Samenvatting hoorcollege 10 arbeidsrecht

Samenvatting HC 10
WAT IS SOCIALE ZEKERHEID?
De sociale zekerheid is het geheel van maatregelen en instellingen die tot doel
hebben aan elke burger voldoende bestaansmiddelen te waarborgen, op
ogenblikken waarop diens bestaanszekerheid ten gevolge van bepaalde risico’s
wordt bedreigd.
Sociale risico’s kunnen de bestaanszekerheid van de burger aantasten door:
1. Het inkomen te verminderen
 Sociale zekerheid vangt het inkomensverlies op
2. De uitgaven te vermeerderen
 Kosten worden (gedeeltelijk) opgevangen of terugbetaald


Manieren waarop sociale zekerheid geboden wordt


Sociale verzekeringen (= sociale zekerheid in de strikte zin):
 Rust- en overlevingspensioen
 Werkloosheid
 Arbeidsongevallenverzekering
 Beroepsziekteverzekering
 Gezinsbijslag  Groeipakket
 Ziekte- en invaliditeitsverzekering
 Jaarlijkse vakantie
Federale sociale bijstand (sociale zekerheid in de ruime zin):
 Leefloon (en maatschappelijke dienstverlening door OCMW)
 Inkomensgarantie voor ouderen
 Gewaarborgde gezinsbijslag
 Tegemoetkomingen aan gehandicapten
Verschillen tussen sociale bijstand en sociale zekerheid:
 Je hebt alleen recht op sociale bijstand als je niet bij de klassieke sociale
zekerheid terecht kan, wanneer je onvoldoende bestaansmiddelen hebt
 Bij sociale bijstand gaat het om niet-contributieve uitkeringen
 Je moet geen bijdrage betaald hebben om er aanspraak op te kunnen
maken
 Om sociale bijstand te krijgen, moet je bewijzen dat je behoeftig bent dmw
een bestaansmiddelenonderzoek
 De uitkeringen bij sociale bijstand zijn niet loongerelateerd
 Uitkeringen van sociale bijstand zijn altijd beperkt tot Belgisch grondgebied

, KENMERKEN SOCIALE ZEKERHEID


Solidariteit


Het centrale begrip van ons systeem is solidariteit tussen:

- Werkenden en werklozen
- Jongeren en ouderen
- Gezonden en zieken
- …

Als werknemer betaal je bijdragen op je loon en deze bijdragen worden gebruikt
voor de financiering van de sociale zekerheid voor alle rechthebbenden. De
solidariteit blijft gewaarborgd, want:

- Werkenden betalen bijdragen in verhouding tot hun loon
- Financiering gebeurt door de gemeenschap
- Sociale partners beslissen mee over het systeem


Verplicht karakter


Sociale verzekeringen zijn verplicht. Je kan dus niet enkel een persoonlijke
verzekering afsluiten, noch beslissen om niet bij te dragen aan de risico’s die
voor jou niet van belang zijn (vb. werknemers die geen kinderen hebben, betalen
niet mee voor de kinderbijslag).

STELSELS


Stelsel van de loontrekkenden


Algemeen stelsel:
Het overgrote deel van de WN valt hier onder en die zullen beschermd zijn voor
alle klassieke takken (7 sociale risico’s)
Bijzondere stelsels:
Systeem voor zeelieden en mijnwerkers.
Aanvullende stelsels:
Zijn niet wettelijk geregeld in die zin dat de garanties niet wettelijk geregeld zijn,
maar voortspruiten uit OK’s uit sectoraal of ondernemingsniveau.
Wint aan belang, omdat deze in bepaalde takken zelf ingevuld worden (zie
pensioen)