Samenvatting taaldidactiek

1 Syllabus aanvankelijk lezen
1.1 Lezen in de basisschool
1.1.1 Het belang van leren lezen

Ih dagelijkse leven continu beroep gedaan op je leesvaardigheid

In onze maatschappij is lezen een functionele vaardigheid

Functionele analfabeten: mensen die wel een beetje kunnen lezen maar onvoldoende om zich in het
dagelijks leven te kunnen redden met lezen en schrijven

Lezen wordt meestal aangeleerd op school en is de belangrijkste instrumentele vaardigheid die de lln
aanleert

Lezen als ondersteunende taalactiviteit: leesvaardigheid van de lln vergroten (traditionele leeslessen)
Lezen als functionele taalactiviteit: leesvaardigheid toepassen (rekenen, geschiedenis)

Goede schoolvaardigheid voorwaarde voor schoolsucces

Lezen is ook belangrijk voor het leesplezier

Door te lezen kun je ontspannen, je ervaringswereld verruimen of kennisnemen van meningen van
anderen

1.1.2 Vormen van lezen

Afhankelijk vd doelstelling vh leesonderwijs onderscheiden we de volgende vormen van lezen:

1.1.2.1 Technisch lezen

Vaardigheid om geschreven taal om te zetten in gesproken taal

Kan door hardop te verklanken van een tekst maar ook door het innerlijk verklanken

Het gaat om het decoderen van de code van ons schriftsysteem

Wordt vaak geoefend door de kinderen een tekst hardop te laten zeggen
 je kan direct controleren of het kind fouten maakt bij het herkennen van woorden

Het is de bedoeling dat de lln kennismaken met de geschreven taal en al een paar letters leer maar
het maakt niet uit welke letters dat zijn

Ook makkelijk om technisch lezen thuis te oefenen door opkomst van computer, smartphone…

1.1.2.2 Begrijpend en studerend lezen

Begrijpend lezen is het achterhalen van de betekenis van een tekst

Vlot decoderen is een voorwaarde voor het begrijpen van een tekst

Bij het begrijpend lezen past een lezer veel deelvaardigheden toe zoals de betekenis van een woord
bepalen, relaties id tekst leggen…

, Studerend lezen: lezer moet de inhoud van een tekst kunnen vastleggen in een schema of
samenvatting

Studerend lezen is een toepassing van begrijpend lezen

1.1.2.3 Belevend lezen

Bij belevend lezen staat de emotionele betrokkenheid vd lezen bij een tekst centraal. Lezer is in staat
om zich in te leven ih verhaal
 leesbevordering

Het onderscheid tss de verschillende leesvormen is alleen vanuit didactisch oogpunt zinvol

- Technisch lezen
o Nadruk op vlot herkennen van woorden

Door te eenzijdig de aandacht te vestigen op het snel en correct verklanken van een tekst, wordt de
lln aangeleerd te decoderen met het verstand op nul
 slecht

1.1.2.4 Expressief lezen en vloeiend lezen

Als bij het technisch lezen de nadruk ligt op het op een natuurlijke manier lezen van de tekst, spreken
we ook van expressief lezen of voordrachtslezen.
 goede uitspraak, zinsmelodie, leestempo

Om een tekst goed expressief te kunnen voorlezen moet je als lezer ook letten op de betekenis van
de tekst

Herkennen van woorden moet al geautomatiseerd zijn!

Vloeiend lezen: vaardigheid om snel en accuraat en met begrip en expressie te kunnen lezen
 gelijktijdig decoderen en begrijpen

1.1.3 Fasen in het leesonderwijs
1.1.3.1 Voorbereidend lezen

Alle activiteiten waarbij de kinderen niet zelf lezen maar die wel op de een of andere manier
kinderen voorbereiden op het lezen, noemen we voorbereidend lezen

Als een kind bezig is met schuurpapieren letters of een rijmoefening doet met de juf, is dat een
voorbereiding op het technisch lezen

1.1.3.2 Aanvankelijk lezen

Fase vh leesonderwijs waarin de lln alle letters leren

Kinderen houden zich voornamelijk bezig met het zich vd leestechniek

Er wordt ook aandacht besteed aan begrijpend lezen en belevend lezen

1.1.3.3 Voortgezet lezen

In deze fase kom je zowel technisch lezen als begrijpend en belevend lezen tegen.