‘Onderwijs is de sleutel om
generatiearmoede bij Roma te doorbreken’
8 april 2022
Sander Vanmaercke
Roma worden al decennia geconfronteerd met problemen van armoede. De
manier om uit de vicieuze cirkel te raken, is inzetten op onderwijs. Dat vindt
Sander Vanmaercke, stafmedewerker sociaal beleid en advocacy van Caritas
Vlaanderen.
ARMOEDE | DIVERSITEIT
© Pexels / Anastasia Shuraeva
Geen homogene groep
In ons land wordt er heel vaak gesproken over ‘de Roma’. Alsof deze etnische minderheid één
homogene groep zou zijn met dezelfde manier van leven. Dat beeld klopt niet.
Roma komen uit verschillende werelddelen en culturen. Sommigen onder hen zijn sedentair,
anderen leiden een nomadisch leven. En toch botsen die verschillende groepen al decennia op
dezelfde problemen.
‘Kinderen uit Romagezinnen worden vaker geboren in kansarmoede.’
Zo hebben Roma het moeilijk om op de arbeidsmarkt in te stromen, leven velen in materiële
deprivatie en worden kinderen uit Romagezinnen vaker geboren in kansarmoede.
Dat deze problemen blijven aanslepen, bewijst dat het voor Roma bijzonder moeilijk is om
deze vicieuze cirkel te doorbreken. Een fundamenteel probleem dat vaak aan de oorzaak van
die cirkel ligt, is onderwijs. Of beter gezegd, het gebrek aan onderwijs.
, Schoolverzuim
Het schoolverzuim onder Romakinderen ligt hoog en dat is niet alleen in België het geval. Al
te vaak wordt beweerd dat dit enkel ligt aan het feit dat ouders hun kinderen niet naar school
willen sturen. Simpelweg afdwingen van de leerplicht zou dan de wonderoplossing zijn.
Maar hoewel het zeker klopt dat er een gebrek aan onderwijscultuur leeft bij heel wat Roma,
is de veronderstelling dat ze de noodzaak van onderwijs niet inzien veel te kort door de bocht.
Het participatieprobleem zit namelijk veel dieper. Participeren aan de samenleving is moeilijk
als je vooral discriminatie ervaart, moet opboksen tegen negatieve beeldvorming, financiële
problemen of onaangepaste huisvesting. Wil je Romakinderen toeleiden naar onderwijs, dan
zal je deze problemen moeten oplossen.
Discriminatie
Al sinds mensenheugenis worden Roma over heel de wereld gediscrimineerd en krijgen ze te
maken met racisme. Ze werden vervolgd tijdens de Tweede Wereldoorlog en weggepest uit
verschillende Europese landen door anti-Romamaatregelen.
Ook vandaag is die discriminatie nog een feit, tonen Europese cijfers aan. Zo ziet 22 procent
van de Belgen het niet zitten om een Roma als collega te hebben en wil 41 procent geen
Roma als schoonzoon of -dochter.
‘Alomtegenwoordige discriminatie doorheen de geschiedenis heeft ervoor gezorgd dat
heel wat Roma zich sociaal isoleren.’
Die alomtegenwoordige discriminatie doorheen de geschiedenis heeft ervoor gezorgd dat heel
wat Roma zich sociaal isoleren en zich volledig terugtrekken binnen hun eigen gemeenschap.
De schrik om de stap naar het onderwijs te zetten en in een totaal andere wereld terecht te
komen, is dan ook groot. Daarom is die discriminatie aanpakken broodnodig om hen toe te
leiden naar het onderwijs. Dat kan onder andere door in te zetten op juiste en genuanceerde
beeldvorming rond Roma.
Nazi’s
‘Zigeuner’ is een woord dat mensen maar al te snel in de mond nemen wanneer ze het hebben
over Roma. Dat het een woord is dat door de nazi’s werd gebruikt om hen weg te zetten als
vijand is helaas minder geweten.
generatiearmoede bij Roma te doorbreken’
8 april 2022
Sander Vanmaercke
Roma worden al decennia geconfronteerd met problemen van armoede. De
manier om uit de vicieuze cirkel te raken, is inzetten op onderwijs. Dat vindt
Sander Vanmaercke, stafmedewerker sociaal beleid en advocacy van Caritas
Vlaanderen.
ARMOEDE | DIVERSITEIT
© Pexels / Anastasia Shuraeva
Geen homogene groep
In ons land wordt er heel vaak gesproken over ‘de Roma’. Alsof deze etnische minderheid één
homogene groep zou zijn met dezelfde manier van leven. Dat beeld klopt niet.
Roma komen uit verschillende werelddelen en culturen. Sommigen onder hen zijn sedentair,
anderen leiden een nomadisch leven. En toch botsen die verschillende groepen al decennia op
dezelfde problemen.
‘Kinderen uit Romagezinnen worden vaker geboren in kansarmoede.’
Zo hebben Roma het moeilijk om op de arbeidsmarkt in te stromen, leven velen in materiële
deprivatie en worden kinderen uit Romagezinnen vaker geboren in kansarmoede.
Dat deze problemen blijven aanslepen, bewijst dat het voor Roma bijzonder moeilijk is om
deze vicieuze cirkel te doorbreken. Een fundamenteel probleem dat vaak aan de oorzaak van
die cirkel ligt, is onderwijs. Of beter gezegd, het gebrek aan onderwijs.
, Schoolverzuim
Het schoolverzuim onder Romakinderen ligt hoog en dat is niet alleen in België het geval. Al
te vaak wordt beweerd dat dit enkel ligt aan het feit dat ouders hun kinderen niet naar school
willen sturen. Simpelweg afdwingen van de leerplicht zou dan de wonderoplossing zijn.
Maar hoewel het zeker klopt dat er een gebrek aan onderwijscultuur leeft bij heel wat Roma,
is de veronderstelling dat ze de noodzaak van onderwijs niet inzien veel te kort door de bocht.
Het participatieprobleem zit namelijk veel dieper. Participeren aan de samenleving is moeilijk
als je vooral discriminatie ervaart, moet opboksen tegen negatieve beeldvorming, financiële
problemen of onaangepaste huisvesting. Wil je Romakinderen toeleiden naar onderwijs, dan
zal je deze problemen moeten oplossen.
Discriminatie
Al sinds mensenheugenis worden Roma over heel de wereld gediscrimineerd en krijgen ze te
maken met racisme. Ze werden vervolgd tijdens de Tweede Wereldoorlog en weggepest uit
verschillende Europese landen door anti-Romamaatregelen.
Ook vandaag is die discriminatie nog een feit, tonen Europese cijfers aan. Zo ziet 22 procent
van de Belgen het niet zitten om een Roma als collega te hebben en wil 41 procent geen
Roma als schoonzoon of -dochter.
‘Alomtegenwoordige discriminatie doorheen de geschiedenis heeft ervoor gezorgd dat
heel wat Roma zich sociaal isoleren.’
Die alomtegenwoordige discriminatie doorheen de geschiedenis heeft ervoor gezorgd dat heel
wat Roma zich sociaal isoleren en zich volledig terugtrekken binnen hun eigen gemeenschap.
De schrik om de stap naar het onderwijs te zetten en in een totaal andere wereld terecht te
komen, is dan ook groot. Daarom is die discriminatie aanpakken broodnodig om hen toe te
leiden naar het onderwijs. Dat kan onder andere door in te zetten op juiste en genuanceerde
beeldvorming rond Roma.
Nazi’s
‘Zigeuner’ is een woord dat mensen maar al te snel in de mond nemen wanneer ze het hebben
over Roma. Dat het een woord is dat door de nazi’s werd gebruikt om hen weg te zetten als
vijand is helaas minder geweten.
