Samenvatting Hoorcollege 7: Enable others to act

College 7 (20/04/2023): Enable others to act (Campus)
“Vertrouwen komt te voet en gaat te paard”
Vertrouwen komt te voet en gaat te paard = vertrouwen duurt lang tegen die er is maar snel weg gaat
 leiderschap: psychologische veiligheid en lang duurt tegen je het hebt maar snel terug weggaat
met de verkeerde opmerkingen. (component vertrouwen wegnemen: moeilijk om met team samen te
werken)


1) Introductie
Aim of the lecture
Waarom is vertrouwen zo belangrijk in de leiderschapspraktijk?



2) Enable others to act: herhaling
Een goede leider is een leider die bijna niet aanwezig
moet zijn. Dat wil zeggen dat ze een team hebben die
zelf autonoom kunnen werken.
In dat model van 5 practices vertaalt men dat in 2
opportuniteiten, dingen die centraal staan om de
praktijk te realiseren:
- Vertrouwen bouwen en samenwerking
- Medewerkers versterken is empoweren
(determinantion: datgene wat ze in handen
kunnen nemen, de power die in hen zit)


Belangrijkste aspecten van praktijk ‘enabling’

FOSTER COLLABORATION
o Teamontwikkeling
o Effectieve teams
o Teamleren/speaking up (en psychologische veiligheid)
o Vertrouwen/rechtvaardigheid
STRENGTHEN OTHERS
o Coachend leiderschap
o Empowerment: getuigenis Jasper Vanhoof
o Zelfdeterminatie




1

, 3) Speaking up: zeggen waar het op staat
Voorbeelden
 Nieuwe verpleegkundige in team
 Cliëntgerichte maaltijdbedeling in WZC
 Studenten geneeskunde
1) Verpleegkundige was van job verandert. Ze komt in een team terecht en denkt ‘ik kan me er echt niet
vinden en ik vind het niet hygiënisch, dus ik begrijp niet waarom er zo gewerkt wordt’. De andere
verpleegkundige zegt om te zwijgen ‘zeg dat niet aan ons hoofd want dan gaan we dat allemaal moeten
aanpassen en dat vraagt meer werk’.
2) Cliëntgerichte maaltijdbedeling in WZC: mensen met innoverende ideeën moet vaak weerstand: nog
erbij doen, nog meer werk uitvoeren, ideeën worden snel afgeblokt.
3) Studenten geneeskunde durven niet hun mening te zeggen aan de arts, want ze moeten geëvalueerd
worden: bang voor de hiërarchie.


Voice Een verbale activiteit waarbij mensen hun mening uitdrukken met het oogpunt op
het helpen veranderen van de status quo in de organisatie
Speaking openlijk een gezichtspunt of mening uiten over aspecten van het werk, de ideeën of
up acties van anderen, voorgestelde of noodzakelijke veranderingen, alternatieve
benaderingen of redeneringen m.b.t. job gerelateerde issues
Klagen Heeft meestal geen verandering als effect

Er zijn een aantal concepten van speaking up. Als je voice gaat installeren dan ga je proberen dat er in
een team voice is, m.a.w. in een team moet dat aanwezig zijn, dan kan je je mening uitdrukken.
Speaking up gaat over openlijk een standpunt kunnen innemen of mening te kunnen uiten, ideeën
uitwisselen, alternatieve benaderingen voor een probleem
Als het gaat over klagen dan wil je je mening uiten maar je wilt er niet per se iets mee veranderen.

Belang
 Welzijn, tevredenheid…
 Input van medewerkers: managers weten niet wat er echt gaande is: ‘geen nieuws, goed
nieuws’ – gaan er vanuit dat mensen vrijuit spreken
 Gedragen (geïnformeerde) beslissingen
 Procedurele rechtvaardigheid
 Verbetering – verandering: status quo doorbreken
 Patiëntveiligheid: welzijn van patiënten: het benoemen van tekortkomingen of gevaarlijke
acties/gedragingen van ‘anderen’ op vlak van patiëntenzorg
o Fouten (vb. op diagnostisch vlak, inschatting van een situatie)
o Vergissingen
o Overtreden van regels/afspraken/protocollen/voorschriften
 Teamleren (psychologische veiligheid) – tegenpool van groupthink




2