Samenvatting hoorcollege 1 arbeidsrecht

Samenvatting HC 1
GESCHIEDENIS ARBEIDSRECHT


19e eeuw


 Repressief karakter
 Contractuele vrijheid
 In de praktijk: mensen gedwongen om in onmenselijke
omstandigheden te werken
 Gevolg: sociale uitbuiting (mensen met kapitaal bepalen de
condities en mensen zonder kapitaal worden uitgebuit) en sociale
uitsluiting (een WG kan niets doen met mensen zonder
fysieke/mentale kracht)


1886


 Opstanden
 Degenen zonder kapitaal kwamen in opstand tijdens herdenking
Parijse commune en maakten duidelijk dat het kapitalisme niet
langer geaccepteerd zou worden
 Gevolg
 Eerste arbeidswetgeving
 Contractvrijheid sociaal corrigeren door zij die in een
machtsverhouding zitten arbeidsrechtelijk te beschermen

TOEPASSINGSGEBIED


Ratione personae: voor wie?


 Werknemers in de private sector
 Contractanten in de publieke sector (bij de overheid obv arbeidscontract)
 Statutairen (bij de overheid zonder arbeidscontract)


Ratione materiae: wat regelt het?


 Individuele arbeidsverhouding
 Collectieve arbeidsverhouding
 Arbeidsreglementering
 Sociale handhaving (vaak strafrechtelijk)

, Ratione loci: waar geldt het?


 In België
 Voor alle werknemers, ongeacht hun nationaliteit
 Uitzondering: grensoverschrijdende tewerkstelling (sommige
aspecten worden geregeld door het vreemd arbeidsrecht)

BRONNEN SOCIAAL RECHT


Internationale bronnen


 Verenigde Naties
 UVRM
 IVESCR
 Vb. Recht op vrije vereniging, recht op arbeid,…
 Internationale Arbeidsorganisatie
 Tripartite samenstelling: WG, WN en overheid
 Verdragen, aanbevelingen en eigen klachtenprocedure
 IAO-verklaring inzake fundamentele beginselen en rechten op het
werk (1998)
 8 fundamentele waarden in opgenomen


Europese bronnen


 Raad van Europa
 EVRM
 Volledig directe werking
 Europees Sociaal Handvest
 Geen direct werking, maar art. 6.4 ivm stakingsrecht meestal
wel
 Europese Unie
 VEU en VWEU + Handvest grondrechten EU
 Verordeningen (rechtstreeks verbindend en toepasbaar + directe
werking)
 Richtlijnen (moeten geïmplementeerd worden)
 Belangrijkste voor sociale wetgeving, maar Unie heeft alsnog beperkte
bevoegdheden (enkel hetgeen ze expliciet hebben gekregen)
 Subsidiariteitsbeginsel (is EU wetgeving de beste manier om het doel te
bereiken?)