Internationale handel
Samenvatting van de cursus en de powerpoints.
1
,Inhoud
1. Internationale handel in een open economie ..................................................................................... 4
1.1 Theorie over ontstaan internationale handel ................................................................................ 4
1.2 Internationale handel in cijfers. ..................................................................................................... 4
1.2.1 I-E-quotes + dekkingscoefficient + openheidsgraad ............................................................... 4
1.2.3 Internationale ruilvoet ............................................................................................................ 5
1.2.4 De wereldhandel in cijfers: ..................................................................................................... 6
1.2.5 de Global Competitiveness Index ........................................................................................... 6
1.3 De belangrijkste voordelen van internationale handel ................................................................. 7
1.4 De voornaamste moeilijkheden van internationale handel .......................................................... 8
1.5 Protectionisme ............................................................................................................................... 8
1.5.1 Motieven voor protectionisme ............................................................................................... 8
1.5.2 Instrumenten voor een protectionistisch beleid .................................................................. 10
1.6 Internationale factorbewegingen ................................................................................................ 13
1.7 De grote handelszones in de wereld ............................................................................................ 13
1.7.1 Soorten samenwerkingsverbanden voor de internationale handel ..................................... 13
1.7.2 Belangrijkste handelszones in de wereld: ............................................................................. 15
1.7.3 De Wereldhandelorganisatie ................................................................................................ 17
1.7.4 Kritiek op de wereldhandelorganisatie ................................................................................. 20
1.8 Extern handelsbeleid van de EU: gemeenschappelijke handelspolitiek. ..................................... 20
1.8.1 De gemeenschappelijke handelspolitiek en internationale verdragen/ Europese wetgeving.
........................................................................................................................................................ 20
1.8.2 Invoer van producten uit derde landen ................................................................................ 22
1.8.3 Uitvoer van Europese producten naar derde landen ........................................................... 23
1.9 Anti-globalisering, argumenten tegen de open economie. ......................................................... 24
1.9.1 Uitbuiting van de werknemers.............................................................................................. 24
1.9.2 Ontwikkelingslanden zijn niet in de mogelijkheid om te concurreren. ................................ 25
1.9.3 Uitbuiting van het leefmilieu. ............................................................................................... 25
1.9.4 Verlies van nationale soevereiniteit. .................................................................................... 25
1.9.5 De verborgen prijs van buitenlands kapitaal. ....................................................................... 25
1.9.6 Hypocrisie van ontwikkelde landen. ..................................................................................... 25
1.9.7 De Globaliseringsparadox. .................................................................................................... 26
2. Economische aspecten van transport. ............................................................................................... 28
2.1 De vraag naar en het aanbod van transport. ............................................................................... 28
2.2 De eigenschappen van transport. ................................................................................................ 28
2.3 Het vervoerssysteem.................................................................................................................... 29
2
, 2.3.1 Classificatie volgens type lading............................................................................................ 29
2.3.2 Classificatie volgens vervoermodus. ..................................................................................... 30
2.3.3 Classificatie volgens transport met vaste frequentie of chartering. .................................... 30
2.3.4 Vervoer voor eigen rekening of professioneel transport. .................................................... 30
2.4 De Modal split .............................................................................................................................. 30
2.5 Kostprijsberekening van het vervoer. .......................................................................................... 30
3. Tussenpersonen bij internationale handel en transport. .................................................................. 31
3.1 Tussenpersonen bij internationale handel. ................................................................................. 31
3.2 Tussenpersonen bij expeditie en transport. ................................................................................ 32
3.2.1 De vervoermakelaar. ............................................................................................................. 32
3.2.2 De vervoerscommissionair. ................................................................................................... 32
3.2.3 De Commissionair – expediteur. ........................................................................................... 33
3.2.4 Andere tussenpersonen. ....................................................................................................... 33
4. Risico’s verbonden aan internationale handel. ................................................................................. 34
4.1 Commercieel risico. ...................................................................................................................... 34
4.1.1 Bankgaranties ........................................................................................................................ 34
4.1.2 Documentair incasso ............................................................................................................. 34
4.1.3 Documentair krediet ............................................................................................................. 35
4.2 Landenrisico. ................................................................................................................................ 35
4.3 Wisselkoersrisico. ......................................................................................................................... 36
4.3.1Wisselkoerspolitiek ................................................................................................................ 37
4.3.2 Wisselkoerspolitiek – dekkingstechnieken ........................................................................... 37
4.4 Economisch risico. ........................................................................................................................ 43
4.5 Transportrisico. ............................................................................................................................ 43
4.6 Administratief risico. .................................................................................................................... 43
4.7 Juridisch risico. ............................................................................................................................. 43
5. De internationale koopovereenkomst. .............................................................................................. 44
5.1 Weens Koopverdrag. .................................................................................................................... 44
5.2 Totstandkoming koopovereenkomst. .......................................................................................... 44
5.3 Eigendomsoverdracht. ................................................................................................................. 45
5.4 Contractvrijheid............................................................................................................................ 45
5.5 Indeling internationale koopovereenkomst. ............................................................................... 46
5.6 Algemene en bijzondere verkoopvoorwaarden .......................................................................... 46
3
,1. Internationale handel in een open economie
1.1 Theorie over ontstaan internationale handel
Adam Smith (1723 – 1790): theorie van de absolute kostenverschillen
land kan prijsvoordelen hebben omdat het betere, goedkopere arbeidskrachten of betere technieken
heeft. (zie pagina 15)
David Ricardo (1772 – 1823): theorie van relatieve kostenverschillen The principles of political
economy and taxation
Een land moet zich specialiseren in goederen waarvan de relatieve binnenlandse kosten het laagst
zijn, zelfs al zijn de goederen duurder dan in het buitenland o Het ene opgeven voor het anderen o
Eigen windmolens in België: energie onafhankelijk zijn (zie pagina 17)
J.M Keynes (1883 – 1946) The general theory of employment, interest and money
n inkomsten
gestegen inkomen uitgeven aan buitenlandse producten (import) gaat de stijging verminderen. De
aankoop van buitenlandse producten is dus een LEK in de kringloop.
1.2 Internationale handel in cijfers.
België - Singapore
diamanten organische chemicaliën (ether, alcohol…)
Interindustriële handel
handel tussen verschillende industrietakken
België - Nederland
Stella Artois Heineken
Intra-industriële handel
handel binnen dezelfde industrietak
1.2.1 I-E-quotes + dekkingscoefficient + openheidsgraad
Om de omvang van de internationale handel te meten, of te vergelijken tussen landen maakt men
gebruik van ratio’s.
Dekkingscoëfficiënt o EXPORT / IMPORT * 100%
De importquote o IMPORT / BBP * 100%
De exportquote o EXPORT / BBP * 100 % (verhouding in ons land)
Openheidscoëfficiënt o EXPORT / (BBP + IMPORT) * 100 %
4
, Voorbeeld: Invoer 100 kiwi vanuit Nieuw-Zeeland (0,70 EUR/stuk) .In België voorzien van een
etiket en geëxporteerd naar Nederland 0,80 EUR/stuk.
Dekkingscoefficient:
BBP = (0,80 – 0,70) * 100 = 10
= Toegevoegde waarde g&d (TW)
X = 10 + 0,7*100 = 80
= TW g&d + importwaarde (M)
1.2.3 Internationale ruilvoet
Brutoruilvoet
𝑢𝑖𝑡𝑔𝑒𝑣𝑜𝑒𝑟𝑑𝑒 ℎ𝑜𝑒𝑣𝑒𝑒𝑙ℎ𝑒𝑑𝑒𝑛
=
𝑖𝑛𝑣𝑜𝑒𝑟𝑑𝑒 ℎ𝑜𝑒𝑣𝑒𝑒𝑙ℎ𝑒𝑑𝑒𝑛
Nadeel? Niet uitgedrukt in waarden, de nettoruilvoet wel!
Nettoruilvoet
𝐼𝑛𝑑𝑒𝑥𝑐𝑖𝑗𝑓𝑒𝑟 𝑣𝑎𝑛 𝑑𝑒 𝑒𝑒𝑛ℎ𝑒𝑖𝑑𝑠𝑝𝑟𝑖𝑗𝑧𝑒𝑛 𝑏𝑖𝑗 𝑢𝑖𝑡𝑣𝑜𝑒𝑟
=
𝐼𝑛𝑑𝑒𝑥𝑐𝑖𝑗𝑓𝑒𝑟 𝑣𝑎𝑛 𝑑𝑒 𝑒𝑒𝑛ℎ𝑒𝑖𝑑𝑠𝑝𝑟𝑖𝑗𝑧𝑒𝑛 𝑏𝑖𝑗 𝑖𝑛𝑣𝑜𝑒𝑟
Ruilvoet Ruilvoorwaarden van een land
stijging verbeteren
daling Verslechteren
Maar… pas op!
Stijging ruilvoet kan ook door
• Stijging binnenlandse inflatie
• Toegenomen macht op de markt (OPEC)
• Op KT wijzen op stijging uitvoerprijzen LT verslechtering concurrentiepositie
Daling nettoruilvoet kan ook door
• Sterke productiviteitsstijging (= relatieve prijs ) niet gecompenseerd door toename
geëxporteerde hoeveelheid
• Veranderingen door verschuivingen Vraag en Aanbod wereldmarkt
5
Samenvatting van de cursus en de powerpoints.
1
,Inhoud
1. Internationale handel in een open economie ..................................................................................... 4
1.1 Theorie over ontstaan internationale handel ................................................................................ 4
1.2 Internationale handel in cijfers. ..................................................................................................... 4
1.2.1 I-E-quotes + dekkingscoefficient + openheidsgraad ............................................................... 4
1.2.3 Internationale ruilvoet ............................................................................................................ 5
1.2.4 De wereldhandel in cijfers: ..................................................................................................... 6
1.2.5 de Global Competitiveness Index ........................................................................................... 6
1.3 De belangrijkste voordelen van internationale handel ................................................................. 7
1.4 De voornaamste moeilijkheden van internationale handel .......................................................... 8
1.5 Protectionisme ............................................................................................................................... 8
1.5.1 Motieven voor protectionisme ............................................................................................... 8
1.5.2 Instrumenten voor een protectionistisch beleid .................................................................. 10
1.6 Internationale factorbewegingen ................................................................................................ 13
1.7 De grote handelszones in de wereld ............................................................................................ 13
1.7.1 Soorten samenwerkingsverbanden voor de internationale handel ..................................... 13
1.7.2 Belangrijkste handelszones in de wereld: ............................................................................. 15
1.7.3 De Wereldhandelorganisatie ................................................................................................ 17
1.7.4 Kritiek op de wereldhandelorganisatie ................................................................................. 20
1.8 Extern handelsbeleid van de EU: gemeenschappelijke handelspolitiek. ..................................... 20
1.8.1 De gemeenschappelijke handelspolitiek en internationale verdragen/ Europese wetgeving.
........................................................................................................................................................ 20
1.8.2 Invoer van producten uit derde landen ................................................................................ 22
1.8.3 Uitvoer van Europese producten naar derde landen ........................................................... 23
1.9 Anti-globalisering, argumenten tegen de open economie. ......................................................... 24
1.9.1 Uitbuiting van de werknemers.............................................................................................. 24
1.9.2 Ontwikkelingslanden zijn niet in de mogelijkheid om te concurreren. ................................ 25
1.9.3 Uitbuiting van het leefmilieu. ............................................................................................... 25
1.9.4 Verlies van nationale soevereiniteit. .................................................................................... 25
1.9.5 De verborgen prijs van buitenlands kapitaal. ....................................................................... 25
1.9.6 Hypocrisie van ontwikkelde landen. ..................................................................................... 25
1.9.7 De Globaliseringsparadox. .................................................................................................... 26
2. Economische aspecten van transport. ............................................................................................... 28
2.1 De vraag naar en het aanbod van transport. ............................................................................... 28
2.2 De eigenschappen van transport. ................................................................................................ 28
2.3 Het vervoerssysteem.................................................................................................................... 29
2
, 2.3.1 Classificatie volgens type lading............................................................................................ 29
2.3.2 Classificatie volgens vervoermodus. ..................................................................................... 30
2.3.3 Classificatie volgens transport met vaste frequentie of chartering. .................................... 30
2.3.4 Vervoer voor eigen rekening of professioneel transport. .................................................... 30
2.4 De Modal split .............................................................................................................................. 30
2.5 Kostprijsberekening van het vervoer. .......................................................................................... 30
3. Tussenpersonen bij internationale handel en transport. .................................................................. 31
3.1 Tussenpersonen bij internationale handel. ................................................................................. 31
3.2 Tussenpersonen bij expeditie en transport. ................................................................................ 32
3.2.1 De vervoermakelaar. ............................................................................................................. 32
3.2.2 De vervoerscommissionair. ................................................................................................... 32
3.2.3 De Commissionair – expediteur. ........................................................................................... 33
3.2.4 Andere tussenpersonen. ....................................................................................................... 33
4. Risico’s verbonden aan internationale handel. ................................................................................. 34
4.1 Commercieel risico. ...................................................................................................................... 34
4.1.1 Bankgaranties ........................................................................................................................ 34
4.1.2 Documentair incasso ............................................................................................................. 34
4.1.3 Documentair krediet ............................................................................................................. 35
4.2 Landenrisico. ................................................................................................................................ 35
4.3 Wisselkoersrisico. ......................................................................................................................... 36
4.3.1Wisselkoerspolitiek ................................................................................................................ 37
4.3.2 Wisselkoerspolitiek – dekkingstechnieken ........................................................................... 37
4.4 Economisch risico. ........................................................................................................................ 43
4.5 Transportrisico. ............................................................................................................................ 43
4.6 Administratief risico. .................................................................................................................... 43
4.7 Juridisch risico. ............................................................................................................................. 43
5. De internationale koopovereenkomst. .............................................................................................. 44
5.1 Weens Koopverdrag. .................................................................................................................... 44
5.2 Totstandkoming koopovereenkomst. .......................................................................................... 44
5.3 Eigendomsoverdracht. ................................................................................................................. 45
5.4 Contractvrijheid............................................................................................................................ 45
5.5 Indeling internationale koopovereenkomst. ............................................................................... 46
5.6 Algemene en bijzondere verkoopvoorwaarden .......................................................................... 46
3
,1. Internationale handel in een open economie
1.1 Theorie over ontstaan internationale handel
Adam Smith (1723 – 1790): theorie van de absolute kostenverschillen
land kan prijsvoordelen hebben omdat het betere, goedkopere arbeidskrachten of betere technieken
heeft. (zie pagina 15)
David Ricardo (1772 – 1823): theorie van relatieve kostenverschillen The principles of political
economy and taxation
Een land moet zich specialiseren in goederen waarvan de relatieve binnenlandse kosten het laagst
zijn, zelfs al zijn de goederen duurder dan in het buitenland o Het ene opgeven voor het anderen o
Eigen windmolens in België: energie onafhankelijk zijn (zie pagina 17)
J.M Keynes (1883 – 1946) The general theory of employment, interest and money
n inkomsten
gestegen inkomen uitgeven aan buitenlandse producten (import) gaat de stijging verminderen. De
aankoop van buitenlandse producten is dus een LEK in de kringloop.
1.2 Internationale handel in cijfers.
België - Singapore
diamanten organische chemicaliën (ether, alcohol…)
Interindustriële handel
handel tussen verschillende industrietakken
België - Nederland
Stella Artois Heineken
Intra-industriële handel
handel binnen dezelfde industrietak
1.2.1 I-E-quotes + dekkingscoefficient + openheidsgraad
Om de omvang van de internationale handel te meten, of te vergelijken tussen landen maakt men
gebruik van ratio’s.
Dekkingscoëfficiënt o EXPORT / IMPORT * 100%
De importquote o IMPORT / BBP * 100%
De exportquote o EXPORT / BBP * 100 % (verhouding in ons land)
Openheidscoëfficiënt o EXPORT / (BBP + IMPORT) * 100 %
4
, Voorbeeld: Invoer 100 kiwi vanuit Nieuw-Zeeland (0,70 EUR/stuk) .In België voorzien van een
etiket en geëxporteerd naar Nederland 0,80 EUR/stuk.
Dekkingscoefficient:
BBP = (0,80 – 0,70) * 100 = 10
= Toegevoegde waarde g&d (TW)
X = 10 + 0,7*100 = 80
= TW g&d + importwaarde (M)
1.2.3 Internationale ruilvoet
Brutoruilvoet
𝑢𝑖𝑡𝑔𝑒𝑣𝑜𝑒𝑟𝑑𝑒 ℎ𝑜𝑒𝑣𝑒𝑒𝑙ℎ𝑒𝑑𝑒𝑛
=
𝑖𝑛𝑣𝑜𝑒𝑟𝑑𝑒 ℎ𝑜𝑒𝑣𝑒𝑒𝑙ℎ𝑒𝑑𝑒𝑛
Nadeel? Niet uitgedrukt in waarden, de nettoruilvoet wel!
Nettoruilvoet
𝐼𝑛𝑑𝑒𝑥𝑐𝑖𝑗𝑓𝑒𝑟 𝑣𝑎𝑛 𝑑𝑒 𝑒𝑒𝑛ℎ𝑒𝑖𝑑𝑠𝑝𝑟𝑖𝑗𝑧𝑒𝑛 𝑏𝑖𝑗 𝑢𝑖𝑡𝑣𝑜𝑒𝑟
=
𝐼𝑛𝑑𝑒𝑥𝑐𝑖𝑗𝑓𝑒𝑟 𝑣𝑎𝑛 𝑑𝑒 𝑒𝑒𝑛ℎ𝑒𝑖𝑑𝑠𝑝𝑟𝑖𝑗𝑧𝑒𝑛 𝑏𝑖𝑗 𝑖𝑛𝑣𝑜𝑒𝑟
Ruilvoet Ruilvoorwaarden van een land
stijging verbeteren
daling Verslechteren
Maar… pas op!
Stijging ruilvoet kan ook door
• Stijging binnenlandse inflatie
• Toegenomen macht op de markt (OPEC)
• Op KT wijzen op stijging uitvoerprijzen LT verslechtering concurrentiepositie
Daling nettoruilvoet kan ook door
• Sterke productiviteitsstijging (= relatieve prijs ) niet gecompenseerd door toename
geëxporteerde hoeveelheid
• Veranderingen door verschuivingen Vraag en Aanbod wereldmarkt
5
