Duurzaam patroon van innerlijke
ervaringen en gedragingen die
binnen de cultuur van de Verzameling van
betrokkene afwijken van de persoonlijkheidskenmerken die het
verwachtingen en daardoor gedrag, de gedachten en de
interfereren met het functioneren Persoonlijkheid gevoelens van een individu bepalen
van de persoon
Persoonlijkheidspsychologie Studie van de persoonlijkheidskenmerken
Diagnostic and Statistical Manual of Mental
Disorders (DSM)
Persoonlijkheidstheorie en een vorm van Betrekking op de ontwikkeling van de normale
Persoonlijkheidstheorie
psychotherapie persoonlijkheid en de gestoorde persoonlijkheid
Sigmund Freud (1856 - 1939)
Bewuste Datgene waar we op het moment zelf aan denken
Diagnostiek Kennis en herinneringen waar we niet aan denken,
Voorbewuste maar die wel gemakkelijk in het bewuste gehaald
kunnen worden
Mentale activiteiten
Seksuele en agressieve driften
Deel van de geest dat niet zonder meer toegankelijk
Persoonlijkheidsstoornissen Onbewuste
is voor de mens
Verdrongen ideeën
Algemene levensdrift die ervoor zorgt dat mensen
Eros
eten, drinken, liefhebben en prestaties leveren
Driften
Doodsdrift die gericht is op vernietiging en
Thanatos
beschadiging
Misdadiger
Gevaarlijker Psychopaat
Vaak bij justitie Antisociale persoonlijkheidsstoornis
Genetische factoren
Oorzaken
Ongunstige omgevingsinvloeden
Vaak in de geestelijke gezondheidszorg
Genetische factoren Borderline persoonlijkheidsstoornis
Oorzaken
Ongunstige omgevingsinvloeden
Schaal met items waarop eerlijke mensen
Vragenlijsten en
toegeven dat ze ook wel eens iets negatiefs doen Leugenschaal
of negatieve eigenschappen hebben beoordelingsschalen
Elke taak die variatie in de prestaties uitlokt,
waardoor een objectieve score te berekenen valt
Objectieve persoonlijkheidstest Objectieve testen Persoonlijkheidsstructuur
Instantie waaruit alles ontstaat
Meet automatische, niet-bewuste cognities van
de proefpersonen Es
Impliciete persoonlijkheidstest Impliciete testen Lustprincipe
Trekt zich niets aan van de gevolgen voor zichzelf of voor
iemand anders
Impliciete associatietest (IAT)
Zorgt voor de waarneming, het redeneren, het leren
en alle andere activiteiten die nodig zijn om op een
Helft van de variatie tussen de doeltreffende manier met de realiteit om te gaan
persoonlijkheidsverschillen van mensen is te Psychoanalyse Ich
wijten aan de genetische verschillen
Verlangens worden soms ingetoomd om later een
Realiteitsprincipe
bevrediging te kunnen krijgen
Consciëntieusheid neemt toe
Houdt zich bezig met idealen en met het onderscheid
tussen goed en fout
Altruïsme neemt toe Huidig onderzoek naar
Naarmate mensen ouder worden, verandert
de persoonlijkheid persoonlijkheidsverschillen Über ich Ich-ideaal Streeft naar perfectie en hanteert zeer hoge normen
Neuroticisme neemt af
Overlaadt ons met schuld wanneer we iets verkeerds
Geweten
Openheid neemt af gedaan hebben of denken dit gedaan te hebben
Persoonlijkheidstrekken Voortdurend conflict
Resultaten
Cognitieve, emotionele en gedragsmatige reacties op Lichaamszone waarop de erotische spanning zich
specifieke stimuli in die periode concentreert
Persoonlijkheidsverschillen
Als-dan-relaties
Situatiegebonden Bij frustratie in één van de eerste drie fasen is er
sprake van fixatie of regressie
Persoonsgebonden H13 - De persoonlijkheid
Orale fase (eerste achttien maanden) Passieve, aangename aspecten
0,3 correlatie Persoonlijkheidstrekken
Anale fase (één tot twee jaar) Actieve, soms pijnlijke controle over het lichaam
Situatiespecifieke testen Voorspellen van het gedrag Visies op de persoonlijkheid
Ontwikkeling van de persoonlijkheid
Als-dan-relaties Primitieve seksuele drang
Moeilijk te testen
Fallische fase (vier jaar) Oedipuscomplex Castratieangst
Theorie over de gedachte dat mensen in een
aantal categorieën onderverdeeld kunnen Elektracomplex
worden volgens een alles-of-niets principe,
afhankelijk van de vraag of ze bepaalde
kenmerken wel of niet bezitten Latentie fase (zes jaar) Periode van relatieve psychoseksuele rust
Theorie die zich vooral baseert op het uiterlijk van Genitale fase (puberteit) Periode van verstrengeling van lust en affectie
een persoon
Veronderstelling dat de symbolen in een droom (de
Droomanalyse manifeste droominhoud) aanwijzingen geven over het
Endomorf of pyknisch
onbewuste van de dromer (de latente droominhoud)
Impliciete persoonlijkheidstheorie
Mesomorf of atletisch
Verzwakken van de afweermechanismen door een
Vrije associatie veilige situatie, waardoor angstopwekkende
gedachten vrijkomen uit het onbewuste
Ectomorf of asthenisch
Myers-Briggs Type Indicator (MBTI)
Persoonlijkheistypes Psychoanalystische diagnose Testen om projecties te onderzoeken
Onbedoeld toeschrijven van eigen overtuigingen, waarden
Extravert versus introvert Projecties en andere subjectieve processen aan andere personen of
voorwerpen
Projectieve persoonlijkheidstesten
Denken versus voelen Persoonlijkheidstypes van Jung
Rorschachtest
Intuïtie versus waarnemen
Thematic Apperception Test (TAT)
Oordelen versus percipiëren
Carl Rogers (1902 - 1987)
Benadering met betrekking tot de
Neiging van een organisme om zichzelf in stand
persoonlijkheidstypes wordt niet meer Zelfactualisatie
te houden, te actualiseren en te verbeteren
gebruikt, omdat de diagnose niet stabiel
genoeg is en men kwalitatieve verschillen
probeert aan te brengen die niet bestaan Veronderstelling dat mensen uit zichzelf steeds
Humanistische benadering
naar het goede streven
Hypothetische, stabiele
persoonseigenschappen die het gedrag, de Realiteit zoals die door de persoon ervaren wordt
gedachten en de gevoelens van een persoon
in uiteenlopende situaties beïnvloeden
Vroeger onderzoek naar Actuele zelf Hoe de persoon zichzelf ziet
persoonlijkheidsverschillen Fenomenologische realiteit
Persoonlijkheidsverschillen kunnen beschreven
worden op basis van een beperkt aantal trekken
Trekbenadering Humanistische psychologie Ideale zelf Hoe de persoon zou willen zijn
Gebrek aan overeenstemming tussen de actuele zelf
Basistrekken die de persoonlijkheid van mensen Incongruentie
Centrale trekken Gordon Allport (1897 - 1967) en de ideale zelf
adequaat weer kunnen geven
Factoranalyse Ontvangen van warmte, liefde, sympathie,
respect en aanvaarding van de mensen die
belangrijk zijn in het leven
16 centrale bipolaire trekken Raymond Cattell (1905 - 1998) Positieve aanvaarding
Regels over wat wel en niet gedaan kan worden om
Waarderingscondities
Sixteen Personality Factor Questionnaire (16PF) goedkeuring te verkrijgen
3 centrale bipolaire trekken Verlangen om een positief beeld van zichzelf te
Zelfwaardering
hebben
Hans Eysenck (1916 - 1997)
Eysenck Personality Questionnaire (EPQ) Persoonlijkheidstrekken Persoonlijkheid bestaat niet
5 centrale bipolaire trekken
Elk mens begon als een onbeschreven blad
(tabula rasa) en was het resultaat van een
Extraversie unieke conditioneringsgeschiedenis
Altruïsme Gedrag van mensen wordt beïnvloed door de manier
George Kelly (1955) Persoonlijke constructies
Big Five waarop ze de wereld percipiëren
Consciëntieusheid Behaviorisme en cognitive
psychologie Interne locus of control Gevolgen zijn afhankelijk van het eigen gedrag
Emotionele stabiliteit
Julian Rotter (1954)
Externe locus of control Gevolgen zijn afhankelijk van het toeval
Openheid
Constante, wederzijdse interacties tussen de
Albert Bandura (1973) Sociaal-cognitieve theorie omgeving, de cognities en de eigenschappen en de
Benadering met betrekking tot de gedragingen van de persoon
persoonlijkheidstrekken wordt nog wel
gebruikt, omdat veronderstelt wordt dat
Walter Mischel (1993)
mensen van elkaar verschillen op basis van
hun positie op een beperkt aantal stabiele
persoonskarakteristieken
ervaringen en gedragingen die
binnen de cultuur van de Verzameling van
betrokkene afwijken van de persoonlijkheidskenmerken die het
verwachtingen en daardoor gedrag, de gedachten en de
interfereren met het functioneren Persoonlijkheid gevoelens van een individu bepalen
van de persoon
Persoonlijkheidspsychologie Studie van de persoonlijkheidskenmerken
Diagnostic and Statistical Manual of Mental
Disorders (DSM)
Persoonlijkheidstheorie en een vorm van Betrekking op de ontwikkeling van de normale
Persoonlijkheidstheorie
psychotherapie persoonlijkheid en de gestoorde persoonlijkheid
Sigmund Freud (1856 - 1939)
Bewuste Datgene waar we op het moment zelf aan denken
Diagnostiek Kennis en herinneringen waar we niet aan denken,
Voorbewuste maar die wel gemakkelijk in het bewuste gehaald
kunnen worden
Mentale activiteiten
Seksuele en agressieve driften
Deel van de geest dat niet zonder meer toegankelijk
Persoonlijkheidsstoornissen Onbewuste
is voor de mens
Verdrongen ideeën
Algemene levensdrift die ervoor zorgt dat mensen
Eros
eten, drinken, liefhebben en prestaties leveren
Driften
Doodsdrift die gericht is op vernietiging en
Thanatos
beschadiging
Misdadiger
Gevaarlijker Psychopaat
Vaak bij justitie Antisociale persoonlijkheidsstoornis
Genetische factoren
Oorzaken
Ongunstige omgevingsinvloeden
Vaak in de geestelijke gezondheidszorg
Genetische factoren Borderline persoonlijkheidsstoornis
Oorzaken
Ongunstige omgevingsinvloeden
Schaal met items waarop eerlijke mensen
Vragenlijsten en
toegeven dat ze ook wel eens iets negatiefs doen Leugenschaal
of negatieve eigenschappen hebben beoordelingsschalen
Elke taak die variatie in de prestaties uitlokt,
waardoor een objectieve score te berekenen valt
Objectieve persoonlijkheidstest Objectieve testen Persoonlijkheidsstructuur
Instantie waaruit alles ontstaat
Meet automatische, niet-bewuste cognities van
de proefpersonen Es
Impliciete persoonlijkheidstest Impliciete testen Lustprincipe
Trekt zich niets aan van de gevolgen voor zichzelf of voor
iemand anders
Impliciete associatietest (IAT)
Zorgt voor de waarneming, het redeneren, het leren
en alle andere activiteiten die nodig zijn om op een
Helft van de variatie tussen de doeltreffende manier met de realiteit om te gaan
persoonlijkheidsverschillen van mensen is te Psychoanalyse Ich
wijten aan de genetische verschillen
Verlangens worden soms ingetoomd om later een
Realiteitsprincipe
bevrediging te kunnen krijgen
Consciëntieusheid neemt toe
Houdt zich bezig met idealen en met het onderscheid
tussen goed en fout
Altruïsme neemt toe Huidig onderzoek naar
Naarmate mensen ouder worden, verandert
de persoonlijkheid persoonlijkheidsverschillen Über ich Ich-ideaal Streeft naar perfectie en hanteert zeer hoge normen
Neuroticisme neemt af
Overlaadt ons met schuld wanneer we iets verkeerds
Geweten
Openheid neemt af gedaan hebben of denken dit gedaan te hebben
Persoonlijkheidstrekken Voortdurend conflict
Resultaten
Cognitieve, emotionele en gedragsmatige reacties op Lichaamszone waarop de erotische spanning zich
specifieke stimuli in die periode concentreert
Persoonlijkheidsverschillen
Als-dan-relaties
Situatiegebonden Bij frustratie in één van de eerste drie fasen is er
sprake van fixatie of regressie
Persoonsgebonden H13 - De persoonlijkheid
Orale fase (eerste achttien maanden) Passieve, aangename aspecten
0,3 correlatie Persoonlijkheidstrekken
Anale fase (één tot twee jaar) Actieve, soms pijnlijke controle over het lichaam
Situatiespecifieke testen Voorspellen van het gedrag Visies op de persoonlijkheid
Ontwikkeling van de persoonlijkheid
Als-dan-relaties Primitieve seksuele drang
Moeilijk te testen
Fallische fase (vier jaar) Oedipuscomplex Castratieangst
Theorie over de gedachte dat mensen in een
aantal categorieën onderverdeeld kunnen Elektracomplex
worden volgens een alles-of-niets principe,
afhankelijk van de vraag of ze bepaalde
kenmerken wel of niet bezitten Latentie fase (zes jaar) Periode van relatieve psychoseksuele rust
Theorie die zich vooral baseert op het uiterlijk van Genitale fase (puberteit) Periode van verstrengeling van lust en affectie
een persoon
Veronderstelling dat de symbolen in een droom (de
Droomanalyse manifeste droominhoud) aanwijzingen geven over het
Endomorf of pyknisch
onbewuste van de dromer (de latente droominhoud)
Impliciete persoonlijkheidstheorie
Mesomorf of atletisch
Verzwakken van de afweermechanismen door een
Vrije associatie veilige situatie, waardoor angstopwekkende
gedachten vrijkomen uit het onbewuste
Ectomorf of asthenisch
Myers-Briggs Type Indicator (MBTI)
Persoonlijkheistypes Psychoanalystische diagnose Testen om projecties te onderzoeken
Onbedoeld toeschrijven van eigen overtuigingen, waarden
Extravert versus introvert Projecties en andere subjectieve processen aan andere personen of
voorwerpen
Projectieve persoonlijkheidstesten
Denken versus voelen Persoonlijkheidstypes van Jung
Rorschachtest
Intuïtie versus waarnemen
Thematic Apperception Test (TAT)
Oordelen versus percipiëren
Carl Rogers (1902 - 1987)
Benadering met betrekking tot de
Neiging van een organisme om zichzelf in stand
persoonlijkheidstypes wordt niet meer Zelfactualisatie
te houden, te actualiseren en te verbeteren
gebruikt, omdat de diagnose niet stabiel
genoeg is en men kwalitatieve verschillen
probeert aan te brengen die niet bestaan Veronderstelling dat mensen uit zichzelf steeds
Humanistische benadering
naar het goede streven
Hypothetische, stabiele
persoonseigenschappen die het gedrag, de Realiteit zoals die door de persoon ervaren wordt
gedachten en de gevoelens van een persoon
in uiteenlopende situaties beïnvloeden
Vroeger onderzoek naar Actuele zelf Hoe de persoon zichzelf ziet
persoonlijkheidsverschillen Fenomenologische realiteit
Persoonlijkheidsverschillen kunnen beschreven
worden op basis van een beperkt aantal trekken
Trekbenadering Humanistische psychologie Ideale zelf Hoe de persoon zou willen zijn
Gebrek aan overeenstemming tussen de actuele zelf
Basistrekken die de persoonlijkheid van mensen Incongruentie
Centrale trekken Gordon Allport (1897 - 1967) en de ideale zelf
adequaat weer kunnen geven
Factoranalyse Ontvangen van warmte, liefde, sympathie,
respect en aanvaarding van de mensen die
belangrijk zijn in het leven
16 centrale bipolaire trekken Raymond Cattell (1905 - 1998) Positieve aanvaarding
Regels over wat wel en niet gedaan kan worden om
Waarderingscondities
Sixteen Personality Factor Questionnaire (16PF) goedkeuring te verkrijgen
3 centrale bipolaire trekken Verlangen om een positief beeld van zichzelf te
Zelfwaardering
hebben
Hans Eysenck (1916 - 1997)
Eysenck Personality Questionnaire (EPQ) Persoonlijkheidstrekken Persoonlijkheid bestaat niet
5 centrale bipolaire trekken
Elk mens begon als een onbeschreven blad
(tabula rasa) en was het resultaat van een
Extraversie unieke conditioneringsgeschiedenis
Altruïsme Gedrag van mensen wordt beïnvloed door de manier
George Kelly (1955) Persoonlijke constructies
Big Five waarop ze de wereld percipiëren
Consciëntieusheid Behaviorisme en cognitive
psychologie Interne locus of control Gevolgen zijn afhankelijk van het eigen gedrag
Emotionele stabiliteit
Julian Rotter (1954)
Externe locus of control Gevolgen zijn afhankelijk van het toeval
Openheid
Constante, wederzijdse interacties tussen de
Albert Bandura (1973) Sociaal-cognitieve theorie omgeving, de cognities en de eigenschappen en de
Benadering met betrekking tot de gedragingen van de persoon
persoonlijkheidstrekken wordt nog wel
gebruikt, omdat veronderstelt wordt dat
Walter Mischel (1993)
mensen van elkaar verschillen op basis van
hun positie op een beperkt aantal stabiele
persoonskarakteristieken
