Volledige samenvatting celbiologie 2

Samenvatting celbiologie
Hoofdstuk 1: Atomen.................................................................................................................................... 2
1.1 Basismoleculen................................................................................................................................... 2
Hoofdstuk 2: Sachariden............................................................................................................................... 4
2.1 Definitie sachariden............................................................................................................................ 4
2.2 Belang en oorsprong........................................................................................................................... 4
2.3 Open ketenstructuur sachariden......................................................................................................... 5
2.4 Optische isomerie, stereo-isomeren................................................................................................... 5
2.5 Aldose ketose...................................................................................................................................... 6
2.6 Monosachariden................................................................................................................................. 7
2.7 Disachariden....................................................................................................................................... 9
2.8 Polysachariden.................................................................................................................................. 12
2.9 Complexe sachariden........................................................................................................................ 13
Hoofdstuk 3: Aminozuren en proteïnen...................................................................................................... 14
3.1 Definitie van aminozuren.................................................................................................................. 14
3.2 Belang van aminozuren..................................................................................................................... 14
3.3 Structuur van aminozuren................................................................................................................. 14
3.4 Proteïnen.......................................................................................................................................... 18
3.5 Belang van proteïnen........................................................................................................................ 18
3.6 Opbouw van proteïnen..................................................................................................................... 20
Hoofdstuk 4: Lipiden................................................................................................................................... 27
4.1 Definitie............................................................................................................................................ 28
4.2 Oliën en vetten.................................................................................................................................. 28
4.3 Wassen.............................................................................................................................................. 31
4.4 Vetzuren............................................................................................................................................ 32
4.5 Fosfolipiden....................................................................................................................................... 33
4.6 Steroïden........................................................................................................................................... 34
4.7 Prostaglandinen............................................................................................................................... 35
Hoofdstuk 5: nucleïnezuren........................................................................................................................ 37
5.1 Primaire structuur van nucleïnezuren............................................................................................... 37
5.2 Secundaire structuur van nucleïnezuren........................................................................................... 39
5.3 DNA en erfelijkheid........................................................................................................................... 41
5.4 PCR  les stagiaire.............................................................................................................................. 42
5.5 Derivatieve nucleotiden.................................................................................................................... 42




1

,CELBIOLOGIE 2 SAMENVATTING THEORIE

Hoofdstuk 1: Atomen

1.1 Basismoleculen
WATER

- Water: hoofdbestandeel menselijk lichaam
 Mannen: 60%
 Vrouwen: 55%
 Percentage hangt af van spiermassa  spieren bevatten 3x zoveel water als vet
- Vocht nodig voor processen
 Zuiveren van het lichaam
 bloedzuivering door de nieren, bij dit proces wordt water uit het lichaam
gebruikt
 afvoeren van de afvalstoffen (via de urine)
 warmteregeling (koeling),
 bloed de vereiste vloeibaarheid te laten houden  circulatie blijft intact
 transportmiddel voor voedingsstoffen, zuurstof, hormonen, vitamines, mineralen,
glucose, aminozuren enz.
 Via het bloed en de lymfebanen wordt dit allemaal getransporteerd naar de
weefsels en cellen,
 stofwisselingsprocessen goed te laten verlopen:
 water in het speeksel en water in de maag en darmen zorgen voor vermenging
en vertering
 water heeft beschermende functie tegen schokken, voor bijvoorbeeld hersenen, ogen en
ruggenmerg
 water functioneert als glijmiddel in gewrichten, spieren en bindweefsel
 water functioneert als geleider voor geluid in de oren
 water heeft een oplossend vermogen
 reacties van levende cellen goed kunnen functioneren en de aanvoer en afvoer
van producten uit en in de cel mogelijk is
- Water zet uit als het bevriest en drijft
- Verschillende levende wezens: bevriezen vermijden door soort ‘antigel’ in cellen
- Gekko
 Geen klauwen, atomen van pootjes binden met atomen van de muur  daardoor kan
die omgekeerd lopen (dus niet via zuignapjes)
 Van der waalskrachten en waterstofbindingen

MINERALEN

- Belangrijkste mineralen:
 Calcium, Fosfor, Kalium, Chloride, Natrium, Magnesium, ijzer
- Functies:
 In stand houden elektrolytenbalans
 Ontstaan membraanpotentiaal (vooral natrium, calcium, kalium en chloride)
- Calcium samen met koolstof en zuurstof in de botten
- Lood is zeer makkelijk te bewerken, en zit in veel dingen  vroeger in benzine waardoor heel de
wereld gecontamineerd is met lood
 lood is giftig (niet goed), maar zit dus wel vaak in ons lichaam



2

, - Fosfaat in frisdrank, maar in het lichaam in DNA om
informatie te stockeren
 Bijna een kilo
- Ijzer maar 5 gram in ons lichaam in hemoglobine
(transport zuurstof) en in spieren
 Kunt geen ijzer opeten om als bruikbaar ijzer in het
lichaam om te zetten

UREUM

- Organische stoffen (stoffen die C en H bevatten) komen enkel voor in levende organismen, niet in
stenen water of bodem
- Ureum is eerste element dat synthetisch geproduceerd kon worden
 Via neutralisatie van amoniak met cyaanzuur (2 anorganische stoffen) amoniumcynaat
 Zeer toxische reactie
 Isomerisatie van anorganisch amoniumcynaat vormt ureum




- Ureum is afbraakproduct van eiwitten uit de lever
 Helft van droge stof van urine bestaat uit ureum want we willen ammoniak uit ons
lichaam
- Zit vaak in zalven omdat het vochtinbrengend is




3

, Hoofdstuk 2: Sachariden

2.1 Definitie sachariden


- Verschillende namen: Koolhydraten = carbohydraten = gluciden = sachariden = suikers
- Bestaat uit koolstof C, waterstof H, zuurstof O
 Verhouding: 1 C, 2 H en 1 O
 Bij gemodificeerde: afwijkingen hiervan
- Polyhydroxaaldehyden, polyhydroxyketonen of stoffen waaruit door hydrolyse zulke bindingen
ontstaan
- Chemische eigenschappen gevolg van 2 karakteristieke groepen
 Hydroxylgroep: OH
 Carbonylgroep: CO
- Sachariden verdeel volgens lengte molecuulstructuur:
 Monosachariden
 Oligosachariden (weinig): disachariden
 Polysachariden
- Naamgeving: ‘-ose’  toont dat je met suiker te maken heb
 Pentose en hexosen bijna altijd cyclische vorm in oplossing
 ‘-ase’  enzym
- Draaiing: D
 D: rechtsdraaien  bij suikers
 L: linksdraaiend  Bij aminozuren

2.2 Belang en oorsprong


- Functie:
 Energie: ATP
 Structuur
 Metabolisch intermediair: : kan suiker maken van water, CO2
en licht
 Energieopslag
- Oorsprong
 Bij fotosynthese zetten planten CO2 om in sachariden (cellulose, zetmeel en suikers)
- Belang: sachariden bevinden zich overal
 bouwstenen van celwanden en houtvezels in planten bestaan uit cellulose
(polysacharide)
 Energiereserves worden in planten opgeslagen als zetmeel (polysacharide)
 In riet en suikerbieten wordt sacharose (disacharide) geproduceerd
 glucose (monosacharide): essentiële component van bloed
 Twee suikers: ribose en deoxyribose: in genetische materiaal RNA en DNA
 synthetische variant: dideoxyribose: belang bij heel wat moleculaire biologische
processen
 Ook in co-enzymen, antibiotica, schalen van schaaldieren, celwanden van bacteriën en
zoogdieren, je kleren
- 2 mogelijkheden van fotosynthese: groene of rode bladeren


4