W.O. – MIKADO
Tijdlijn
Prehistorie Stroomculturen Klassieke oudheid Middeleeuwen Nieuwe tijd Nieuwste tijd Eigen tijd
… 3500 v.C. 800 v.C. 500 1500 1800 1945 …
PREHISTORIE
Ontstaan van de aarde
ð Men vermoedt dat ongeveer 14 miljard jaar geleden één oerster met een grote knal
uiteenspatte. Uit de Big Bang of oerknal ontstonden miljarden sterren. Een van die
sterren is onze zon
ð Rond de zon slingereden allerlei gassen en deeltjes. Dat materiaal vormde ca. 4,6
miljard jaar geleden een gloeiende bol: de aarde. De aarde koelde langzaam af in
een wolk van waterdamp. Die wolk viel neer als regen. Zo ontstonden meren, zeeën
en oceanen. In het water groeide het eerste leven. Insecten en schorpioenen waren
de eerste dieren op het land. Later volgden de eerste zoogdieren en vogels.
Dinosauriërs
ð 150 miljoen jaren geleden leefden in onze streken reusachtige reptielen:
dinosauriërs. Sommige ervan waren vleeseters, andere voedden zich met planten.
65 miljoen jaar geleden ging het plots mis. Sommige geleerden denken dat een
enorme meteoriet tegen de aarde botste. Die botsing veroorzaakte zoveel stof dat
de zon jarenlang werd verduisterd. De temperatuur daalde en de reuzenreptielen
stierven uit. Veel later vonden mijnwerkers in het Waalse dorpje Bernissart 29
iguanodons. De volledige geraamtes van deze dino’s kun je in Brussel bekijken.
Eerste mensen
ð Zo’n 40 miljoen jaar geleden leefde in het Afrikaanse regenwoud een zoogdier. Het
was de voorouder van de mens en bewoog zich voort op de handen en voeten. Toen
het klimaat droger werd, veranderde het regenwoud in grasland. Daar gingen de
mensapen handen te gebruiken. Ze maakten werktuigen van keien, takken en
beenderen. Om te overleven aten de primitieve mensen zowel vlees als planten. Ze
bleven niet altijd op dezelfde plaats. Onze verre voorouders zwierven rond als jagers
en voedselverzamelaars.
5 menssoorten
1. Australopithecus
2. Homo habilis
3. Homo erectus
4. Homo neanderthalensis
5. Homo sapiens
1
, Vuur maakte
ð Ontelbare keren verbeterden mensen de techniek om een vlammetje te maken en
het vuur brandend te houden.
1. Door twee stokken tegen elkaar aan te wrijven
2. Door twee stenen (vuursteen en ijzerhoudend gesteente) op elkaar te slaan en een
vonk te creëren
Van zwerver naar boer
ð Ongeveer 12 000 jaar geleden warmde de aarde op. Op de vruchtbare gronden
naast rivieren leerden de mensen hoe ze graan konden oogsten. Ze kweekten dieren
en bouwden hutten op goedgelegen plaatsen. De zwerver werd een boer.
Rendier
ð Alles van het dode beest kon dienen als eten, kleding, als tentmateriaal of als
werktuig.
Eerste boeren in ons land leefden
ð De vroegste boeren leefden in Haspengouw.
Silex
= een vuursteen
ð Werd gebruikt om werktuigen en wapens te maken
2
, OUDHEID
Rivier: de Nijl
1. Juli-oktober
De Nijl stroomt over, werken voor de farao
2. November-maart
De Nijl is gezakt, zaaitijd
3. April-juni
Droge tijd, bevloeiings- en oogsttijd
Bergrippen
Farao = koningen
Hiërogliefen = Egyptische geschrift
Mummie = stoffelijk overschot van de mens
Sarcofaag = stenen kist
De kaart op pagina 13 mikado kennen (8)
Begrippen
Acropolis = hoogste punt van de stad Athene
Heerbaan = een oude romeinse weg
Belgica = cultuurcentrum
Colosseum = amfitheater
Circus Maximus = een groot stadium
Gladiatorengevecht = er werd gevochten voor leven of dood
Amfitheater = een ovaal open gebouw uit de Romeinse oudheid dat gebruikt werd voor
gladiatorengevechten, jachtpartijen en gevechten met wilde dieren.
Problemen in het Oude Rome en ook nu
ð Afval
ð Verkeersopstoppingen
ð Werkloosheid
Figuren schetsen in de juiste tijd
Julius Caesar => Romeinse politicus en generaal die officieel een einde maakte aan de
Romeinse Republiek
Ambiorix => Zij werd vanaf de 19e eeuw een mythische Belgische held vanwege
zijn verzet tegen de Romeinen.
3
, MIDDELEEUWEN
Hoe en wanneer was er een einde aan het Romeinse Rijk
ð Door de Germaanse invallen viel het Romeinse Rijk rond 500 uiteen.
Rol van de Noormannen
ð De Vikingen zijn bij ons vooral bekend als plunderende krijgers, door hun
tijdgenoten de 'plaag uit het Noorden' genoemd, maar dat is een onvolledig beeld.
Naast krijgers die inderdaad plunderden, verkrachtten en moordden waren ze
tevens ontdekkingsreizigers, kolonisten, ambachtslieden, handelaars en
scheepsbouwers.
Rol van de abdijen en de kerk
ð Om zich te beschermen tegen die plunderaars, bouwde de plaatselijk bevolking
burchten en hierdoor werden de abdijen beschermt. In het leven van de
middeleeuwer speelden de christelijke godsdienst en de Kerk een belangrijke rol.
Rol van Gent en Brugge
ð Gent was tijdens de middeleeuwen een grote stad in Europa. De stad lag aan de
samenvloeiing van Schelde en Leie en aan een belangrijke handelsweg naar de
kust. De graaf van Vlaanderen had er een burcht en in de stad lagen grote abdijen.
ð Brugge was een concurrent van Gent. De zeearm van Zwin verbond Brugge met de
Noordzee. Handelaars uit alle delen van Europa kwamen naar Brugge, dat het
Venetië van het Noorden genoemd wordt.
Rol van boeren, adelijken en geestelijken
ð Boeren moesten in ruil voor bescherming werken voor de adel en de geestelijken.
Zware belastingen maakten het leven van de gewone landbouwers bijzonder
moeilijk.
Begrippen
Ambachtslui = zij waren loonarbeiders en werkten thuis
Handelaars = zij kochten op verre markten wol als grondstof voor laken, en vlas als
grondstof linnen.
Gilden = vereniging van mensen die hetzelfde beroep uitoefenen
Foto’s van deze tijd herkennen
Zie boek pagina 16-19
4
Tijdlijn
Prehistorie Stroomculturen Klassieke oudheid Middeleeuwen Nieuwe tijd Nieuwste tijd Eigen tijd
… 3500 v.C. 800 v.C. 500 1500 1800 1945 …
PREHISTORIE
Ontstaan van de aarde
ð Men vermoedt dat ongeveer 14 miljard jaar geleden één oerster met een grote knal
uiteenspatte. Uit de Big Bang of oerknal ontstonden miljarden sterren. Een van die
sterren is onze zon
ð Rond de zon slingereden allerlei gassen en deeltjes. Dat materiaal vormde ca. 4,6
miljard jaar geleden een gloeiende bol: de aarde. De aarde koelde langzaam af in
een wolk van waterdamp. Die wolk viel neer als regen. Zo ontstonden meren, zeeën
en oceanen. In het water groeide het eerste leven. Insecten en schorpioenen waren
de eerste dieren op het land. Later volgden de eerste zoogdieren en vogels.
Dinosauriërs
ð 150 miljoen jaren geleden leefden in onze streken reusachtige reptielen:
dinosauriërs. Sommige ervan waren vleeseters, andere voedden zich met planten.
65 miljoen jaar geleden ging het plots mis. Sommige geleerden denken dat een
enorme meteoriet tegen de aarde botste. Die botsing veroorzaakte zoveel stof dat
de zon jarenlang werd verduisterd. De temperatuur daalde en de reuzenreptielen
stierven uit. Veel later vonden mijnwerkers in het Waalse dorpje Bernissart 29
iguanodons. De volledige geraamtes van deze dino’s kun je in Brussel bekijken.
Eerste mensen
ð Zo’n 40 miljoen jaar geleden leefde in het Afrikaanse regenwoud een zoogdier. Het
was de voorouder van de mens en bewoog zich voort op de handen en voeten. Toen
het klimaat droger werd, veranderde het regenwoud in grasland. Daar gingen de
mensapen handen te gebruiken. Ze maakten werktuigen van keien, takken en
beenderen. Om te overleven aten de primitieve mensen zowel vlees als planten. Ze
bleven niet altijd op dezelfde plaats. Onze verre voorouders zwierven rond als jagers
en voedselverzamelaars.
5 menssoorten
1. Australopithecus
2. Homo habilis
3. Homo erectus
4. Homo neanderthalensis
5. Homo sapiens
1
, Vuur maakte
ð Ontelbare keren verbeterden mensen de techniek om een vlammetje te maken en
het vuur brandend te houden.
1. Door twee stokken tegen elkaar aan te wrijven
2. Door twee stenen (vuursteen en ijzerhoudend gesteente) op elkaar te slaan en een
vonk te creëren
Van zwerver naar boer
ð Ongeveer 12 000 jaar geleden warmde de aarde op. Op de vruchtbare gronden
naast rivieren leerden de mensen hoe ze graan konden oogsten. Ze kweekten dieren
en bouwden hutten op goedgelegen plaatsen. De zwerver werd een boer.
Rendier
ð Alles van het dode beest kon dienen als eten, kleding, als tentmateriaal of als
werktuig.
Eerste boeren in ons land leefden
ð De vroegste boeren leefden in Haspengouw.
Silex
= een vuursteen
ð Werd gebruikt om werktuigen en wapens te maken
2
, OUDHEID
Rivier: de Nijl
1. Juli-oktober
De Nijl stroomt over, werken voor de farao
2. November-maart
De Nijl is gezakt, zaaitijd
3. April-juni
Droge tijd, bevloeiings- en oogsttijd
Bergrippen
Farao = koningen
Hiërogliefen = Egyptische geschrift
Mummie = stoffelijk overschot van de mens
Sarcofaag = stenen kist
De kaart op pagina 13 mikado kennen (8)
Begrippen
Acropolis = hoogste punt van de stad Athene
Heerbaan = een oude romeinse weg
Belgica = cultuurcentrum
Colosseum = amfitheater
Circus Maximus = een groot stadium
Gladiatorengevecht = er werd gevochten voor leven of dood
Amfitheater = een ovaal open gebouw uit de Romeinse oudheid dat gebruikt werd voor
gladiatorengevechten, jachtpartijen en gevechten met wilde dieren.
Problemen in het Oude Rome en ook nu
ð Afval
ð Verkeersopstoppingen
ð Werkloosheid
Figuren schetsen in de juiste tijd
Julius Caesar => Romeinse politicus en generaal die officieel een einde maakte aan de
Romeinse Republiek
Ambiorix => Zij werd vanaf de 19e eeuw een mythische Belgische held vanwege
zijn verzet tegen de Romeinen.
3
, MIDDELEEUWEN
Hoe en wanneer was er een einde aan het Romeinse Rijk
ð Door de Germaanse invallen viel het Romeinse Rijk rond 500 uiteen.
Rol van de Noormannen
ð De Vikingen zijn bij ons vooral bekend als plunderende krijgers, door hun
tijdgenoten de 'plaag uit het Noorden' genoemd, maar dat is een onvolledig beeld.
Naast krijgers die inderdaad plunderden, verkrachtten en moordden waren ze
tevens ontdekkingsreizigers, kolonisten, ambachtslieden, handelaars en
scheepsbouwers.
Rol van de abdijen en de kerk
ð Om zich te beschermen tegen die plunderaars, bouwde de plaatselijk bevolking
burchten en hierdoor werden de abdijen beschermt. In het leven van de
middeleeuwer speelden de christelijke godsdienst en de Kerk een belangrijke rol.
Rol van Gent en Brugge
ð Gent was tijdens de middeleeuwen een grote stad in Europa. De stad lag aan de
samenvloeiing van Schelde en Leie en aan een belangrijke handelsweg naar de
kust. De graaf van Vlaanderen had er een burcht en in de stad lagen grote abdijen.
ð Brugge was een concurrent van Gent. De zeearm van Zwin verbond Brugge met de
Noordzee. Handelaars uit alle delen van Europa kwamen naar Brugge, dat het
Venetië van het Noorden genoemd wordt.
Rol van boeren, adelijken en geestelijken
ð Boeren moesten in ruil voor bescherming werken voor de adel en de geestelijken.
Zware belastingen maakten het leven van de gewone landbouwers bijzonder
moeilijk.
Begrippen
Ambachtslui = zij waren loonarbeiders en werkten thuis
Handelaars = zij kochten op verre markten wol als grondstof voor laken, en vlas als
grondstof linnen.
Gilden = vereniging van mensen die hetzelfde beroep uitoefenen
Foto’s van deze tijd herkennen
Zie boek pagina 16-19
4
