Samenvatting Religie, zingeving en levensbeschouwing (17/20)

HOOFDSTUK 1: ZINGEVING EN LEVENSBESCHOUWINGEN
Er is geen overkoepeld verhaal meer
 maatschappelijk niveau: (neo)liberale samenleving moet neutraal zijn
 neiging om particuliere levensbeschouwingen te verdringen naar de privésfeer (bescherming
vrijheid en maatschappelijke rust)
 individuele vrijheid en ruimte om antwoorden te zoeken
=mogelijkheid EN verantwoordelijkheid (hoe vul jij als individu de vraag naar zingeving in?)
veronderstelling cursus: zinvraag is niet louter individueel en heeft niet alleen betrekking
persoonlijk leven
 religieuze respons:

 Contrastgemeenschapen die het niets eens zijn met de mainstreammaatschappij
 Participatie aan maatschappelijke discussies: inhoudelijke discussie mogelijk en nodig
 Hollenbach: Intellectual solidarity = willen het gesprek aangaan met andere =>
verschillende visies samenbrengen en inhoudelijk praten over bepaalde kwesties (=solidair)

 uitgangspunten:

 Verdringing naar privésfeer is niet nodig om vrijheid te kunnen garanderen (voor zowel
persoonlijke als maatschappelijke issues)
 Belang nadenken over zingeving en levensbeschouwingen in context van universiteit: zo
breed mogelijk zijn

,HOOFDSTUK 2: AAN DE BRON VAN HET CHRISTENDOM
2.1 Jezus van Nazareth:
= de man die aan de basis van het christendom ligt (stichter)  een van de weinigen die geschiedenis
zo ingrijpend heeft beïnvloedt
HOEWEL naar hedendaagse normen voorgesteld als een mislukking (Eagleton: iets tussen een hippie
en een guerrillastrijder)

!! Jezus als christus (als zoon van god) is een geloofskwestie en staat los van onderzoek !!

Biografie op basis van historisch-kritisch onderzoek:

 Geboorte: rond einde regeerperiode van Herodes de Grote (7 tot 4 voor christus) in Nazareth
(en niet Bethlehem)
 Jezus = ‘God helpt’ of ‘moge God helpen’
 Groeit op in Palestina in een (uitzonderlijk) relatief rustige periode met 4 broers en 2 zussen
 niet rijk en niet arm
 Spreekt Grieks (vader was handelaar), Hebreeuws (taal van joodse heilige geschriften) en
Aramees (religieuze leraar)
 Treedt op een bepaald moment uit de verborgenheid een leeft een celibatair leven onder
regime Pontius Pilatus (zekerheid over bestaan)  familie verklaart hem gek
 hij trekt 40 dagen in de woestijn om over zijn leven te bezinnen daarna leraar en profeet
 hij zal 2 jaar een openbaar leven leiden alvorens door de Joodse en Romeinse overheden
te worden gekruisigd op 7 april in het jaar 30.

2.2 De kern van Jezus’onderricht:
Missie = de verkondiging van het Rijk Gods en alles wat daarmee gepaard gaat
 passage profeet Jesaja: “De geest van de heer rust op mij, daartoe heeft hij mij gezalfd”

Enkele rijk gerelateerde thema’s:

 Eenheid met God en de naaste
 Jezus werd geconfronteerd met versplinterd jodendom en verdeeldheid tussen mensen
en deze brengt realisatie van zijn missie het meeste in gevaar
één gebouw, één fundament, één ommuurde wijngaard, …
deze eenheid wordt in eerste plaats ervaren met zijn vader = eenheid met God (houding
t.o.v. God : oprechte liefde door liefde, vertrouwen, gehoorzaamheid en begrip)
 Christenen moeten zich kunnen spiegelen aan relatie tussen Jezus en God om zo
gemeenschap met Christus en met de naaste te kunnen stichten
 schenkt vrede en dienstbaarheid

 Heling:
 verkondiging rijk loopt parallel met betrokkenheid op de noden van de naaste (zowel
spirituele als fysieke behoeftes)
 koppelt onderricht aan genezing en exorcisme
 Jezus verkiest eerder zondaars en tollenaars: het verloren schaap, het verloren muntstuk
en de verloren zoon (lees verhaal pg 36)
 doel: inclusie, erkenning en participatie

,  Hoop
 Jezus zendt zijn leerlingen uit om te verkondigen en te genezen in regio’s waar hij zelf niet
kon geraken
 verkondigen Rijk Gods = verhaal van hoop
’vandaag’: alles gaat nu in vervulling terwijl zijn publiek luistert
 christelijke hoop = absoluut basisvertrouwen in de toekomst en is van de orde van het
goddelijke dat ons overstijgt (geen vervulling individuele behoeftes)

 De geboden (verspreid over evangelies):
= absolute voorwaarden om deelgenoot te worden aan het Rijks Gods
 ware geloof is niet naleven wetten en regels MAAR geloof in actie want relatie met God
en naaste staan op het spel
 alles dient begrepen te worden in het licht van liefde (= allerbelangrijkste gebod =
dubbelgebod  god en naaste): dit gaat niet over gevoelens maar om concrete daden

2.3 De betekenis van Jezus tot op vandaag:
 Naastenliefde
 Gulden Regel: “Behandel de mensen zoals je wil dat ze jullie behandelen”
 gelden voor alle mensen ongeacht het geslacht, de stand of het land waar iemand deel
van uitmaakt (inclusief vijanden)

 Gelijkheid
 “u bent allemaal één in Christus jezus” => allemaal broers en zussen als kinderen van God

 Unieke menswaardigheid
 door gelijkheid van elk mens te beklemtonen wordt elk mens erkend als een volwaardig
mens met unieke waarde en onvervreemdbare rechten

 Vrijheid
 elk mens in staat zo vrij mogelijk te beslissen waarbij aangeboren determinanten het
maken van belangrijke existentiële keuzes nooit mogen verhinderen
 Jezus vraagt los te komen van etnische, sociale, religieuze of zelfs familiale context (zelfs
macht en rijkdom)

 Sociale rechtvaardigheid
 niet vechten tegen iets, maar ijveren voor iets : het gaat niet om wat ene mens bezit,
maar wat die ermee doet + wil af van vrijblijvendheid cliëntelisme (het is een plicht !!)
 rijkdom vormt op zich geen probleem, maar pas op voor iedere vorm van hebzucht
 rechtvaardigheid onder de vorm van herverdeling zodat de kloof niet te groot wordt

 Scheiding der machten
 geen verwarring tussen religieuze macht en politieke macht
 één koninkrijk dat er echt toe doet: het Koninkrijk Gods

 Geweldloosheid
 liefde kan spiraal (kleiner kwaad om groter kwaad uit te schakelen) doorbreken