Samenvatting
NTI
HBO Voeding en Diëtetiek
Module: Voeding, voorlichting en gedrag
Boek: Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering
Een planmatige aanpak
Johannes Brug, Patricia van Assema, Stef Kremers, Lilian Lechner
+
Hoofdstuk 1 ‘Gezondheidsbevordering en zelfmanagement door paramedici’
Sassen, B. ( 2016 )
+
Extra : Participatieladder van Arnstein
, ‘Gezondheidsbevordering en zelfmanagement door paramedici’
Sassen, B. ( 2016 )
Hoofdstuk 1
WHO hoofddoel: Op internationaal niveau de gezondheid te bevorderen en
daarmee gezondheidsproblemen terug te dringen
( World health organisation )
Visies op gezondheid:
Professionele, medische visie
Klassieke benadering monocausale
De afwezigheid van ziekte en lichaamsgebrek.
Onvolledige weergave: gezondheidsproblemen van nu zijn niet monocausaal te verklaren. De
factoren zijn namelijk multifactorieel. Verloop van gezondheidsproblemen zijn veelal
sluipend; daardoor geen duidelijke overgang naar ziekte
Biologische visie
Gezondheid is de aanpassing van het menselijk lichaam aan externe omstandigheden
(universeel geldig) Homeostase = constant houden van fysiologische reacties.
Zicht op krijgen door bv meten lichaamstemperatuur / bloedglucosespiegel
Psychologische visie
Gezond als een persoon zijn zelf gestelde doelen in het leven kan behalen en in zijn
geestelijke behoeften kan voorzien. Geestelijk optimaal voelen.
Heel persoonlijk; ‘individuele benadering van gezondheid’
Zicht op krijgen door te praten met patiënt en observeren
Sociale visie
Gezond als sociale rollen in maatschappij kan vervullen binnen geldende waarden en
normen. Maatschappelijk functioneren staat centraal, individu hieraan ondergeschikt
Sterk sociologische inkleuring.
Zicht op krijgen door de informeren naar sociale contacten
Humane, multicausale visie
Koppeling tussen de andere visies
WHO: ‘a state of complete physical, social and mental well-being and not merely the absence
of disease or infirmity’
Holistisch mensbeeld
Voor paramedici: geen duidelijk criterium op grond waarvan ze mensen kunnen indelen in
ziek of gezond. Volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welbevinden is onmogelijk
Dynamische visie
Evenwicht mens – omgeving
Mens als holistische eenheid gezond wanneer hij in balans is met zowel zichzelf als zijn
externe milieu + door aanpassingsvermogen, door regie te houden op zijn gezondheid en zelf
zijn gezondheid te managen
Positieve invloeden: voorwaarde voor gezondheid
Negatieve invloeden: geen nut / schadelijke inwerking.
Vermogen zich aan te passen aan psychische, sociale en fysieke factoren die invloed op hem
hebben
Draagkracht en draaglast dienen in balans te zijn
, ICF: International classification of functioning, disability and health
Classificatie van de gezondheid/-gerelateerde domeinen in context van omgevingsfactoren
Uitgangspunt is gezondheidsproblemen. Paramedische zorg: aanpassingsvermogen van de patiënt
WHO-kader voor meten gezondheid. Wordt gebruikt als planningsinstrument voor nemen
beslissingen in gezondheidszorg
ICD: International classification of diseases. Geeft informatie over gezondheid, ziekte, sterfte
Gebruikt in klinische zorg, onderzoek naar ziekten
Gezondheidsindicatoren --> gezondheid inzichtelijk maken
Epidemiologie: richt zich op voorkomen gezondheidsproblemen en samenhang met de gerelateerde
verschijnselen. Vakgebied voor inzichtelijk maken gezondheidstoestand van een bevolking
Etiologische factoren: bepalend voor ontstaan van een ziekte, gaan aan de ziekte vooraf
( bv erfelijke aanleg )
Prognostische factoren: een al aanwezig gezondheidsprobleem dat wordt verergert of stopt
( bv overgewicht of roken )
Diagnostische factoren: maken duidelijk of er sprake is van een gezondheidsprobleem. Om
ziekte op te sporen ( bv afwijkende lichaamscellen )
---> Bieden mogelijk aangrijpingspunten voor verbetering van de gezondheid
Doel epidemiologisch onderzoek: Uitspraken doen op niveau van een omschreven groep of
cohort
Gezondheidsstatistieken: zeggen iets over gezondheidstoestand van een bevolking
Demografische / Bevolkingsstatistieken: samenstelling van de bevolking
Gezondheidsindicatoren geven cijfermatig inzicht in het niveau van gezondheid en ziekte onder
de bevolking. ( Welke problemen zijn belangrijk / komen vaak voor )
Veel voorkomende: Sterfte, levensverwachting, ziekte, ervaren gezondheid
Mortaliteit geeft het percentage personen weer dat sterft aan een bepaalde aandoening
gedurende een tijdseenheid.
Standaardisatie = het corrigeren naar populatiegrootte en samenstelling
Levensverwachting gemeten: ( toename = gezondheidwinst )
- in goede ervaren gezondheid
- zonder lichamelijke beperkingen
- in goede geestelijke gezondheid
( GLV = gezonde levensverwachting )
Maat: de kwaliteit van leven: ‘Hoe ervaart u uw gezondheid?’
QALY = quality adjusted life years
waarde / weegfactor toegekend aan de te verwachten resterende levensduur en kwaliteit van
leven ( 1 = optimaal )
DALY = disability adjusted life years ( burden of disease )
maat voor de ziektelast term voor het aantal gezonde jaren dat een populatie verliest door
ziekte en aandoeningen. Berekend door te kijken naar het aantal verloren jaren en aantal jaren
geleefd met de ziekte ( 1 = 1 verloren levensjaar )
NTI
HBO Voeding en Diëtetiek
Module: Voeding, voorlichting en gedrag
Boek: Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering
Een planmatige aanpak
Johannes Brug, Patricia van Assema, Stef Kremers, Lilian Lechner
+
Hoofdstuk 1 ‘Gezondheidsbevordering en zelfmanagement door paramedici’
Sassen, B. ( 2016 )
+
Extra : Participatieladder van Arnstein
, ‘Gezondheidsbevordering en zelfmanagement door paramedici’
Sassen, B. ( 2016 )
Hoofdstuk 1
WHO hoofddoel: Op internationaal niveau de gezondheid te bevorderen en
daarmee gezondheidsproblemen terug te dringen
( World health organisation )
Visies op gezondheid:
Professionele, medische visie
Klassieke benadering monocausale
De afwezigheid van ziekte en lichaamsgebrek.
Onvolledige weergave: gezondheidsproblemen van nu zijn niet monocausaal te verklaren. De
factoren zijn namelijk multifactorieel. Verloop van gezondheidsproblemen zijn veelal
sluipend; daardoor geen duidelijke overgang naar ziekte
Biologische visie
Gezondheid is de aanpassing van het menselijk lichaam aan externe omstandigheden
(universeel geldig) Homeostase = constant houden van fysiologische reacties.
Zicht op krijgen door bv meten lichaamstemperatuur / bloedglucosespiegel
Psychologische visie
Gezond als een persoon zijn zelf gestelde doelen in het leven kan behalen en in zijn
geestelijke behoeften kan voorzien. Geestelijk optimaal voelen.
Heel persoonlijk; ‘individuele benadering van gezondheid’
Zicht op krijgen door te praten met patiënt en observeren
Sociale visie
Gezond als sociale rollen in maatschappij kan vervullen binnen geldende waarden en
normen. Maatschappelijk functioneren staat centraal, individu hieraan ondergeschikt
Sterk sociologische inkleuring.
Zicht op krijgen door de informeren naar sociale contacten
Humane, multicausale visie
Koppeling tussen de andere visies
WHO: ‘a state of complete physical, social and mental well-being and not merely the absence
of disease or infirmity’
Holistisch mensbeeld
Voor paramedici: geen duidelijk criterium op grond waarvan ze mensen kunnen indelen in
ziek of gezond. Volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welbevinden is onmogelijk
Dynamische visie
Evenwicht mens – omgeving
Mens als holistische eenheid gezond wanneer hij in balans is met zowel zichzelf als zijn
externe milieu + door aanpassingsvermogen, door regie te houden op zijn gezondheid en zelf
zijn gezondheid te managen
Positieve invloeden: voorwaarde voor gezondheid
Negatieve invloeden: geen nut / schadelijke inwerking.
Vermogen zich aan te passen aan psychische, sociale en fysieke factoren die invloed op hem
hebben
Draagkracht en draaglast dienen in balans te zijn
, ICF: International classification of functioning, disability and health
Classificatie van de gezondheid/-gerelateerde domeinen in context van omgevingsfactoren
Uitgangspunt is gezondheidsproblemen. Paramedische zorg: aanpassingsvermogen van de patiënt
WHO-kader voor meten gezondheid. Wordt gebruikt als planningsinstrument voor nemen
beslissingen in gezondheidszorg
ICD: International classification of diseases. Geeft informatie over gezondheid, ziekte, sterfte
Gebruikt in klinische zorg, onderzoek naar ziekten
Gezondheidsindicatoren --> gezondheid inzichtelijk maken
Epidemiologie: richt zich op voorkomen gezondheidsproblemen en samenhang met de gerelateerde
verschijnselen. Vakgebied voor inzichtelijk maken gezondheidstoestand van een bevolking
Etiologische factoren: bepalend voor ontstaan van een ziekte, gaan aan de ziekte vooraf
( bv erfelijke aanleg )
Prognostische factoren: een al aanwezig gezondheidsprobleem dat wordt verergert of stopt
( bv overgewicht of roken )
Diagnostische factoren: maken duidelijk of er sprake is van een gezondheidsprobleem. Om
ziekte op te sporen ( bv afwijkende lichaamscellen )
---> Bieden mogelijk aangrijpingspunten voor verbetering van de gezondheid
Doel epidemiologisch onderzoek: Uitspraken doen op niveau van een omschreven groep of
cohort
Gezondheidsstatistieken: zeggen iets over gezondheidstoestand van een bevolking
Demografische / Bevolkingsstatistieken: samenstelling van de bevolking
Gezondheidsindicatoren geven cijfermatig inzicht in het niveau van gezondheid en ziekte onder
de bevolking. ( Welke problemen zijn belangrijk / komen vaak voor )
Veel voorkomende: Sterfte, levensverwachting, ziekte, ervaren gezondheid
Mortaliteit geeft het percentage personen weer dat sterft aan een bepaalde aandoening
gedurende een tijdseenheid.
Standaardisatie = het corrigeren naar populatiegrootte en samenstelling
Levensverwachting gemeten: ( toename = gezondheidwinst )
- in goede ervaren gezondheid
- zonder lichamelijke beperkingen
- in goede geestelijke gezondheid
( GLV = gezonde levensverwachting )
Maat: de kwaliteit van leven: ‘Hoe ervaart u uw gezondheid?’
QALY = quality adjusted life years
waarde / weegfactor toegekend aan de te verwachten resterende levensduur en kwaliteit van
leven ( 1 = optimaal )
DALY = disability adjusted life years ( burden of disease )
maat voor de ziektelast term voor het aantal gezonde jaren dat een populatie verliest door
ziekte en aandoeningen. Berekend door te kijken naar het aantal verloren jaren en aantal jaren
geleefd met de ziekte ( 1 = 1 verloren levensjaar )
