Samenvatting: Diversity and Communitywork

DIVERSITY AND COMMUNITY
WORK
HOOFSTUK 1: INLEIDING (DIETER GRYP)

1.1 DIVERSITEIT EN IDENTITEIT

Definitie diversiteit:

 Verwijst naar…
o Sociale, culturele en etnische diversiteit in de samenleving
o Verschillen tussen school- (en werk)taal en thuistaal
o Verschillen in persoonlijke en fysieke ervaringen
o Verschillen in talenten, interesses, activiteiten, visies, noden, …

 deze verschillen situeren zich in verschillende domeinen: gender, leeftijd, etnische origine, seksuele
oriëntatie, het hebben van een (werk)beperking, socio-economische achtergrond, religie, politieke opinie, …


1.1.1 DIVERSITEIT EN ERGOTHERAPIE
Er ontstaan problemen wanneer er weinig tot geen herkenningspunten zijn

 Relevante zaken worden te laat gesignaleerd
 Er is soms een verkeerd begrip en miscommunicatie, versterkt door beeldvorming en vooroordelen
(Iedereen heeft vooroordelen = mensen in kotjes steken)
 Er is geen gepaste hulp

Castro et al. (2014): occupational therapy works with what people do - not taking diversity (differences
between people) into account, can lead to practices that do not connect with the client (and thus damage
fundamental rights)

= occupational deprivation  Als men niet tot participatie komt door gebrek aan diversiteit

Voorbeelden:

→ Black lives matter (etnisch cultureel)
o Gaat over zwarte mensen die zich onrechtwaardig behandeld
voelen door de staat en de samenleving, is niet altijd bewust
o In vergelijking tot “All lives matter”
 Iedere beweging die iets wil veranderen in de samenleving heeft een tegenbeweging
 Tuurlijk doen wij er ook toe en zijn alle levens belangrijk MAAR dat is niet het idee
van de beweging  nu gaat het even niet over witte mensen
→ Trans personen
o Heel veel nieuwe identiteiten waar we allemaal een beetje
aan moeten wennen en mee moeten leren omgaan
o Pronouns: hij/hem, zij/haar, die/hen, …
o Verkennen van nieuwe identiteiten en seksuele oriëntatie
o Hoe meer het onder de aandacht komt hoe meer we er
mee moeten mee leren omgaan


1

, oRegenboog zebrapaden = erkennen LGBTQI+ gemeenschap
 Protest als gevolg (Vlaams Belangers)
 Ook hier gaat het niet over hen
→ Gert verhulst: Tafel van vier
o Praatprogramma
 Woke-discussie
 Wat is woke? Wat gaat extreem?
 Brengt aandacht over zaken die niet oké zijn in de
samenleving
o Ging over het n-woord
 Woord dat zwarte mensen hun reduceert naar hun huidskleur
 Gert Verhulst zei op een kwartier tijd 6 keer dit woord
o Op een bepaald moment: “Je mag ook niets meer zeggen”
→ Sport
o “Je gaat u toch niet laten doen door een meisje”
o “Het is een mannen/vrouwen sport”
o Stereotypering


1.1.2 DIVERSITEIT ALS NORMALITEIT
Diversiteit is een feit … en er is ‘diversiteit binnen die diversiteit’ (deep diversity)

SUPERDIVERSITEIT

 Groeiende diversiteit = groeiende complexiteit (kwantitatief)
 Invloed evoluties in informatie- en communicatietechnologie (verbondenheid)
 Verschillende ‘ways of life’

→ De 'norm’ wijzigt = traditionele concepten worden onbruikbaar
o Hoe meer diversiteit er is, verschuiven de normen
o VB: 'majority-minority-cities’
 Alle minderheden samen zijn de meerderheid
 Zie Antwerpen/Brussel
o VB: 'autochtoon - allochtoon’
 Begrafenis term in Gent
 De Morgen stopt met gebruik van de term (2012)
 Alternatief: personen met migratieachtergrond
→ Zie: #metoo, ‘woke’, lgbtqi+, queer, …


1.1.3 ASSEN VAN IDENTITEITSVORMING
We willen niet meer denken in a of b, maar in kruispunten  Onze
identiteit wordt gevormd via verschillende (14) assen

Deze assen hebben verschillende ‘kruispunten’ = verwevenheid in
gemeenschappen (cf. community) en bepalen onze positie en onze
kansen daarbinnen  “macht” (Iedereen heeft macht, dingen kunnen
doen)

VB: bij mensen met een migratieachtergrond heeft dit een invloed op
je sociaaleconomische status, het is belangrijk


2

,1.1.4 DIMENSIES VAN DIVERSITEIT
 Etniciteit
o Socio-culturele identiteit (externe karakteristieken zoals nationaliteit, origine, familie, religie,
taal, cultuur, geschiedenis)
 Sociale klasse
o Economische en sociale positie (vb. middenklasse)
 Levenscyclus
o Kindertijd, puberteit, adolescentie, volwassenheid, ouderdom, …
 Talenten / beperkingen
o Fysiek, psychologisch, mentaal
 Religie
 Gender
o Biologisch (sekse) en gender
o Gaat over mannen en vrouwen in machtsrelaties (machtsmisbruik)
 Voorbeeld: Bart de Pauw
 Seksuele identiteit
o Vormen van seksualiteit
 (Professionele) socialisatie
o Primair = opvoeiding
o secundair = opleiding
o tertiar = beroep


1.1.5 INTERSECTIONALITEIT (CRENSHAW)
 De (multidimensionele) realiteit vereist nieuwe manieren van denken
 Basis: story Sojourner Truth
 Discriminatie is een complex fenomeen en is meer dan de som van de delen.
 Moet verder gaan dan binair denken  dubbele discriminatie is meer dan twee keer gediscrimineerd
worden.

 Verhaal van Sojourner Truth zit op het kruispunt van 2 dimensies: gender en etniciteit
o Maar haar gender wordt op 2 manieren ontkend (vandaar: Ain’t I a Woman?)
 Door de zwarte gemeenschap (van mannen)
 Door de feministische bewegingen.


1.1.6 EN KALEIDOSCOPISCHE REALITEIT
 Wordt geassocieerd met het kijken naar kleurrijke, bewegende en verwevende beelden in een
caleidoscoop. Bij elke kanteling nemen de beelden een bepaalde vorm en positie aan, met respect
voor elkaar op verschillende manieren. Je ziet geen geijkte, statische patronen ener is geen enkel
kleurpatroon dat domineert. Alle kleuren komen aan bod, zelf de kleur wit

Dominante visie Kaleidoscopische visie
Binaire (of-of) identiteit Meervoudige (en-en) identiteit
Een-dimensioneel Multi-dimensioneel
Statisch Dynamisch
Machtsneutraal Kritisch tegenover machtsrelaties


3

,  focus op ’empowerment’ en ‘inclusie’
 Normen veranderen voortdurend


1.1.7 DISCRIMINATIE EN RACISME
!! Er is een verschil tussen discriminatie en racisme: er zijn verbanden maar het is NIET hetzelfde

 Discriminatie: ongelijke behandeling op basis van een bepaald kenmerk/karakteristiek (of meerdere)
o Direct en indirect (schijnbaar neutrale maatregelen die resulteren in een ongelijke
behandeling – vb. honden niet toegelaten sluit mensen met blindgeleide honden uit)

 Racisme: inferioriteit van een ‘ras’ (etnische groep) ten opzichte van een andere groep  Gelinkt aan
onderdrukking
o Twee soorten ra
 Systemisch racisme: raciale ongelijkheden worden gecreëerd of in stand gehouden
door instellingen (overheden, bedrijven, scholen)
 Everyday racism: racistische uitingen (klein en groot) die dagelijks voorvallen,
waardoor deze opstapelen en resulteren in het gevoel van culturele inferioriteit of
superioriteit. Heeft een impact op welzijn en sociale cohesie.
 Verschillend van bias (vooroordelen, stereotyperingen) = overtuigingen
o Racisme is omzetten van overtuigingen naar handelingen (onbewust – bewust, schaal van
‘ernst’)
o Vb: ‘s avonds de straat oversteken als iemand van kleur je tegemoet komt
o Vb: een zwarte man neerschieten als agent omdat je ‘vreest voor je leven’

 België heeft een antidiscriminatiewet en antiracismewet

VOORBEELD: DE LEKKENDE PIJPLEIDING




 Academische wereld = representatie voor vrouwen (in vgl. met mannen)  Veel vrouwen starten in
de academische wereld, ze starten een academische carrière maar, maar 27% blijft hiervan over
 Wat speelt hier een rol?
o In sollicitaties: keuze tussen man en vrouw met zelfde capaciteiten
 Man wordt eerder gekozen
 Door meerdere redenen:
 VB: Vrouwen kunnen snel wegvallen door zwangerschap
 Stopt ook niet na het kind baren  De zorgende rol komt vaak op de
schouders van een vrouw terecht



4