten.
In de sport zijn er 2 motieven te onderscheiden om te sporten:
intrinsieke motieven: iemand die het echt voor de sport doet, die ervan geniet en ervan houdt.
extrinsieke motieven: iemand is lid van een club omdat die daar vrienden heeft, gezelligheid.
er zijn 2 soorten extrinsieke motieven om te sporten: indiviueel en sociaal. Voorbeelden van
individuele motieven: schoonheid, gezondheid, welzijn, sociale contacten, status, geld.
sociale motieven zijn beweegredenen van de overheid om burgers te laten sporten voor bepaalde
doelen, voorbeelden hiervan: gezondheid, pedagogisch, socialisatie, integratie, politiek, commercieel,
economisch.
, Hoofstuk 2
De moderne sport houdt verband met behoefte aan lichaamsoefening in de 19 e eeuw. Engeland en
Duitsland kunnen worden gezien als bakermat. In het begin van de 19 e eeuw werd in Engeland op de
kostscholen en kazernes door elite mensen gesport. Ze deden voetbal, tennis, polo, cricket en
atletiek, dit zijn de Engelse sporten. De Engelse sporten werden in eind 19 e begin 20e eeuw verspreid
over heel veel landen in de wereld, de diffusie van sport.
In het begin van de 19e eeuw gingen duitsers turnen, dit om de jongeren weerbaar te maken voor
het vormen van sterkte soldaten. Friedrich Ludwig Jahn heeft de brug en de rekstok ontworpen en hij
heeft de turnbeweging opgezet.
In nederland was eind 19e eeuw de sport opgebouwd uit de oud-hollandse sporten, duitse en
engelse sporten. Een belangrijke oud-hollandse sport is schaatsen dit werd al beoefend in de 17 e
eeuw. In 1863 werd het van LO ingevoerd in het nederlandse lesonderwijs. Bij de introductie en
organisatie van de engelse sporten eind 19e eeuw speelde horica en media een belangrijke rol, zij
organiseerde zelf wedstrijden. Het waren jonge rijke mensen die sportte. Leraren vroegen zich af of
engelse sporten wel verantwoord waren vanwege het accent op fysiek contact.
Eind 19e begin 20e eeuw ontstonden er sportverenigingen en overkoepelende sportbonden. Dit was
de basis voor een nationaal en internationaal sportstelsel. Pim Mulier heeft gezorgd voor de
introductie van engelse sporten in nederland, hij wordt ook wel de vader van de nederlandse sport
genoemd.
Het christendom was negatief tegen de sport. Het zou seksualiteit oproepen vanwege blote
lichaamsdelen. Het ging niet om het lichaam maar om het ziel. Ook zagen ze sport als concurrentie
omdat ze dachten dat mensen niet meer naar de kerk gingen. Eind 19 e eeuw gingen ze de sport was
meer waarderen.
De sport aan het eind van de 19e eeuw was vooral voor mannen. Sport stond voor agressie, kracht,
snelheid en deze waarden hadden vrouwen niet. begin 20 e eeuw zag men voordelen in de sport voor
de vrouw. In sommige sporten konden vrouwen meedoen. De kleding diende wel decent te zijn. Tot
midden 20e eeuw was er nog steeds wel opstand, vrouwen zouden hun vrouwelijkheid verliezen door
te sporten en hun kansen op de huwelijksmarkt zou afnemen.
Eind 19e eeuw was voetbal in nederland een elitesport. Het oervoetbal stond voor genieten,
gelijkwaardigheid, plezier, kameraadschap.
Begin 20e eeuw was er de democratisering van sport. Door ontwikkelingen in transport en
communicatie kwamen mensen makkelijker met elkaar in contact. Zo ontstonden er verenigingen
met bonden en nationale competitiestelsels. Wedstrijden werden georganiseerd door bedrijven en
overheidorganisaties.
Het begin van de 20e eeuw kan gezien worden als begin periode van de verzuiling in nederland.
Levensbeschouwelijke stromingen richtten eigen organisaties op. In het 2 e gedeelte van de 19e eeuw
werden de eerste katholieke sportverenigingen opgericht, gymnastiek en voetbal.
Eind 19e eeuw ontstond het volksvoetbal. Jongens gingen op straat voetballen, waren niet
aangesloten bij een bond. Organiseerde zelf wedstrijden. Dienstplichtige soldaten moesten
voetballen in kazernes om verveling tegen te gaan.
Voetbal was voor mannen niet voor vrouwen. Pas in 1914 werd de eerste vrouwenvoetbalclub
opgericht. In 1920 werd de eerste vrouwen wedstijd gespeeld. De weerstand vanuit de KNVB was
Samenvatting
Hoofdstuk 1
Het afgrenzen van sport ten opzichte van niet-sport is relevant vanuit het recht. In de sport komen
handelingen voor zoals schoppen en slaan bij het boksen, die in het gewone maatschappelijke leven
aanleiding kunnen zijn voor een strafzaak.
Sport kan op 2 manieren gedefinieerd worden: essentialistisch en instrumenteel. In de
essentialistische benadering wordt vooral gezocht naar het wezen, de essentie van sport. Hierbij leidt
alles naar de sport. Bij de instrumentele benadering wordt de sport als middel gebruikt, bijvoorbeeld
dat de samenleving de sport gebruikt om geld te verdienen. Deze 2 aspecten van sport, het wezen en
het gebruik ervan, worden het dubbelkarakter van sport genoemd. De werkdefinitie van sport is:
sport is een vaardigheidsspel gericht op het bereiken van een intern doel, waarbij fysieke kwaliteiten
van mensen worden getest in wedstrijdvorm, gespeeld wordt volgens regels, binnen institutionele
kaders.
De harde kern van sport, physical games, kan aangevuld worden met twee andersoortige activiteiten:
non-physical games: spelvormen met als kenmerken vaardigheden, een intern doel, competitie
zonder fysieke activiteit.
physical activities: bewegingsactiviteiten, zonder competitie-element.
dit wordt ook wel de sportfamilie genoemd.
Sport kan op verschillende manieren worden ingedeeld:
- resultaat georiënteerde en vorm georiënteerde sporten: bij de eerste groep gaat het om het
resultaat en maakt het niet uit hoe het is behaald (voetbal, tennis), en bij de 2 e groep is de manier
waarop essentieel, het gaat om de schoonheid (dressuur, kunstschaatsen). Een onderscheidt dat
hiermee samen hangt is refereed sports (uitslag wordt vastgesteld door scheidsrechter, voetbal) en
judged sports (beoordeling door jury, dressuur). Een combinatie hiervan heet hybride sporten.
- actieve en passieve sportbeoefening: als iemand zelf een sport beoefend is het actieve
sportbeoefening. Als iemand de sport volgt vanaf de tribune of tv is er sprake van passieve
sportbeoefening.
- topsport en breedtesport: topsport is sportbeoefening op heel hoog niveau, breedtesport is
sportbeoefening als vrijetijdsbesteding, georganiseerd in informeel verband.
- amateursport of beroepssport: de beroepssporter sport voor werk en inkomensverwerving, de
amateursporter sport voor gezondheid, sociale contacten.
In de sport zijn er 2 motieven te onderscheiden om te sporten:
intrinsieke motieven: iemand die het echt voor de sport doet, die ervan geniet en ervan houdt.
extrinsieke motieven: iemand is lid van een club omdat die daar vrienden heeft, gezelligheid.
er zijn 2 soorten extrinsieke motieven om te sporten: indiviueel en sociaal. Voorbeelden van
individuele motieven: schoonheid, gezondheid, welzijn, sociale contacten, status, geld.
sociale motieven zijn beweegredenen van de overheid om burgers te laten sporten voor bepaalde
doelen, voorbeelden hiervan: gezondheid, pedagogisch, socialisatie, integratie, politiek, commercieel,
economisch.
, Hoofstuk 2
De moderne sport houdt verband met behoefte aan lichaamsoefening in de 19 e eeuw. Engeland en
Duitsland kunnen worden gezien als bakermat. In het begin van de 19 e eeuw werd in Engeland op de
kostscholen en kazernes door elite mensen gesport. Ze deden voetbal, tennis, polo, cricket en
atletiek, dit zijn de Engelse sporten. De Engelse sporten werden in eind 19 e begin 20e eeuw verspreid
over heel veel landen in de wereld, de diffusie van sport.
In het begin van de 19e eeuw gingen duitsers turnen, dit om de jongeren weerbaar te maken voor
het vormen van sterkte soldaten. Friedrich Ludwig Jahn heeft de brug en de rekstok ontworpen en hij
heeft de turnbeweging opgezet.
In nederland was eind 19e eeuw de sport opgebouwd uit de oud-hollandse sporten, duitse en
engelse sporten. Een belangrijke oud-hollandse sport is schaatsen dit werd al beoefend in de 17 e
eeuw. In 1863 werd het van LO ingevoerd in het nederlandse lesonderwijs. Bij de introductie en
organisatie van de engelse sporten eind 19e eeuw speelde horica en media een belangrijke rol, zij
organiseerde zelf wedstrijden. Het waren jonge rijke mensen die sportte. Leraren vroegen zich af of
engelse sporten wel verantwoord waren vanwege het accent op fysiek contact.
Eind 19e begin 20e eeuw ontstonden er sportverenigingen en overkoepelende sportbonden. Dit was
de basis voor een nationaal en internationaal sportstelsel. Pim Mulier heeft gezorgd voor de
introductie van engelse sporten in nederland, hij wordt ook wel de vader van de nederlandse sport
genoemd.
Het christendom was negatief tegen de sport. Het zou seksualiteit oproepen vanwege blote
lichaamsdelen. Het ging niet om het lichaam maar om het ziel. Ook zagen ze sport als concurrentie
omdat ze dachten dat mensen niet meer naar de kerk gingen. Eind 19 e eeuw gingen ze de sport was
meer waarderen.
De sport aan het eind van de 19e eeuw was vooral voor mannen. Sport stond voor agressie, kracht,
snelheid en deze waarden hadden vrouwen niet. begin 20 e eeuw zag men voordelen in de sport voor
de vrouw. In sommige sporten konden vrouwen meedoen. De kleding diende wel decent te zijn. Tot
midden 20e eeuw was er nog steeds wel opstand, vrouwen zouden hun vrouwelijkheid verliezen door
te sporten en hun kansen op de huwelijksmarkt zou afnemen.
Eind 19e eeuw was voetbal in nederland een elitesport. Het oervoetbal stond voor genieten,
gelijkwaardigheid, plezier, kameraadschap.
Begin 20e eeuw was er de democratisering van sport. Door ontwikkelingen in transport en
communicatie kwamen mensen makkelijker met elkaar in contact. Zo ontstonden er verenigingen
met bonden en nationale competitiestelsels. Wedstrijden werden georganiseerd door bedrijven en
overheidorganisaties.
Het begin van de 20e eeuw kan gezien worden als begin periode van de verzuiling in nederland.
Levensbeschouwelijke stromingen richtten eigen organisaties op. In het 2 e gedeelte van de 19e eeuw
werden de eerste katholieke sportverenigingen opgericht, gymnastiek en voetbal.
Eind 19e eeuw ontstond het volksvoetbal. Jongens gingen op straat voetballen, waren niet
aangesloten bij een bond. Organiseerde zelf wedstrijden. Dienstplichtige soldaten moesten
voetballen in kazernes om verveling tegen te gaan.
Voetbal was voor mannen niet voor vrouwen. Pas in 1914 werd de eerste vrouwenvoetbalclub
opgericht. In 1920 werd de eerste vrouwen wedstijd gespeeld. De weerstand vanuit de KNVB was
