Casus 2.1 Peter
• de functie van botten beschrijven, vijf soorten botten benoemen en van elk
een voorbeeld geven.
Functie botten:
- ondersteuning van weke delen
- aanhechting voor spieren en pezen
- vormt systeem van hefbomen dat kracht van spieren overbrengt en omzet in
bewegingen
- begrenzing vormen van schedel, borst en het bekken en bescherming bieden
met de daarin gelegen organen
- productie van bloedcellen in rood beenmerg
- opslag van mineralen (vooral calciumfosfaat) voor handhaving calciumspiegel in
het bloed die strak geregeld moet worden
Soort botten:
- pijpbeenderen
o meeste in ledematen
o kenmerkend is dat het bestaat uit een schacht (diafyse) en twee
uiteinden (epifyse)
- korte beenderen
o ossa carpi
o metacarpalen
- onregelmatige beenderen
o wervels en sommige schedelbeenderen
- platte beenderen
o borstbeen, ribben, scapula en de meeste schedelbeenderen
- sesambeentjes
o vorm als sezamzaadje, patella
, • de algemene structuur van een pijpbeen beschrijven.
- Schacht/diafyse
o Compact bot
o Centrale mergholte/endost (bevat vettig, geel beenmerg (calcium en
kalk)
- Epifysen: twee uiteinden
o Epifysaire schijf: groeischrijf, verbeent als de groei is afgerond
o Gewrichtskraakbeen/hyalien kraakbeen
o Periost
o Spongieus bot, poreus bot met rood beenmerg
o Compact bot
- Periost (beenvlies):
o Omgeeft pijpbeen en maakt aanhechting met pezen mogelijk, zet zich
voort in gewrichtskapsel.
o Buitenste laag: taai bindweefselvlies met vloedvaten en vezelig,
beschermt bot
o Binnenste laag: stamcellen in periost, osteoblasten en osteoclasten voor
botaanmaak en afbraak voor herstel en vernieuwing bot.
- Bloedvoorziening en zenuwen: schacht en uiteinden hebben aparte
bloedvoorziening, zenuwen hebben wijdverbreide vertakkingen in bot → veel
pijn bij beschadiging.
• de structuur van compact bot en spongieus bot beschrijven en de
ontwikkeling van een bot beschrijven.
Structuur compact bot:
- osteon/systeem van havers: met concentrische lamellen en bloedvaten, liggen
als groeiringen van een boom in de richting waarin de kracht op het bot wordt
uitgeoefend → sterk bot
, o kanaal van havers: centraal kanaal, bevat zenuwen, lymfe- en
bloedvaten.
o Lamellen van havers: beenlamellen, reeks cilindrische plaatjes bot die
rond elk centraal kanaal zijn geformeerd
▪ Lacunae: kleine holtes tussen been lamellen van osteon met
osteocyt, staan met elkaar in verbinding via canaliculi
(straalsgewijs lopend netwerk van kanaaltjes door matrix tussen
lacunae)
o Interstitiële beenlamellen: tussen osteonen, overblijfselen van oude,
gedeeltelijk afgebroken systemen.
- Kanaal van Volkman: verbindt kanaal van Havers met elkaar door
aangrenzende kanalen die loodrecht op kanalen van Havers staan.
Structuur spongieus bot:
- Benige honinggraat, sterkst op plekken waar ze het meest belast wordt.
- Geraamte gevormd door trabeculae/botbalkjes, bestaan uit lamellen en
osteocyten, onderling verbonden door canaliculi
- Rood beenmerg, produceert bloedcellen
- Osteonen: osteocyten in lacunae, communiceren onderling via canaliculi.
Osteocyten niet ver weg van inwendig botoppervlak → osteocyten worden
gevoed door diffusie via canaliculi (geen centraal kanaal).
• de functie van botten beschrijven, vijf soorten botten benoemen en van elk
een voorbeeld geven.
Functie botten:
- ondersteuning van weke delen
- aanhechting voor spieren en pezen
- vormt systeem van hefbomen dat kracht van spieren overbrengt en omzet in
bewegingen
- begrenzing vormen van schedel, borst en het bekken en bescherming bieden
met de daarin gelegen organen
- productie van bloedcellen in rood beenmerg
- opslag van mineralen (vooral calciumfosfaat) voor handhaving calciumspiegel in
het bloed die strak geregeld moet worden
Soort botten:
- pijpbeenderen
o meeste in ledematen
o kenmerkend is dat het bestaat uit een schacht (diafyse) en twee
uiteinden (epifyse)
- korte beenderen
o ossa carpi
o metacarpalen
- onregelmatige beenderen
o wervels en sommige schedelbeenderen
- platte beenderen
o borstbeen, ribben, scapula en de meeste schedelbeenderen
- sesambeentjes
o vorm als sezamzaadje, patella
, • de algemene structuur van een pijpbeen beschrijven.
- Schacht/diafyse
o Compact bot
o Centrale mergholte/endost (bevat vettig, geel beenmerg (calcium en
kalk)
- Epifysen: twee uiteinden
o Epifysaire schijf: groeischrijf, verbeent als de groei is afgerond
o Gewrichtskraakbeen/hyalien kraakbeen
o Periost
o Spongieus bot, poreus bot met rood beenmerg
o Compact bot
- Periost (beenvlies):
o Omgeeft pijpbeen en maakt aanhechting met pezen mogelijk, zet zich
voort in gewrichtskapsel.
o Buitenste laag: taai bindweefselvlies met vloedvaten en vezelig,
beschermt bot
o Binnenste laag: stamcellen in periost, osteoblasten en osteoclasten voor
botaanmaak en afbraak voor herstel en vernieuwing bot.
- Bloedvoorziening en zenuwen: schacht en uiteinden hebben aparte
bloedvoorziening, zenuwen hebben wijdverbreide vertakkingen in bot → veel
pijn bij beschadiging.
• de structuur van compact bot en spongieus bot beschrijven en de
ontwikkeling van een bot beschrijven.
Structuur compact bot:
- osteon/systeem van havers: met concentrische lamellen en bloedvaten, liggen
als groeiringen van een boom in de richting waarin de kracht op het bot wordt
uitgeoefend → sterk bot
, o kanaal van havers: centraal kanaal, bevat zenuwen, lymfe- en
bloedvaten.
o Lamellen van havers: beenlamellen, reeks cilindrische plaatjes bot die
rond elk centraal kanaal zijn geformeerd
▪ Lacunae: kleine holtes tussen been lamellen van osteon met
osteocyt, staan met elkaar in verbinding via canaliculi
(straalsgewijs lopend netwerk van kanaaltjes door matrix tussen
lacunae)
o Interstitiële beenlamellen: tussen osteonen, overblijfselen van oude,
gedeeltelijk afgebroken systemen.
- Kanaal van Volkman: verbindt kanaal van Havers met elkaar door
aangrenzende kanalen die loodrecht op kanalen van Havers staan.
Structuur spongieus bot:
- Benige honinggraat, sterkst op plekken waar ze het meest belast wordt.
- Geraamte gevormd door trabeculae/botbalkjes, bestaan uit lamellen en
osteocyten, onderling verbonden door canaliculi
- Rood beenmerg, produceert bloedcellen
- Osteonen: osteocyten in lacunae, communiceren onderling via canaliculi.
Osteocyten niet ver weg van inwendig botoppervlak → osteocyten worden
gevoed door diffusie via canaliculi (geen centraal kanaal).
