Constitutieve elementen voor een misdrijf
Delictstypiciteit Wederrechtelijkheid (in rem)
Objectieve delictstypiciteit (materieel element) Subjectieve delictstypiciteit (moreel element) = Gaat gedraging in tegen de rechtsorde
= Uitwendig waarneembaar gedrag = Psychologische ingesteldheid
!!! Toestemming is geen rechtvaardigingsgrond (want strafrecht is van openbare orde en dus niet afwijken via
-Handelingsmisdrijf: verboden handeling stellen -Opzet = wetens en willens (ongeacht motief) overeenkomst) => maar kan er wel voor zorgen dat er geen misdrijf tot stand komt (delictstypiciteit ontbreekt)
o Algemene opzet (wetens en willens), bijzondere
opzet (wetens en willens + bijzonder motief) *
-Verzuimsmisdrijf: verplichting nalaten o Verzwarende omstandigheid: voorbedachte
o Eigenlijk: gebod niet nakomen rade
o Oneigenlijk: verbod niet nakomen
o Directe opzet
-Veroorzaken gevolg Bepaald: wil handeling + wil gevolgen +
o Equivalentieleer: conditio sine qua non, zonder kent gevolgen
onderscheid tussen bijdrage van antecedenten Onbepaald: wil handeling + wil gevolgen
o Adequatieleer en theorie van efficiënte oorzaak: + weet niet precies wat gevolgen zullen
conditio sine qua non, met onderscheid tussen zijn
bijdrage van antecedenten (inadequate o Indirecte opzet: wil handeling + wil de gevolgen
oorzaken weglaten) + gevolgen moeten kunnen niet, maar neemt ze er wel bij indien ze zich
verwacht worden vanuit oorzaak voordoen + weet niet precies wat gevolgen zijn
-Hoedanigheidsmisdrijven -Onachtzaamheid (gebrek aan voorzichtigheid of
voorzorg)
o Kent gevolgen niet + wilt gevolgen niet
o Bewust: doet iets strafbaars + kent gevolgen,
maar wil ze niet en denkt dat ze zich niet zullen
voordoen
o Onbewust: weet niet dat hij iets strafbaars
doet, maar had het moeten weten
o Kan ook gemengd zijn, zoals aantasting
seksuele integriteit minderjarige: opzet
(gedrag), onachtzaam (leeftijd)
-Indien wet stilzwijgt
o Bij misdaden en wanbedrijven uit SW +
bijzondere wetten => opzet
o Bij overtredingen en wanbedrijven die accessoir
zijn in bijzondere wetten => onachtzaamheid
<-> Rechtvaardigingsgronden (ongeacht eigen fout)
-Bevel van de overheid of voorzien door wet (of gedraging die geduld wordt)
* Goede trouw = ontbreken bijzondere opzet o Vooraf, door bevoegde overheid binnen zijn bevoegdheden, rechtmatig
-Noodweer of wettige zelfverdediging
o Voorwaarden situatie
Aanranding van en door persoon, niet indien tegenreactie tegen noodweer
Reële agressie die zou leiden tot onherstelbare schade
o Voorwaarden verweer
Ultumum remedium (soms vermoeden van noodweer)
Evenredigheid
o Putatief noodweer (geen noodweer: dwaling) en noodweerexces (disproportioneel, geen noodweer, wel
strafbaar)
-Noodtoestand: belangenconflict tussen verschillende rechtsgoederen/belangen
o Actueel, zeker en ernstig gevaar
o Reactie: ultimum remedium, proportioneel
o Putatieve noodtoestand (geen noodtoestand: dwaling) en noodtoestandexces (disproportioneel, geen
noodtoestand, wel strafbaar)
Delictstypiciteit Wederrechtelijkheid (in rem)
Objectieve delictstypiciteit (materieel element) Subjectieve delictstypiciteit (moreel element) = Gaat gedraging in tegen de rechtsorde
= Uitwendig waarneembaar gedrag = Psychologische ingesteldheid
!!! Toestemming is geen rechtvaardigingsgrond (want strafrecht is van openbare orde en dus niet afwijken via
-Handelingsmisdrijf: verboden handeling stellen -Opzet = wetens en willens (ongeacht motief) overeenkomst) => maar kan er wel voor zorgen dat er geen misdrijf tot stand komt (delictstypiciteit ontbreekt)
o Algemene opzet (wetens en willens), bijzondere
opzet (wetens en willens + bijzonder motief) *
-Verzuimsmisdrijf: verplichting nalaten o Verzwarende omstandigheid: voorbedachte
o Eigenlijk: gebod niet nakomen rade
o Oneigenlijk: verbod niet nakomen
o Directe opzet
-Veroorzaken gevolg Bepaald: wil handeling + wil gevolgen +
o Equivalentieleer: conditio sine qua non, zonder kent gevolgen
onderscheid tussen bijdrage van antecedenten Onbepaald: wil handeling + wil gevolgen
o Adequatieleer en theorie van efficiënte oorzaak: + weet niet precies wat gevolgen zullen
conditio sine qua non, met onderscheid tussen zijn
bijdrage van antecedenten (inadequate o Indirecte opzet: wil handeling + wil de gevolgen
oorzaken weglaten) + gevolgen moeten kunnen niet, maar neemt ze er wel bij indien ze zich
verwacht worden vanuit oorzaak voordoen + weet niet precies wat gevolgen zijn
-Hoedanigheidsmisdrijven -Onachtzaamheid (gebrek aan voorzichtigheid of
voorzorg)
o Kent gevolgen niet + wilt gevolgen niet
o Bewust: doet iets strafbaars + kent gevolgen,
maar wil ze niet en denkt dat ze zich niet zullen
voordoen
o Onbewust: weet niet dat hij iets strafbaars
doet, maar had het moeten weten
o Kan ook gemengd zijn, zoals aantasting
seksuele integriteit minderjarige: opzet
(gedrag), onachtzaam (leeftijd)
-Indien wet stilzwijgt
o Bij misdaden en wanbedrijven uit SW +
bijzondere wetten => opzet
o Bij overtredingen en wanbedrijven die accessoir
zijn in bijzondere wetten => onachtzaamheid
<-> Rechtvaardigingsgronden (ongeacht eigen fout)
-Bevel van de overheid of voorzien door wet (of gedraging die geduld wordt)
* Goede trouw = ontbreken bijzondere opzet o Vooraf, door bevoegde overheid binnen zijn bevoegdheden, rechtmatig
-Noodweer of wettige zelfverdediging
o Voorwaarden situatie
Aanranding van en door persoon, niet indien tegenreactie tegen noodweer
Reële agressie die zou leiden tot onherstelbare schade
o Voorwaarden verweer
Ultumum remedium (soms vermoeden van noodweer)
Evenredigheid
o Putatief noodweer (geen noodweer: dwaling) en noodweerexces (disproportioneel, geen noodweer, wel
strafbaar)
-Noodtoestand: belangenconflict tussen verschillende rechtsgoederen/belangen
o Actueel, zeker en ernstig gevaar
o Reactie: ultimum remedium, proportioneel
o Putatieve noodtoestand (geen noodtoestand: dwaling) en noodtoestandexces (disproportioneel, geen
noodtoestand, wel strafbaar)
