Samenvatting Gezondheidseconomie

GEZONDHEIDSECONOMIE
Prof. Dr. Dominique Vandijck
Schooljaar 2016 – 2017
Master Management en Beleid in de Gezondheidszorg




Gezondheidseconomie 1

,INHOUDSOPGAVE

2.1 Inleiding ...................................................................................................................... 5
2.2 Gezondheid, zorg en welvaart ......................................................................................... 6
2.1.1 Zorg voor gezondheid .......................................................................................... 7
2.2.2 Zorg voor welvaart ............................................................................................... 8
3.1 Inleiding ...................................................................................................................... 9
3.2 Hoe staat de volksgezondheid ervoor? ...........................................................................10
3.3 Gezondheidsdeterminanten en hun bijdrage aan de volksgezondheid ...........................12
4.1 De vraag naar gezondheidszorg en de vraag naar gezondheid ......................................14
4.1.1 enkele begrippen .....................................................................................................14
4.1.2 Determinanten van vraag .........................................................................................14
.........................................................................................................................................15
4.1.3 prijselasticiteit...........................................................................................................15
4.1.4 kritieken – Is dit toepasbaar op de gezondheidssector? ...........................................15
4.1.5 De vraag naar gezondheidszorg is slecht een afgeleide vraag .................................16
4.1.6 Drie kenmerken van de economie van de gezondheidszorg ....................................17
1) Onzekerheid ..............................................................................................................17
2) Informatie-assymetrie (‘information – knowledge assymetry’) ....................................18
2) Externe vraag naar gezondheid en medische zorg .................................................20
The Characteristics of the health care network .....................................................................41
Typical Characteristics of the healthcare system ..............................................................41
Pillars for change..................................................................................................................42




Gezondheidseconomie 2

, Algemene info

ICURO (examenvraag)  volgen, website, twitter, …
 Belangrijkste ledenorganisatie in België. (werkgeversorganisatie), elk ziekenhuis is
aangesloten (ook uz, psychiatrie, ouderenzorg, …) Geen commerciële WZC; …
De Unizo van de zorg.
Wat doet ICURO?

 Ontvangen lidgeld van de leden (niet afhankelijk van subsidies, overheden, …)
 Stem van de sector
Examen:
Donderdag 26 januari, 10h, Aud. Z in UZ

 Multiple choise (zonder giscorrectie)
 2 theorie vragen (definities)
 Oefening + interpretatie
 Stelling of casus, .. ‘Wat denk je ervan, mening’
 Zaken die niet besproken werden in de les komen niet in het examen aan bod.
 Actief de media volgen !!!!
Belangrijk: punt 5: Gezondheid economische evaluatie
Boek: vrijblijvend




Gezondheidseconomie 3

, 1. Introductie tot gezondheidszorg en gezondheidseconomie

Beperkte budgetten: gezondheidszorg kost veel geld, maar wat brengt dit op? Beperkte
budgetten omwille van het ‘beperkte’ budget. Maar hoe wordt dit budget verdeeld? En door
het beperkte budget worden de keuzes ook strikter genomen?
34 miljard voor de gezondheidszorg. Relatief veel van het totale budget naar de
gezondheidszorg dan naar andere gebieden.
Investeren? Goed geïnvesteerd?
Verantwoorden wat er met de middelen gebeurd is. Heb je ze op de meest efficiënte manier
ingezet?
Maha-analyse: financiële analyse naar de financiële gezondheid van de Vlaamse
ziekenhuizen  ze zijn niet financieel gezond. 80 % wordt gespendeerd aan
personeelskosten. 1 op de 3 ziekenhuizen staat momenteel in het rood.
Gemiddelde omzet van Vlaams ziekenhuis per jaar:
UZ Gent: bijna 800 miljoen per jaar.

 Verbinding economie en gezondheidzorg
 Gezondheidseconomie = jonge discipline (Kenneth Arrow, 1963)
 Jaren ’60 intrede van eerste economen in de ziekenhuissector en gezondheidszorg
 Reeds een grote evolutie gekend
 Initieel was ‘kostenbeheersing’ het centrale thema
 Vervolgens ook ‘baten’ van gezondheidszorg
 Later uitbreiding naar concurrentie/ markwerking binnen de zorg
 Nu publieke gezondheidszorg en preventie
Wetenschap van de economie kan bijdragen aan het verbeteren van de volksgezondheid door
argumentatie en onderzoek voor het ontwikkelen en onderbouwen van zorg- en
gezondheidsbeleid.
= Methoden van gezondheid zijn als het ware een instrument ter afweging van keuzes in het
aanwenden van schaarse middelen
‘economie is immers goed voor gezondheid en zorg!’
Nood aan continue druk op politiek en besluitvorming voor een rationele afweging van publieke
gezondheidzorg tov curatieve gezondheidszorg




Gezondheidseconomie 4

, 2. Zorg voor gezondheid is zorg voor welvaart
2.1 Inleiding

Wereldwijd groeiende ambitie om meer in gezondheid en gezondheidszorg te investeren.

‘Beyond its intrinsic value, improved health contributes to social well-being through its impact
on economic developmetn, competitiveness and productivity. High performing health systems
contribute to economic development and wealth’ (WHO, 2008)

Meer en meer oog voor de maatschappelijke baten van gezondheid.

 Een gezond België is een voorwaarde voor een welvarend België. De gezondheidszorg
onderhoudt menselijk talent en draagt eraan bij dat België in de top komt van Europa.

Slogan ‘Health is wealth’ bijzonder populair geworden

Bijvoorbeeld ‘bedrijfsartsen’: relatie tussen gezondheidswinst en bedrijfswinst …

‘De mate van welvaart op het gezond voelen, gezond zijn.
Gezonde mensen presteren beter, betere economische winst
Een gezond land, gezonde populatie is van groot belang, zeker voor de economische
groei.’

Wat zijn de basisprincipes voor gezondheid?
Solidariteit  iedereen heeft toegang,
Toegankelijkheid  betaalbaarheid
Kwaliteit

Gezondheid levert een belangrijke bijdrage aan economische groei
 Maar liefst 30 % van de economische groei sinds 1970 kan in verband worden gebracht
met een betere voeding en gezondheid (Fogel, 1993)
Vraag: Is de invloed van gezondheid op de economie werkelijk zo rooskleurig over de hele
linie?
 Genoeg jobs voor iedereen? Landen die het economische beter doen dan andere landen
hebben een beter uitgebouwd gezondheidssysteem en ook een gezondere bevolking.
 Zonder twijfel een wisselwerking tussen gezondheid en economische groei, maar niet alle
investeringen in gezondheidszorg zullen zich vertalen in economische groei.
Dit is trouwens ook geen vereiste om te investeren in gezondheidszorg.
Gezondheid is op zichzelf ook waardevol en welvaart is (gelukkig) meer dan economische
groei of het BBP.
Ultiem gaat de economische wetenschap over geluk of nut. Met name het welzijn van mensen.




Gezondheidseconomie 5