Literatuur 1
Jongens zijn slimmer dan meisjes
Grote schoonmaak
Wie is wie in onderwijsonderzoek
Deel I: mythes over leren
Wat weten we zoal over leren?
Grote schoonmaak
Hoe speelt ‘’religie’’ een rol in het onderwijs?
Ook in het onderwijs zijn er ‘religies, geloofssystemen of ideologieën’. In het
onderwijs hebben we het gevoel dat we ons publiek, de leerlingen en studenten,
steeds moeilijker kunnen bereiken. Hierdoor is er een karrenvracht aan
middelen, methoden, theorieën en pseudotheorieën ontstaan. Van sommige van
deze theorieën heeft de wetenschap aangetoond dat ze in feite fout zijn of
slechts in beperkte mate werken.
Wat zijn drie redenen waarom we snel aanwijzingen herkennen voor de ideeën
waarin we geloven en de ervaringen die er niet mee stroken onbewust negeren?
1. Patternicity: een neiging om betekenisvolle patronen te zoeken in
willekeurige dingen en
gebeurtenissen.
2. Confirmation bias: het zoeken en vinden van bevestigend bewijs voor wat
we al geloven.
3. Hindsight bias: verklaringen na de feiten afstemmen op datgene waarvan
we weten dat het
gebeurd is.
Welke drie redenen zijn er waarom zo veel vernieuwingprojecten op een
teleurstelling uitlopen?
Het is niet eenvoudig om het onderwijs te vernieuwen, zo kunnen de mythen die
in dit boek
beschreven worden net in de weg staan voor vernieuwing. Er zijn drie redenen
Literatuur 1 1
, waarom iets initieel kan en zal slagen, maar waarbij de uiteindelijke uitvoer toch
een teleurstelling zal zijn:
a. Er bestaat een groot verschil tusen een vernieuwend project en de
toepassing van die vernieuwing op het onderwijs.
b. Bij het uitvoeren van een vernieuwingsproject gebeuren er vaak cruciale
fouten:
Er zijn geen uitgesproken en toetsbare doelen.
Wanneer is iets succesvol? Hoe wordt het gemeten? etc.
Er nemen geen willekeurige respondenten / leerkrachten deel, maar een
directeur of
vrijwilliger. Het gaat dus niet om een ‘gemiddelde leerkracht’.
Er is geen echte controlegroep waarmee de interventie vergeleken kan
worden.
c. Hawthorne effect: het effect dat je krijgt omdat je iets nieuws probeert. Je
bent meer
geconcentreerd en enthousiast, wat kan leiden tot een positiever effect dan
verwacht. Als de nieuwwaarde verdwijnt, volgt de ontgoocheling en ga je
terug naar het oude.
Hoe denkt met over de cognitieve theorie van Piaget?
De cognitieve theorie van Piaget over hoe het denken van kinderen zich
ontwikkelt, is intussen behoorlijk achterhaald. Toch blijft deze theorie voor enkele
positieve uitkomsten
zorgen. Sommige mythes zijn echter gevaarlijk, zoals de mythe dat jongeren
‘digital natives’ zijn, waardoor nieuwe toepassingen voor hen perfect weggelegd
zijn.
En hoe over de piramide van Maslow?
Mensen zijn gewoontedieren. Doordat mensen veranderingen vaak moeilijk
vinden, veranderen
de mythes vaak ook niet zo snel. Een van de bekendste mythen is de piramide
van Maslow
Echter heeft Maslow zijn werk nooit als een piramide beschreven. Hij beschreef
elementen van hiërarchie:
zelfontplooiing: moraliteit, creativiteit, spontaniteit, probleemoplossing,
gebrek aan vooroordeel, aanvaarding van feiten.
Literatuur 1 2
, behoefte aan waardering en erkenning: zelfwaardering, vertrouwen,
prestatie, respect voor anderen, respect van anderen.
behoefte aan sociale verbanden/verbindingen: vriendschap, familie,
seksuele intimiteit
behoefte aan veiligheid en zekerheid: lichamelijke zekerheid, werkzekerheid,
zekerheid van middelen, moraliteit, familie, gezondheid, bezit.
lichamelijke behoeften: ademen, voedsel, water, seks, slaap, homeostase,
excretie.
De voorstelling als een piramide is dus een theorie op zich, met bijbehorende
aannames en hypothesen. Maslow dacht dat anderen met zijn visie zouden
gaan experimenteren, maar dit gebeurde niet.
Wat is hokjesdenken en wat zijn de gevolgen?
We zijn er allemaal tegen, maar toch gebeurt het - hokjesdenken. Het bekendste
hokje is die van het ‘geslacht’. Maar wat is het effect van het denken in hokjes?
Uit recent onderzoek is gebleken dat het effect hiervan redelijk negatief is.
Wat is de visie van het boek op onderwijs?
Dit boek is tegen vernieuwing enkel omwille van de vernieuwing. Ze zijn echter
wel een voorstander van drie dingen:
1. een efficienter leerproces
2. een effectiever leerproces
3. een aangenamer leerproces
Dit zijn positieve veranderingen en vernieuwingen, zolang één element niet
nadelig is voor de andere.
Wat is het sociaal constructivisme?
Sociaal constructivisme focust op de manier waarop mensen zelf kennis
construeren (constructivisme) in samenwerking met anderen (sociaal). Centraal
staat het idee dat we kinderen in een leeromgeving moeten plaatsen waarin ze
zelf actief kennis moeten verwerven.
Wat is het behaviorisme?
Behaviorisme komt ook nog steeds terug in het onderwijs. Je ziet de invloed
ook in het gebruik van straffen en vooral van negeren en belonen.
Wat is het cognitivisme en neurocognitivisme?
Literatuur 1 3
, Het cognitivistisch denken leerde ons het belang van differentiatie.
Neocognitivisme, een cognitieve psychologie die wordt aangevuld met
neurowetenschappelijke bevindingen.
Wie is wie in onderwijsonderzoek?
Welke vijf soorten mensen maken deel uit van onderwijsonderzoek?
Onderwijskundigen: deze wetenschappers leveren een bijdrage aan de
verbetering van het onderwijssysteem en aan de opleidings- en
leertrajecten.
Pedagogen: onderzoekers die verschillende onderwijsmethoden, inclusief
de doelen, bestuderen. Ook wordt het waarom van het onderwijs bekeken.
Er zijn ook vergelijkende pedagogen, deze vergelijken het onderwijs in
andere regio’s en landen.
Educatief ontwerpers: experts in het ontwerpen en ontwikkelen van
leerervaringen.
Educatief technologen: experts die zich toespitsen op het analyseren,
ontwerpen, ontwikkelen, uitvoeren en evalueren van de processen en
hulpmiddelen die het leren kunnen versterken.
(Vak)didactici: onderzoekers die het lesgeven of de methodeles
onderzoeken.
Wie zijn er verder nog allemaal bij betrokken?
onderwijssociologen, die richten zich op de studie van de structuren en de
processen
die de onderwijskansen van jongeren bepalen.
economen; onderwijs heeft immers een economische impact
ethici en moraalwetenschappers
cognitieve psychologen; op welke manier leren mensen?
onderwijswetenschappers; hoe leren mensen?
neurowetenschappers; houden zich bezig met alle aspecten van het
zenuwstelsel
wetenschapscommunicatoren; vertalen kennis uit wetenschappelijke
artikelen naar begrijpelijke aanbeveling voor praktijkmensen.
Literatuur 1 4
Jongens zijn slimmer dan meisjes
Grote schoonmaak
Wie is wie in onderwijsonderzoek
Deel I: mythes over leren
Wat weten we zoal over leren?
Grote schoonmaak
Hoe speelt ‘’religie’’ een rol in het onderwijs?
Ook in het onderwijs zijn er ‘religies, geloofssystemen of ideologieën’. In het
onderwijs hebben we het gevoel dat we ons publiek, de leerlingen en studenten,
steeds moeilijker kunnen bereiken. Hierdoor is er een karrenvracht aan
middelen, methoden, theorieën en pseudotheorieën ontstaan. Van sommige van
deze theorieën heeft de wetenschap aangetoond dat ze in feite fout zijn of
slechts in beperkte mate werken.
Wat zijn drie redenen waarom we snel aanwijzingen herkennen voor de ideeën
waarin we geloven en de ervaringen die er niet mee stroken onbewust negeren?
1. Patternicity: een neiging om betekenisvolle patronen te zoeken in
willekeurige dingen en
gebeurtenissen.
2. Confirmation bias: het zoeken en vinden van bevestigend bewijs voor wat
we al geloven.
3. Hindsight bias: verklaringen na de feiten afstemmen op datgene waarvan
we weten dat het
gebeurd is.
Welke drie redenen zijn er waarom zo veel vernieuwingprojecten op een
teleurstelling uitlopen?
Het is niet eenvoudig om het onderwijs te vernieuwen, zo kunnen de mythen die
in dit boek
beschreven worden net in de weg staan voor vernieuwing. Er zijn drie redenen
Literatuur 1 1
, waarom iets initieel kan en zal slagen, maar waarbij de uiteindelijke uitvoer toch
een teleurstelling zal zijn:
a. Er bestaat een groot verschil tusen een vernieuwend project en de
toepassing van die vernieuwing op het onderwijs.
b. Bij het uitvoeren van een vernieuwingsproject gebeuren er vaak cruciale
fouten:
Er zijn geen uitgesproken en toetsbare doelen.
Wanneer is iets succesvol? Hoe wordt het gemeten? etc.
Er nemen geen willekeurige respondenten / leerkrachten deel, maar een
directeur of
vrijwilliger. Het gaat dus niet om een ‘gemiddelde leerkracht’.
Er is geen echte controlegroep waarmee de interventie vergeleken kan
worden.
c. Hawthorne effect: het effect dat je krijgt omdat je iets nieuws probeert. Je
bent meer
geconcentreerd en enthousiast, wat kan leiden tot een positiever effect dan
verwacht. Als de nieuwwaarde verdwijnt, volgt de ontgoocheling en ga je
terug naar het oude.
Hoe denkt met over de cognitieve theorie van Piaget?
De cognitieve theorie van Piaget over hoe het denken van kinderen zich
ontwikkelt, is intussen behoorlijk achterhaald. Toch blijft deze theorie voor enkele
positieve uitkomsten
zorgen. Sommige mythes zijn echter gevaarlijk, zoals de mythe dat jongeren
‘digital natives’ zijn, waardoor nieuwe toepassingen voor hen perfect weggelegd
zijn.
En hoe over de piramide van Maslow?
Mensen zijn gewoontedieren. Doordat mensen veranderingen vaak moeilijk
vinden, veranderen
de mythes vaak ook niet zo snel. Een van de bekendste mythen is de piramide
van Maslow
Echter heeft Maslow zijn werk nooit als een piramide beschreven. Hij beschreef
elementen van hiërarchie:
zelfontplooiing: moraliteit, creativiteit, spontaniteit, probleemoplossing,
gebrek aan vooroordeel, aanvaarding van feiten.
Literatuur 1 2
, behoefte aan waardering en erkenning: zelfwaardering, vertrouwen,
prestatie, respect voor anderen, respect van anderen.
behoefte aan sociale verbanden/verbindingen: vriendschap, familie,
seksuele intimiteit
behoefte aan veiligheid en zekerheid: lichamelijke zekerheid, werkzekerheid,
zekerheid van middelen, moraliteit, familie, gezondheid, bezit.
lichamelijke behoeften: ademen, voedsel, water, seks, slaap, homeostase,
excretie.
De voorstelling als een piramide is dus een theorie op zich, met bijbehorende
aannames en hypothesen. Maslow dacht dat anderen met zijn visie zouden
gaan experimenteren, maar dit gebeurde niet.
Wat is hokjesdenken en wat zijn de gevolgen?
We zijn er allemaal tegen, maar toch gebeurt het - hokjesdenken. Het bekendste
hokje is die van het ‘geslacht’. Maar wat is het effect van het denken in hokjes?
Uit recent onderzoek is gebleken dat het effect hiervan redelijk negatief is.
Wat is de visie van het boek op onderwijs?
Dit boek is tegen vernieuwing enkel omwille van de vernieuwing. Ze zijn echter
wel een voorstander van drie dingen:
1. een efficienter leerproces
2. een effectiever leerproces
3. een aangenamer leerproces
Dit zijn positieve veranderingen en vernieuwingen, zolang één element niet
nadelig is voor de andere.
Wat is het sociaal constructivisme?
Sociaal constructivisme focust op de manier waarop mensen zelf kennis
construeren (constructivisme) in samenwerking met anderen (sociaal). Centraal
staat het idee dat we kinderen in een leeromgeving moeten plaatsen waarin ze
zelf actief kennis moeten verwerven.
Wat is het behaviorisme?
Behaviorisme komt ook nog steeds terug in het onderwijs. Je ziet de invloed
ook in het gebruik van straffen en vooral van negeren en belonen.
Wat is het cognitivisme en neurocognitivisme?
Literatuur 1 3
, Het cognitivistisch denken leerde ons het belang van differentiatie.
Neocognitivisme, een cognitieve psychologie die wordt aangevuld met
neurowetenschappelijke bevindingen.
Wie is wie in onderwijsonderzoek?
Welke vijf soorten mensen maken deel uit van onderwijsonderzoek?
Onderwijskundigen: deze wetenschappers leveren een bijdrage aan de
verbetering van het onderwijssysteem en aan de opleidings- en
leertrajecten.
Pedagogen: onderzoekers die verschillende onderwijsmethoden, inclusief
de doelen, bestuderen. Ook wordt het waarom van het onderwijs bekeken.
Er zijn ook vergelijkende pedagogen, deze vergelijken het onderwijs in
andere regio’s en landen.
Educatief ontwerpers: experts in het ontwerpen en ontwikkelen van
leerervaringen.
Educatief technologen: experts die zich toespitsen op het analyseren,
ontwerpen, ontwikkelen, uitvoeren en evalueren van de processen en
hulpmiddelen die het leren kunnen versterken.
(Vak)didactici: onderzoekers die het lesgeven of de methodeles
onderzoeken.
Wie zijn er verder nog allemaal bij betrokken?
onderwijssociologen, die richten zich op de studie van de structuren en de
processen
die de onderwijskansen van jongeren bepalen.
economen; onderwijs heeft immers een economische impact
ethici en moraalwetenschappers
cognitieve psychologen; op welke manier leren mensen?
onderwijswetenschappers; hoe leren mensen?
neurowetenschappers; houden zich bezig met alle aspecten van het
zenuwstelsel
wetenschapscommunicatoren; vertalen kennis uit wetenschappelijke
artikelen naar begrijpelijke aanbeveling voor praktijkmensen.
Literatuur 1 4
