hoorcollege aantekeningen IT in de context van het recht

IT in de context van het recht – hoorcollege aantekeningen

Week 1: Data, hardware
Inhoud
- Inleiding, opzet college, voorstellen
- Geschiedenis
- Bits, bytes
- Digitale bestanden
- Computer

Continue wisselwerking tussen de mens en technologie

Consequenties voor juristen
- Positief recht
o Hoe recht te interpreteren in de digitale maatschappij?
- Wetgeving
o Hoe moeten toekomstige wetten geschreven worden?
o ‘Techniek-onafhankelijkheid’
- Rechtspraktijk
o Hoe techniek inzetten in rechtspraktijk?

Begrip van technologie door juristen essentieel
- Wat kan er wel?
- Wat kan er niet?
- Doel
o Overzien van de (maatschappelijke) consequenties van toepassingen van
nieuwe technologie
o Inschatten van toekomstige ontwikkelingen
o (Of op zijn minst de mening van techneuten op dat gebied op waarde kunnen
schatten)

Bijvoorbeeld
- Computers/digitalisering van informatie
o Zoeken wordt veel makkelijker
o Data verwijderen is veel lastiger, maar ‘bitrot’
- Netwerken
o Databestanden koppelbaar
o Databestanden op afstand te consulteren
o “Netwerk-effect”

Positief recht
Strafrecht: geautomatiseerd werk
 Art. 80sexies Sr
- 2016: onder geautomatiseerd werk wordt verstaan een inrichting die bestemd is om
langs elektronische weg gegevens op te slaan, te verwerken en over te dragen.
- Vraag: is een “router” een geautomatiseerd werk?
o Hof: nee (ECLI:NL:GHSGR:2011:BP7080)
1

, o HR: ja (ECLI:NL:PHR:2013:BY9713)
- (Nu): Onder geautomatiseerd werk wordt verstaan een apparaat of groep van
onderling verbonden of samenhangende apparaten, waarvan er één of meer op basis
van een programma automatisch computergegevens verwerken.
 Verruiming: ook niet genetwerkte apparaten; of apparaten die geen gegevens
opslaan
- Digitaal fototoestel, Smart TV, Pacemaker

 Is een website een geautomatiseerd werk?
Nee, niet zonder de server die de website host; echter met ‘website’ wordt in het
algemeen toch ook de webserver bedoeld (ECLI:NL:PHR:2021:1050)

Strafrecht “diefstal” wat is een ‘goed’?
- Twee fundamentele criteria
o Rivaliserend
o Exclusief
- Voorbeelden
o Elektriciteit (Elektriciteitsarrest, HR 23 mei 1921, NJ 1921/546)
o Virtuele goederen in een game (Runescape-arrest, ECLI:NL:HR:2012:BQ9251)
- Maar niet: PIN code (HR, ECLI:NL:HR:1995:ZD0064)

Product of dienst?
Aansprakelijkheid en vrijheid van meningsuiting
- Sociale netwerken
- Internet Service Providers

Wetgeving
Hoe wil je die technologie dan reguleren? Tracking
- Cookie
- Cookiemuur
- Browser fingerprinting

Privacy
- “The right to be let alone” [Warren & Brandeis, 1980]
- Informationeel zelfbeschikkingsrecht [Westin, 1967]
- De vrijheid van onredelijke beperkingen op de constructive van je identiteit [Agre,
1998]
- Contextual integrity: context bepaald de norm waaraan informatie delen moet
voldoen [Nissenbaum, 2004]

Regulering van platformen > MAGFA (Microsoft, Apple, Google, Facebook, Amazon)

Digitale identiteit > paspoort en wallet

Informatica/IT
Een wereld van verschil > denken in abstracties 0/1
binaire codes of vrij vak

2

,Denken in lagen (abstracties) interfaces; zoals fitting van een lamp; ze passen allemaal
omdat we de interface ooit gespecificeerd hebben, je hoeft daardoor niet na te denken hoe
het werkt.
Voorbeeld: database = tabel
Geschiedenis
- Joseph-Marie Jacquard, automatisch weefgetouw, 1801
- Charles Babbage, Analytical Engine, 1837 > eerste machinale computer
- Daarna nog vele ontwikkelingen zoals Relais, buis, transistor, IC (Integrated Circuit)

Logische schakelingen (IC)
Vanwege die schakelaars en het feit dat de meest makkelijke manier blijkt te gaan via dat
soort transistoren, hebben wij te maken met bits en bytes.

Schakelingen
Charles Babbage ontwierp de eerste computer met als naam Analytical Engine (1837). Het
was een soort mechanische rekenmachine die geprogrammeerd kon worden.
De eerste programmeur was de vrouw Ada Lovelance.

Mechanische computers ontwikkelden zich en werden daarmee ook steeds kleiner
- Relais: mechanische schakelaar die d.m.v. een spoeltje (een magneet) aan of uit
wordt gezet, daarmee kan elektronisch geschakeld worden. Hierdoor is het niet
helemaal mechanisch.
- Buis, geen mechanische componenten. Het wordt wel warm.
- Transistor, veel snellere manier van schakelen
- IC (integrated circuit), meerdere transistoren op één stukje.




3

, “Logische poorten”: berekenen een enkele uitgangswaarde op basis van een of twee
ingangswaarden: het gebruikt ingangssignalen zoals spanning of stroom om een
uitganssignaal te besturen. Als de poorten op de juiste manier verbonden zijn, is het
mogelijk om elke berekening te doen.
- Het gebruikt ingangssignalen zoals spanning of stroom om een uitgangssignaal te
besturen, ook spanning of stroom


Bits, bytes etc.
Hoe representeer je een getal?
- Unair (turfen)
- Romeins MCMLXVI = 1996
- Decimaal (positioneel) 1996 = 1 x 1000 + 9 x 100 + 6 x 10 + 6 x 1




Hoe doe je dat in een computer? Binair!
Computers bestaan uit schakelaars
- Relais  Transistor  Geintegreerde schakeling (IC)
- Schakelaar is open of dicht; er loop geen of wel stroom; het licht is uit of aan

Bit
- Abstract: heeft de waarde 0 of 1
- Fysiek: geen/wel licht, schakelaar uit/aan, lage/hoge spanning, wel/geen magnetisch
veld, etc.

Digitaal/binair
- Byte = 8 bits bijv. 10010111
- Hexadecimaal: tellen van 0….15, geschreven als 0,…,9,A,B,C,D,E,F
o Is handig want komt overeen met 4 bits
o Dus het byte hierboven is D7 in hexadecimaal (soms geschreven als 0xd7)
- Word: 16, 32 of 64 bits




4