Samenvatting: onderzoeksmethoden voor historici (alle hoorcolleges)

Sofie Vandermarliere BA2 Geschiedenis


Onderzoeksmethoden voor historici
Les 2
Waarom lezen als een historicus?
-Wat haal je uit secundaire literatuur?
Feiten, benadering, interpretatie, analyse, argumenten
 Verschil tussen deze elementen?
-Feiten & documentatie kunnen hetzelfde blijven MAAR analyse & interpretatie kunnen enorm verschillen &
evolueren doorheen de tijd
-Geschiedschrijving = probleemgericht & hangt af van vragen die historici stellen
=> specifieke vragen detecteren = essentieel!
=> geschiedenis bestuderen is niet gewoon studie van het verleden, maar ook studie van interpretatie van het verleden
The one duty we owe to history, is to rewrite it
!! Niet alle interpretaties zijn evenwaardig
Essentieel: antwoorden op vragen detecteren
Bronnen & methoden: centraal belang: interpretatie & analyse staven
 Historisch werk lezen => voorbij de feiten kijken!!
Actief lezen = tijdswinst: doel = interpretatie & conclusie auteur begrijpen
 Verschil onderwerp/thema/feiten – these/interpretatie/analyse begrijpen

Les 3
 Historici: feiten ordenen & betekenis geven
o Werkwijzen vaak ontleend aan andere disciplines
o Selectie van feiten & bronnen obv onderzoeksvraag & methode kiezen
 Afspraken
o Bronnen uit verleden verzamelen & kritisch evalueren
o Bronnen los van onszelf ontstaan (<-> eigen enquêtes / labo onderzoek etc)
 -> moeilijker: aanpassing aan onze tijd!
o Goed betoog & onderbouwd betoog opstellen = noodzakelijk
 Historische benadering
o Methoden worden vaak niet benoemd
 Zeker kwalitatief
o Benadering wel benoemd: manier waarop naar verleden kijken

Traditionele geschiedenis
Reconstructionisme
Consistent verhaal, relatie van gebeurtenissen
Open blik kijken naar materiaal zonder theorie
Aandacht toeval menselijk handelen
Kennis & bronnen! Door opleiding = intuïtieve methode
Te feitelijk, amper verklaringen, teveel aandacht voor bronnen
Schema: Traditioneel: verhalend

, Sofie Vandermarliere BA2 Geschiedenis

Publieksgeschiedenis: de grote veldslagen & verhalen etc
-> nog steeds heel populair!
Chronologisch

Comparatieve geschiedenis
Vergelijken: hoe? Op welk materiaal? Secundair of primair?
Wat vergelijken? Geografisch? Italie – Duitsland fascisme? Periodes vergelijken? …
Nuanceren = voordeel!
Breder verhaal vertellen
Nogal zwaar!
Eurocentrisme: norm = niet goed
 Nationalistisch kader
 Tegenbeweging: transnationale geschiedenis: invloed van buitenaf
o Bv invloed NAVO op Belgisch beleid leger
o Bv wereldgeschiedenis Vlaanderen & Nederland

Histoire croisée
Interactie, veelheid stemmen & verhalen

History from below
 Gewone mensen
 Andere methode nodig, bv loonboeken, processen, criminaliteitsgeschiedenis
 < Annales-school
 Beleving tijdgenoten belangrijk
 ! Eigen ideeën niet projecteren op bronnen
 Marxistisch geïnspireerd
 Gendergeschiedenis komt op: vrouwenstudies
 Rol vrouwen in FR, IR, ..
 Hoe wordt mannelijkheid gedefinieerd in periode?
o Subaltern history: focus op uitgesloten groepen, onderdrukt (vooral postkoloniaal): uitdaging
bronnenmateriaal!!
 Franse revolutie: massa bestorming Bastille onderzoeken

Culturele geschiedenis
 Decontstructionisme
 Antropologie & literatuurkritiek
 Geertz: cultuurantropoloog: grote invloed op de geschiedenis: 1 case studie intensief van
binnenuit bestuderen: mentaliteiten reconstrueren
 Darnton: Mentaliteit in 18e-eeuws Frankrijk: volks- & elitecultuur
o Soms enkel info over benadering & niet over methode
 Kwalitatieve – kwantitatieve methoden
o Intuïtieve methode
 Bronnen voor zich laten spreken
 Von Ranke
o Kwantitatieve methoden
 Probleemstelling
 Annales-school
 Computers intrede
 Grotere invloed economische & sociale wetenschappen
o Kwalitatieve methoden