VOLWASSENEN MET EEN VERSTANDELIJKE
BEPERKING
Handboek Basisboek ondersteuning aan mensen met verstandelijke bep. (hfdst 1-3-5-7)
Hoofdstuk 1: Hulpverlening aan mensen met een verstandelijke beperking ...................... 3
INHOUD Inleiding.............................................................................................................................. 3
Hulpverlening ...................................................................................................................................... 3
Visie van afwijkend naar gewoon ............................................................................................... 4
Ontwikkelingen in hulpverlening (!!!!!!) .............................................................................................. 4
Medisch model/ defectparadigma ................................................................................................ 4
Ontwikkelingsmodel/ normalisatieparadigma .............................................................................. 5
Burgerschapsmodel/ ondersteunings-paradigma ......................................................................... 5
De rol van de samenleving ................................................................................................................... 6
Waar staan we nu: Beleidskader .......................................................................................................... 6
Waar staan we nu: wetten en werkwijze ............................................................................................. 6
1. Persoonsvolgende financiering: ....................................................................................... 6
EXTRA Oefening :Living The Smart Life ................................................................................................. 7
Paradigma= Burgerschapsmodel ................................................................................................... 7
Hoofdstuk 3: Ondersteunen van de cliënt .................................................................................................. 8
Zorgen, begeleiden en ondersteunen........................................................................................... 8
Ondersteuning .................................................................................................................................... 8
Ondersteunen op levensdomeinen ............................................................................................... 9
Vraaggestuurd werken ..................................................................................................................... 13
Betekenis voor de ondersteuner .............................................................................................. 13
Vraagverheldering ..................................................................................................................... 13
Communicatie ................................................................................................................................... 18
Communiceren .......................................................................................................................... 18
Verschillende niveaus van communiceren (!!!!!!!!!)................................................................ 19
Communicatiemiddelen: ........................................................................................................... 20
Bejegening ................................................................................................................................. 22
Hoofdstuk 5: Volwassenen met een VB.................................................................................................... 23
Wonen ....................................................................................................................................... 23
, Woonvormen.............................................................................................................................. 23
Ondersteuning bij het wonen ..................................................................................................... 25
Extra in de powerpoints..................................................................................................................... 29
Begeleid zelfstandig wonen: ....................................................................................................... 29
Arbeid en vervangende dagbesteding ...................................................................................................... 30
Werken ............................................................................................................................................. 30
Vormen van tewerkstelling: .............................................................................................................. 31
Een eigen baan .......................................................................................................................... 31
Begeleid werken ........................................................................................................................ 31
Enclave werking .......................................................................................................................... 32
een onderneming ....................................................................................................................... 32
Werken in of vanuit een dagcentrum ....................................................................................... 33
Ondersteuning bij het werken (vanuit dagcentrum)........................................................................... 33
Het eigen initiatiefmodel ........................................................................................................... 33
Ervaringsordening van Timmers-Huigens ................................................................................... 37
Hoofdstuk 7: Ouder worden met een VB ................................................................................................. 42
Ouder worden met een verstandelijke beperking............................................................................... 42
Veranderingen .................................................................................................................................. 42
Lichamelijke veranderingen (!!!!!) .............................................................................................. 43
Psychische veranderingen .......................................................................................................... 44
Veranderingen in het sociale netwerk ........................................................................................ 44
7.1 Ondersteuning in wonen en dagbesteding ..................................................................... 45
Woonvormen.............................................................................................................................. 45
Ondersteuning bij dagbesteding ................................................................................................. 45
Dagbesteding: eisen .................................................................................................................... 46
,HOOFDSTUK 1: HULPVERLENING AAN MENSEN MET EEN
VERSTANDELIJKE BEPERK ING
→Doel: Een zicht geven op de invulling van het maatschappijbeeld/hulpverlening/ond: vroeger en nu
(huidig beleidskader)
INLEIDING
Niet kennen!
HULPVERLENING
De vraag tot ondersteuning hangt af van:
- Leeftijdsfase
- Ernst (ook invloed op mogelijkheden, zowel fysieke als mentale)
- Persoonlijke wensen voor kansrijk leven
- Mogelijkheden.
➢ Een tiener zal een andere vraag tot ondersteuning hebben dan een 60-jarige.
➢ “Welke ondersteuning gaan we bieden aan onze cliënt?”
De cliënt vraagt naar ondersteuning zodat hij zo een normaal mogelijk en kansrijk leven kan
leiden.
Hulpverleningsvormen:
◼ Zeer divers.
◼ Afhankelijk van methodieken, context van de cliënt, mensbeeld van de begeleider
1.1.1 EVOLUTIE
- NU kijken we anders naar mensen met een bep.
- Hoe moeilijker het gaat in de maatschappij, hoe moeilijker de situatie voor de
persoon met de bep is.
➔ Bij voedselschaarste, infecties of epidemieën (=slechte gezondheid) hadden zij de
minste kans op overleving.
, ➔ Rond 1900 ontstond de zorg voor mensen met een bep. en noemden ze de groep de
“zwakzinnigen”. Uiteindelijk na de WOII ontstond wereldwijd een offensief om
ongelijkheid weg te ruimen!
V IS IE VA N A F WIJ KE ND NA A R GEW O ON
◼ 1900: segregatie (MVB uit maatschappij houden)
◼ Nazi regime (moeten dood, naar rijk der hemelen)
◼ 1948: universele verklaring rechten van de mens
◼ 2007: verdrag inzake de rechten van een persoon met een handicap
ONTWIKKELINGEN IN HULPVERLENING (!!!!!!)
Paradigmaverschuivingen: Nu hebben we veel methodieken voor mensen met een beperking.
- Opvattingen voor mensen met een bep. hebben zich ontwikkeld.
- Een situatie waarin de persoon met bep. eigen rechten en zeggenschap heeft =>
gericht op de mate van de handicap en kwaliteit van het leven!
- Proces van verandering is nog steeds gaande DUS alle vormen van verzorging en
ondersteuning zijn nog aanwezig.
MEDISCH MODEL/ DEFECTPARADIGMA
Uit maatschappij halen, in instituut steken en daar zo goed mogelijk behandelen. →Segregatie
- Alles wordt voor hen gedaan, wordt gezorgd voor dagbesteding,…
BEPERKING
Handboek Basisboek ondersteuning aan mensen met verstandelijke bep. (hfdst 1-3-5-7)
Hoofdstuk 1: Hulpverlening aan mensen met een verstandelijke beperking ...................... 3
INHOUD Inleiding.............................................................................................................................. 3
Hulpverlening ...................................................................................................................................... 3
Visie van afwijkend naar gewoon ............................................................................................... 4
Ontwikkelingen in hulpverlening (!!!!!!) .............................................................................................. 4
Medisch model/ defectparadigma ................................................................................................ 4
Ontwikkelingsmodel/ normalisatieparadigma .............................................................................. 5
Burgerschapsmodel/ ondersteunings-paradigma ......................................................................... 5
De rol van de samenleving ................................................................................................................... 6
Waar staan we nu: Beleidskader .......................................................................................................... 6
Waar staan we nu: wetten en werkwijze ............................................................................................. 6
1. Persoonsvolgende financiering: ....................................................................................... 6
EXTRA Oefening :Living The Smart Life ................................................................................................. 7
Paradigma= Burgerschapsmodel ................................................................................................... 7
Hoofdstuk 3: Ondersteunen van de cliënt .................................................................................................. 8
Zorgen, begeleiden en ondersteunen........................................................................................... 8
Ondersteuning .................................................................................................................................... 8
Ondersteunen op levensdomeinen ............................................................................................... 9
Vraaggestuurd werken ..................................................................................................................... 13
Betekenis voor de ondersteuner .............................................................................................. 13
Vraagverheldering ..................................................................................................................... 13
Communicatie ................................................................................................................................... 18
Communiceren .......................................................................................................................... 18
Verschillende niveaus van communiceren (!!!!!!!!!)................................................................ 19
Communicatiemiddelen: ........................................................................................................... 20
Bejegening ................................................................................................................................. 22
Hoofdstuk 5: Volwassenen met een VB.................................................................................................... 23
Wonen ....................................................................................................................................... 23
, Woonvormen.............................................................................................................................. 23
Ondersteuning bij het wonen ..................................................................................................... 25
Extra in de powerpoints..................................................................................................................... 29
Begeleid zelfstandig wonen: ....................................................................................................... 29
Arbeid en vervangende dagbesteding ...................................................................................................... 30
Werken ............................................................................................................................................. 30
Vormen van tewerkstelling: .............................................................................................................. 31
Een eigen baan .......................................................................................................................... 31
Begeleid werken ........................................................................................................................ 31
Enclave werking .......................................................................................................................... 32
een onderneming ....................................................................................................................... 32
Werken in of vanuit een dagcentrum ....................................................................................... 33
Ondersteuning bij het werken (vanuit dagcentrum)........................................................................... 33
Het eigen initiatiefmodel ........................................................................................................... 33
Ervaringsordening van Timmers-Huigens ................................................................................... 37
Hoofdstuk 7: Ouder worden met een VB ................................................................................................. 42
Ouder worden met een verstandelijke beperking............................................................................... 42
Veranderingen .................................................................................................................................. 42
Lichamelijke veranderingen (!!!!!) .............................................................................................. 43
Psychische veranderingen .......................................................................................................... 44
Veranderingen in het sociale netwerk ........................................................................................ 44
7.1 Ondersteuning in wonen en dagbesteding ..................................................................... 45
Woonvormen.............................................................................................................................. 45
Ondersteuning bij dagbesteding ................................................................................................. 45
Dagbesteding: eisen .................................................................................................................... 46
,HOOFDSTUK 1: HULPVERLENING AAN MENSEN MET EEN
VERSTANDELIJKE BEPERK ING
→Doel: Een zicht geven op de invulling van het maatschappijbeeld/hulpverlening/ond: vroeger en nu
(huidig beleidskader)
INLEIDING
Niet kennen!
HULPVERLENING
De vraag tot ondersteuning hangt af van:
- Leeftijdsfase
- Ernst (ook invloed op mogelijkheden, zowel fysieke als mentale)
- Persoonlijke wensen voor kansrijk leven
- Mogelijkheden.
➢ Een tiener zal een andere vraag tot ondersteuning hebben dan een 60-jarige.
➢ “Welke ondersteuning gaan we bieden aan onze cliënt?”
De cliënt vraagt naar ondersteuning zodat hij zo een normaal mogelijk en kansrijk leven kan
leiden.
Hulpverleningsvormen:
◼ Zeer divers.
◼ Afhankelijk van methodieken, context van de cliënt, mensbeeld van de begeleider
1.1.1 EVOLUTIE
- NU kijken we anders naar mensen met een bep.
- Hoe moeilijker het gaat in de maatschappij, hoe moeilijker de situatie voor de
persoon met de bep is.
➔ Bij voedselschaarste, infecties of epidemieën (=slechte gezondheid) hadden zij de
minste kans op overleving.
, ➔ Rond 1900 ontstond de zorg voor mensen met een bep. en noemden ze de groep de
“zwakzinnigen”. Uiteindelijk na de WOII ontstond wereldwijd een offensief om
ongelijkheid weg te ruimen!
V IS IE VA N A F WIJ KE ND NA A R GEW O ON
◼ 1900: segregatie (MVB uit maatschappij houden)
◼ Nazi regime (moeten dood, naar rijk der hemelen)
◼ 1948: universele verklaring rechten van de mens
◼ 2007: verdrag inzake de rechten van een persoon met een handicap
ONTWIKKELINGEN IN HULPVERLENING (!!!!!!)
Paradigmaverschuivingen: Nu hebben we veel methodieken voor mensen met een beperking.
- Opvattingen voor mensen met een bep. hebben zich ontwikkeld.
- Een situatie waarin de persoon met bep. eigen rechten en zeggenschap heeft =>
gericht op de mate van de handicap en kwaliteit van het leven!
- Proces van verandering is nog steeds gaande DUS alle vormen van verzorging en
ondersteuning zijn nog aanwezig.
MEDISCH MODEL/ DEFECTPARADIGMA
Uit maatschappij halen, in instituut steken en daar zo goed mogelijk behandelen. →Segregatie
- Alles wordt voor hen gedaan, wordt gezorgd voor dagbesteding,…
