Samenvatting erfdienstbaarheden

Erfdienstbaarheden
WETTELIJKE ERFDIENSTBAARHEDEN VAN OPENBAAR NUT


Begrip en toepassingen


Openbare erfdiensten zijn onroerende eigendomsbeperkingen die door of
krachtens de wet in het algemeen belang worden opgelegd. Ze worden gevestigd
ten voordele van het algemeen belang (en dus niet ten voordele van een
heersend erf zoals bij private erfdienstbaarheden).
Ze ontstaan door de wet.
Voorbeelden:
- Bouwvrije strook langs autosnelwegen
- Stedenbouwkundige erfdienstbaarheden
- Opruiming van struikgewas langs de spoorwegen
- Plaatsing gasleidingen, telecommunicatieleidingen,..
- Particuliere wegen met een openbaar recht van doorgang


Vergoedingsplicht


De overheid is volgens de RS in principe geen vergoeding verschuldigd, tenzij dit
uitdrukkelijk gesteld wordt door de wet. Dit wordt door 3 principes gerelativeerd:
1. Eigendomsbeperkingen die zo ingrijpend zijn dat ze het eigendomsrecht
uithollen, moeten aan strengere vereisten van eigendomsberoving voldoen
(vb. onteigening).
2. Er moet rekening gehouden worden met het gelijkheids – en non-
discriminatiebeginsel (vb. voor de ene eigendomsbeperking voorziet de
wet een vergoeding, maar voor een gelijkaardige beperking niet).
3. Gewone eigendomsbeperkingen moeten ook de proportionaliteitstoets
doorstaan, maar slechts een marginale toetsing


Co-existentie publieke en private erfdienstbaarheden
(etrimo-doctrine)


Private en publieke erfdienstbaarheden met hetzelfde voorwerp kunnen
gelijktijdig bestaan. Wanneer deze afwijken, dient de strengste gevolgd te
worden. Daarnaast moet het contract mbt de private erfdienstbaarheid rekening
houden met bepalingen van dwingend recht en openbare orde.
Het toekennen van een vergunning door een overheid gebeurt altijd zonder
afbreuk te doen aan de private erfdienstbaarheden, dus een vergunning zal een
private erfdienstbaarheid nooit buiten werking stellen.

, Een private erfdienstbaarheid houdt anderzijds niet automatisch in dat de
titularis recht heeft op bepaalde vergunningen om die erfdienstbaarheid uit te
oefenen (art. 3.135, BW).

PRIVATE ERFDIENSTBAARHEDEN


Definitie


Art. 3.114, BW
Een private erfdienstbaarheid is een last op een onroerend goed (lijdend erf) tot
gebruik en tot nut van andermans onroerend goed (heersend erf).
Het ontstaat door het menselijk handelen of door de wet.
Voorwaarden:
- 2 onderscheiden onroerende goederen
- 2 onderscheiden eigenaars
- Het ene onroerend goed staat ten dienste van het andere


Vergelijking andere zakelijke gebruiksrechten


I. Omvang
Een erfdienstbaarheid verleent een zakelijk recht voor slechts 1 of enkele
specifiek toegelaten gebruiksbevoegdheden. De titularis van het lijdend erf
bepaalt wat de titularis van het heersend erf mag en wat niet.
Andere zakelijke gebruiksrechten zijn ruimer. De titularis van zo’n recht mag in
principe alles, tenzij het conventioneel of wettelijk verboden is.
II. Exclusiviteit
Een erfdienstbaarheid heeft een niet-exclusief karakter. De titularis van het
lijdend erf heeft dus ook nog steeds de gebruiksbevoegdheid.
Andere zakelijke gebruiksrechten hebben wel een exclusief karakter. De
werkelijke eigenaar mag de gebruiksbevoegdheid (tijdelijk) niet uitoefenen.


Eigenschappen


I. Eeuwigdurend
Erfdienstbaarheden hebben geen maximumduur , aangezien ze het
eigendomsrecht van de titularis van het lijdend erf niet kunnen uithollen door de
beperkte bevoegdheden. De partijen kunnen de tijdelijkheid wel bedingen.