Samenvatting Handboek Taalgericht Vakonderwijs
Maaike Hajer & Theun Meestringa
H4 Leren in interactie
4.1 Achtergronden en aandachtspunten
Je leert door interactie. 4 argumenten:
1. Leren sociaal proces: ideeën en begrippen ontwikkelen, oplossingen bedenken en informatie
uitwisselen.
2. Reageren op anderen, leren hoe hij/zij denkt, formuleert en beredeneert. Doorvragen
dichter bij de kern. Gesprekken hebben een diagnostische functie en worden een kans voor
formatieve evaluatie.
3. Een mondeling gesprek is de schakel naar de beheersing van vaktaal.
4. Door praten krijgen leerlingen vertrouwen in eigen leerproces.
4.1.1. Interactie in de verschillende fasen van het leerproces
Fases van onderwijsleerproces:
1. Voorkennis bevragen; gewoon kletsen
2. Begrippen introduceren, relaties bespreken
3. Gerichte interactie over de leerstof
4. Vertellen wat ze geleerd hebben
4.1.2. Kwaliteit van interactie
Afhankelijk van je groep kies je voor een werkvorm waarin je de interactie aangaat.
Ook de kwaliteit van interactie is bepalend voor het leerproces.
Interactie is waardevol als leerlingen langere beurten krijgen om te vertellen, naar elkaar te luisteren,
als ze gesteund worden en als dit gesprek gestructureerd wordt door de docent.
Kwaliteit van interactie waarborgen door:
- Leerzame interactie door dialogisch onderwijs:
Alle leerlingen moeten vragen mogen stellen en worden hierin aangemoedigd. De leraar
neemt ook een leergierige houding aan. In overleg wordt de voortgang van het gesprek
bepaald. Grondregels zoals naar elkaar luisteren, respect etc. moeten wel aanwezig zijn.
- Interactie in de onderwijsleercyclus:
Een betekenisveld opbouwen: bespreken van alledaagse woorden om het onderwerp te
verkennen.
Deconstructie van de tekst: de leertekst samen uitpluizen.
Gezamenlijke constructie van de nieuwe tekst: samenwerken aan een tekst over de leerstof.
Zelfstandig schrijven: leerlingen schrijven als laatste hun eigen tekst.
De leraar geeft feedback.
Interactieve scaffolding
- Interactie tussen leerlingen onderling:
Coöperatief leren. Leerlingen moeten wederzijds afhankelijk zijn van elkaar om dit te doen
slagen. Effectiever dan individueel werk. De taak moet doordacht zijn op complexiteit en
taalontwikkelingskansen.
Maaike Hajer & Theun Meestringa
H4 Leren in interactie
4.1 Achtergronden en aandachtspunten
Je leert door interactie. 4 argumenten:
1. Leren sociaal proces: ideeën en begrippen ontwikkelen, oplossingen bedenken en informatie
uitwisselen.
2. Reageren op anderen, leren hoe hij/zij denkt, formuleert en beredeneert. Doorvragen
dichter bij de kern. Gesprekken hebben een diagnostische functie en worden een kans voor
formatieve evaluatie.
3. Een mondeling gesprek is de schakel naar de beheersing van vaktaal.
4. Door praten krijgen leerlingen vertrouwen in eigen leerproces.
4.1.1. Interactie in de verschillende fasen van het leerproces
Fases van onderwijsleerproces:
1. Voorkennis bevragen; gewoon kletsen
2. Begrippen introduceren, relaties bespreken
3. Gerichte interactie over de leerstof
4. Vertellen wat ze geleerd hebben
4.1.2. Kwaliteit van interactie
Afhankelijk van je groep kies je voor een werkvorm waarin je de interactie aangaat.
Ook de kwaliteit van interactie is bepalend voor het leerproces.
Interactie is waardevol als leerlingen langere beurten krijgen om te vertellen, naar elkaar te luisteren,
als ze gesteund worden en als dit gesprek gestructureerd wordt door de docent.
Kwaliteit van interactie waarborgen door:
- Leerzame interactie door dialogisch onderwijs:
Alle leerlingen moeten vragen mogen stellen en worden hierin aangemoedigd. De leraar
neemt ook een leergierige houding aan. In overleg wordt de voortgang van het gesprek
bepaald. Grondregels zoals naar elkaar luisteren, respect etc. moeten wel aanwezig zijn.
- Interactie in de onderwijsleercyclus:
Een betekenisveld opbouwen: bespreken van alledaagse woorden om het onderwerp te
verkennen.
Deconstructie van de tekst: de leertekst samen uitpluizen.
Gezamenlijke constructie van de nieuwe tekst: samenwerken aan een tekst over de leerstof.
Zelfstandig schrijven: leerlingen schrijven als laatste hun eigen tekst.
De leraar geeft feedback.
Interactieve scaffolding
- Interactie tussen leerlingen onderling:
Coöperatief leren. Leerlingen moeten wederzijds afhankelijk zijn van elkaar om dit te doen
slagen. Effectiever dan individueel werk. De taak moet doordacht zijn op complexiteit en
taalontwikkelingskansen.
