Hoofdstuk 1: De 10 principes van de economie
1 Definitie economie
Economie = de wetenschap die het menselijk gedrag bestudeert als een relatie tussen doelen en
schaarse middelen die alternatieve gebruiksmogelijkheden hebben.
Economie komt van het Griekse woord Oikonomos wat letterlijk betekent
“ degene die het huishouden beheert”.
Iedereen heeft oneindige behoeften maar de maatschappij zal nooit genoeg middelen hebben (schaarste) om
alle goederen en diensten te produceren die de consumenten willen hebben.
→ ontstaan van spanningen = mensen willen bepaalde dingen maar worden afgeremd door iets.
Ze willen bijvoorbeeld een nieuwe auto maar hebben niet genoeg geld.
→ beperkte middelen = zorgen ervoor dat sommige behoeften niet bevredigt kunnen worden
Er bestaan drie soorten middelen = productiefactoren:
• Arbeid = Labour (L) → menselijke inspanning
• Kapitaal = Capital (K) → uitrusting en structuur (machines, gebouwen,...)
• Natuur = Nature (N) → grondstoffen
Economie is dus de studie van hoe de maatschappij haar schaarse middelen beheert en de drie belangrijkste
hierboven vermelde vragen probeert te beantwoorden.
2 Economie onderzoekt…
• Hoe mensen beslissingen nemen: alles wat u doet, in eender welke context en eender wat,
is een economische beslissing
• Hoe mensen interageren met elkaar: andere mensen moeten zorgen dat je onderwijs krijgt,
kleren kan kopen ,.... → Ontstaan van een markt waar
kopers verkopers ontmoeten.
• Invloeden op de economie als geheel: inflatie, economische groei, werkloosheid, ...
→ maatschappelijke fenomenen onderzoeken
Micro-economie = Bestudeert manier waarop huishoudens en bedrijven beslissingen nemen en
hoe ze in specifieke markten samenwerken. Micro-economie als manier van denken
omtrent individueel menselijk gedrag in het algemeen.
Macro-economie = Bestudeert fenomenen die de gehele economie bestrijken.
Macro-economie als studie van macro-economische werkelijkheid
1
,3 10 principes
3.1 Micro - economie
3.1.1 Hoe mensen beslissingen nemen
1) Mensen moeten keuzes maken (vb: hier zitten of niet -> voordelen afwegen met dat van iets anders)
2) De kosten van iets worden bepaald door datgene wat we opgeven om het te krijgen
(= opportuniteitskost)
-> waarde van de dingen die u niet aan het doen bent
-> waarde van het beste alternatief
3) Rationele mensen denken in de marge
-> Je gaat stap per stap redeneren
4) Mensen reageren op prikkels (‘incentives’)
-> vb: je krijgt punt bij als je kwartier vroeger komt -> iedereen zal vroeger komen
3.1.2 Hoe mensen interageren met elkaar
5) Handel kan in ieders belang zijn
-> handel laat landen toe om zich te specialiseren in het domein waarin ze het best zijn
-> handel tussen twee economieën kan beide economieën beter maken.
6) Markten zijn vaak een goede manier om economische activiteit te organiseren
7) Overheden kunnen de resultaten van de markt soms verbeteren
3.2 Macro - economie
3.2.1 Invloeden op economie als geheel
8) De levensstandaard van een land hangt af van de mate waarin het land producten en diensten kan
produceren
9) Prijzen stijgen als de overheid teveel geld drukt
10) De samenleving staat voor een afweging op korte termijn tussen inflatie en werkloosheid
2
,Hoofdstuk 3: Vraag en aanbod
1 De markt en marktvormen
1.1 De marktwerking
Volmaakte concurrentie
• Veel vragers en veel aanbieders
• Perfecte informatie
• Vragers en aanbieders zijn prijsnemer (prijsnemers hebben niets te zeggen over de prijs)
(prijszetter heeft wel iets te zeggen over de prijs)
• Homogene goederen (alle producenten produceren identiek hetzelfde (vb: graan)
• Vragers en aanbieders handelen onafhankelijk
• Vragers en aanbieders nemen alle kosten en baten in aanmerking
Volmaakte concurrentie bestaat nauwelijks -> wat er dichtst tegenaankomt : graan
Voorbeelden marktvormen:
• Monopolie : lokaal waterbedrijf
• Oligopolie: staal, farmaceutische bedrijven, banken ,...
• Monopolistische concurrentie: markt van magazines -> veel verkopers maar magazines zijn verschillend
waardoor de verkoper gedeeltelijk de prijs kan
kiezen
• Volmaakte concurrentie: landbouwproducten zoals fruit, granen, melk,...
3
, 1.2 De marktmacht
→ monopolies zijn prijszetters want ze kunnen eender welke prijs kiezen
→ bij volmaakte concurrentie zijn bedrijven prijsnemers want ze hebben geen macht om de prijs te
beïnvloeden. De prijs wordt bepaald door de markt.
4
1 Definitie economie
Economie = de wetenschap die het menselijk gedrag bestudeert als een relatie tussen doelen en
schaarse middelen die alternatieve gebruiksmogelijkheden hebben.
Economie komt van het Griekse woord Oikonomos wat letterlijk betekent
“ degene die het huishouden beheert”.
Iedereen heeft oneindige behoeften maar de maatschappij zal nooit genoeg middelen hebben (schaarste) om
alle goederen en diensten te produceren die de consumenten willen hebben.
→ ontstaan van spanningen = mensen willen bepaalde dingen maar worden afgeremd door iets.
Ze willen bijvoorbeeld een nieuwe auto maar hebben niet genoeg geld.
→ beperkte middelen = zorgen ervoor dat sommige behoeften niet bevredigt kunnen worden
Er bestaan drie soorten middelen = productiefactoren:
• Arbeid = Labour (L) → menselijke inspanning
• Kapitaal = Capital (K) → uitrusting en structuur (machines, gebouwen,...)
• Natuur = Nature (N) → grondstoffen
Economie is dus de studie van hoe de maatschappij haar schaarse middelen beheert en de drie belangrijkste
hierboven vermelde vragen probeert te beantwoorden.
2 Economie onderzoekt…
• Hoe mensen beslissingen nemen: alles wat u doet, in eender welke context en eender wat,
is een economische beslissing
• Hoe mensen interageren met elkaar: andere mensen moeten zorgen dat je onderwijs krijgt,
kleren kan kopen ,.... → Ontstaan van een markt waar
kopers verkopers ontmoeten.
• Invloeden op de economie als geheel: inflatie, economische groei, werkloosheid, ...
→ maatschappelijke fenomenen onderzoeken
Micro-economie = Bestudeert manier waarop huishoudens en bedrijven beslissingen nemen en
hoe ze in specifieke markten samenwerken. Micro-economie als manier van denken
omtrent individueel menselijk gedrag in het algemeen.
Macro-economie = Bestudeert fenomenen die de gehele economie bestrijken.
Macro-economie als studie van macro-economische werkelijkheid
1
,3 10 principes
3.1 Micro - economie
3.1.1 Hoe mensen beslissingen nemen
1) Mensen moeten keuzes maken (vb: hier zitten of niet -> voordelen afwegen met dat van iets anders)
2) De kosten van iets worden bepaald door datgene wat we opgeven om het te krijgen
(= opportuniteitskost)
-> waarde van de dingen die u niet aan het doen bent
-> waarde van het beste alternatief
3) Rationele mensen denken in de marge
-> Je gaat stap per stap redeneren
4) Mensen reageren op prikkels (‘incentives’)
-> vb: je krijgt punt bij als je kwartier vroeger komt -> iedereen zal vroeger komen
3.1.2 Hoe mensen interageren met elkaar
5) Handel kan in ieders belang zijn
-> handel laat landen toe om zich te specialiseren in het domein waarin ze het best zijn
-> handel tussen twee economieën kan beide economieën beter maken.
6) Markten zijn vaak een goede manier om economische activiteit te organiseren
7) Overheden kunnen de resultaten van de markt soms verbeteren
3.2 Macro - economie
3.2.1 Invloeden op economie als geheel
8) De levensstandaard van een land hangt af van de mate waarin het land producten en diensten kan
produceren
9) Prijzen stijgen als de overheid teveel geld drukt
10) De samenleving staat voor een afweging op korte termijn tussen inflatie en werkloosheid
2
,Hoofdstuk 3: Vraag en aanbod
1 De markt en marktvormen
1.1 De marktwerking
Volmaakte concurrentie
• Veel vragers en veel aanbieders
• Perfecte informatie
• Vragers en aanbieders zijn prijsnemer (prijsnemers hebben niets te zeggen over de prijs)
(prijszetter heeft wel iets te zeggen over de prijs)
• Homogene goederen (alle producenten produceren identiek hetzelfde (vb: graan)
• Vragers en aanbieders handelen onafhankelijk
• Vragers en aanbieders nemen alle kosten en baten in aanmerking
Volmaakte concurrentie bestaat nauwelijks -> wat er dichtst tegenaankomt : graan
Voorbeelden marktvormen:
• Monopolie : lokaal waterbedrijf
• Oligopolie: staal, farmaceutische bedrijven, banken ,...
• Monopolistische concurrentie: markt van magazines -> veel verkopers maar magazines zijn verschillend
waardoor de verkoper gedeeltelijk de prijs kan
kiezen
• Volmaakte concurrentie: landbouwproducten zoals fruit, granen, melk,...
3
, 1.2 De marktmacht
→ monopolies zijn prijszetters want ze kunnen eender welke prijs kiezen
→ bij volmaakte concurrentie zijn bedrijven prijsnemers want ze hebben geen macht om de prijs te
beïnvloeden. De prijs wordt bepaald door de markt.
4
