Economie samenvatting module 8
Formuleblad
Naam van formule Formule
Output gap Economische groei – trendmatige groei
Totale werkloosheid Structurele werkloosheid +
conjuncturele werkloosheid
Conjuncturele werkloosheid Totale werkloosheid – structurele
werkloosheid
Reëel (Ric) (nominaal : prijs) X 100
(nic : pic ) X 100
H1 economische structuur
1.1 conjunctuurbeweging
conjunctuurlijn
bron 1 maakt de beweging van de economische groei inzichtelijk.
De blauwe lijn is de economische groei: de jaar-op-jaargroei van het bbp,
gecorrigeerd voor de inflatie.
De blauwe lijn in bron 1 heeft een speciale naam: de conjunctuurlijn.
Als de conjunctuurlijn boven de x-as ligt, groeit de economie
Als de conjunctuurlijn onder de x-as komt, krimpt de economie.
Bron 1 laat zien dat de economie onregelmatig groeit, de conjunctuurlijn vertoont
een onregelmatige slingerbeweging. Deze slingerbeweging is de economische
conjunctuurbeweging.
Langetermijngroeipad
Economische groei ontstaat door de gestage groei van het arbeidsaanbod, de
ingezette hoeveelheid kapitaal en de factorproductiviteit.
Deze gestage groei geeft het langetermijngroeipad van de economie.
Dit langetermijngroeipad is bij benadering gelijk aan de gemiddelde economische
groei over een lange periode.
In bron 1 geeft de rode lijn deze benadering van het langetermijngroeipad.
De economische groei van het langetermijngroeipad heet ook wel de
trendmatige groei.
,Recessie en depressie
Economische groei kan ook van kwartaal op kwartaal berekend worden.
Als een economie 2 kwartalen achter elkaar krimpt, spreek je van een
economische recessie. Het woord recessie betekent letterlijk achteruitgang.
Als de economie 3 kwartalen of meer achter elkaar krimpt, spreek je van een
economische depressie.
Econometrie
De economische conjunctuurlijn vertoont een grillig patroon en is daarom moeilijk te
voorspellen.
Nadeel: daardoor kan het economisch beleid niet goed inspelen op de
toekomstige economische ontwikkeling.
Op korte termijn speelt dit minder, want een jaar vooruit de conjunctuur
voorspellen lukt economen nog wel. Daarvoor is zeer geavanceerde wiskunde en
statistiek nodig. Het onderdeel van de economische wetenschap dat zich hiermee
bezighoudt is de econometrie.
Econometristen meten de economie.
In Nederland worden de conjunctuurvoorspellingen onder meer gedaan door het
Centraal Planbureau (CPB). Dit bureau geeft 4x per jaar een voorspelling van de
ontwikkeling van de Nederlandse economie in de nabije toekomst.
begrippen
economische groei
procentuele jaar-op-jaarverandering van het reële bbp
conjunctuurlijn
lijn die de conjunctuurbeweging weergeeft
economisch conjunctuurbeweging
golfbeweging van de reële economische groei
langetermijngroeipad
pad van economische groei waarbij alle markten in evenwicht zijn
trendmatige groei
gemiddelde economische groei over een lange periode
economische recessie
situatie waarbij de economie 2 kwartalen achter elkaar krimpt
economische depressie
situatie waarbij de economie 3 kwartalen of meer achter elkaar krimpt
econometrie
onderdeel van de economische wetenschap dat economische verschijnselen meet
en voorspelt met behulp van wiskundige modellen
paragraaf 2, hoogconjunctuur en laagconjunctuur
, potentiële productie
de neiging van de economie om telkens terug te keren naar het langetermijngroeipad
komt doordat er op het langetermijngroeipad iets bijzonders aan de hand is: alle
markten zijn in evenwicht en alle productiefactoren worden optimaal gebruikt.
De economie brengt dan voort wat zij in het ideale geval voort kan brengen. Deze
ideale productie noemen we de potentiële productie: de productie die een
economie in potentie kan bereiken waarbij alle markten in evenwicht zijn en alle
productiefactoren optimaal worden ingezet.
Op het langetermijngroeipad geldt voor iedereen op alle markten tegelijkertijd: op
iedere markt wordt precies dat gevraagd en aangeboden wat iedereen wil; iedere
markt is in evenwicht. Omdat markten altijd de neiging hebben in evenwicht te willen
zijn, keert de economie als geheel telkens weer terug naar het langetermijngroeipad.
Maximale productie
De potentiële productie is niet dezelfde als de productie die een economie
maximaal kan voortbrengen.
Voor economie als geheel geldt: het is mogelijk om meer voort te brengen dan de
productie van het langetermijngroeipad; de maximale productie van een
economie is groter dan de potentiële productie. Maar als een economie meer
voortbrengt dan de maximale productie, zijn sommigen markten niet in evenwicht.
De situatie waarbij markten niet in evenwicht zijn, is niet lang houdbaar; de
economie keert na verloop van tijd weer terug naar het langetermijngroeipad.
Output gap
Als de economie afwijkt van het langetermijngroeipad worden niet alle
productiefactoren optimaal ingezet en is de vraag niet op alle markten gelijk aan het
aanbod.
De economie brengt dan een hoeveelheid voort die afwijkt van de potentiële
productie.
De feitelijke productie kan groter of kleiner zijn dan de potentiële productie
Het verschil tussen wat een economie voortbrengt en wat het in de optimale
situatie voortbrengt, heeft een speciale naam: de output gap.
Als een economie zich op het langetermijngroeipad bevindt, is de feitelijke
productie gelijk aan de potentiële productie en is de output gap 0 procent.
Formule output gap
Output gap = economische groei – trendmatige groei
Hoogconjunctuur
Bij een positieve output gap groeit de economie harder dan de trendmatige groei. De
economie brengt meer voort dan de potentiële productie. Er is sprake van
hoogconjunctuur.
In tijden van hoogconjunctuur geven consumenten gemakkelijk geld uit.
Ondernemingen blijven niet zitten met onverkochte voorraden en bedrijfswinsten
zijn hoog.
Er is weinig werkloosheid en er wordt veel overgewerkt.
De overheid haalt veel belasting op en hoeft weinig te betalen aan sociale
uitkeringen.
Formuleblad
Naam van formule Formule
Output gap Economische groei – trendmatige groei
Totale werkloosheid Structurele werkloosheid +
conjuncturele werkloosheid
Conjuncturele werkloosheid Totale werkloosheid – structurele
werkloosheid
Reëel (Ric) (nominaal : prijs) X 100
(nic : pic ) X 100
H1 economische structuur
1.1 conjunctuurbeweging
conjunctuurlijn
bron 1 maakt de beweging van de economische groei inzichtelijk.
De blauwe lijn is de economische groei: de jaar-op-jaargroei van het bbp,
gecorrigeerd voor de inflatie.
De blauwe lijn in bron 1 heeft een speciale naam: de conjunctuurlijn.
Als de conjunctuurlijn boven de x-as ligt, groeit de economie
Als de conjunctuurlijn onder de x-as komt, krimpt de economie.
Bron 1 laat zien dat de economie onregelmatig groeit, de conjunctuurlijn vertoont
een onregelmatige slingerbeweging. Deze slingerbeweging is de economische
conjunctuurbeweging.
Langetermijngroeipad
Economische groei ontstaat door de gestage groei van het arbeidsaanbod, de
ingezette hoeveelheid kapitaal en de factorproductiviteit.
Deze gestage groei geeft het langetermijngroeipad van de economie.
Dit langetermijngroeipad is bij benadering gelijk aan de gemiddelde economische
groei over een lange periode.
In bron 1 geeft de rode lijn deze benadering van het langetermijngroeipad.
De economische groei van het langetermijngroeipad heet ook wel de
trendmatige groei.
,Recessie en depressie
Economische groei kan ook van kwartaal op kwartaal berekend worden.
Als een economie 2 kwartalen achter elkaar krimpt, spreek je van een
economische recessie. Het woord recessie betekent letterlijk achteruitgang.
Als de economie 3 kwartalen of meer achter elkaar krimpt, spreek je van een
economische depressie.
Econometrie
De economische conjunctuurlijn vertoont een grillig patroon en is daarom moeilijk te
voorspellen.
Nadeel: daardoor kan het economisch beleid niet goed inspelen op de
toekomstige economische ontwikkeling.
Op korte termijn speelt dit minder, want een jaar vooruit de conjunctuur
voorspellen lukt economen nog wel. Daarvoor is zeer geavanceerde wiskunde en
statistiek nodig. Het onderdeel van de economische wetenschap dat zich hiermee
bezighoudt is de econometrie.
Econometristen meten de economie.
In Nederland worden de conjunctuurvoorspellingen onder meer gedaan door het
Centraal Planbureau (CPB). Dit bureau geeft 4x per jaar een voorspelling van de
ontwikkeling van de Nederlandse economie in de nabije toekomst.
begrippen
economische groei
procentuele jaar-op-jaarverandering van het reële bbp
conjunctuurlijn
lijn die de conjunctuurbeweging weergeeft
economisch conjunctuurbeweging
golfbeweging van de reële economische groei
langetermijngroeipad
pad van economische groei waarbij alle markten in evenwicht zijn
trendmatige groei
gemiddelde economische groei over een lange periode
economische recessie
situatie waarbij de economie 2 kwartalen achter elkaar krimpt
economische depressie
situatie waarbij de economie 3 kwartalen of meer achter elkaar krimpt
econometrie
onderdeel van de economische wetenschap dat economische verschijnselen meet
en voorspelt met behulp van wiskundige modellen
paragraaf 2, hoogconjunctuur en laagconjunctuur
, potentiële productie
de neiging van de economie om telkens terug te keren naar het langetermijngroeipad
komt doordat er op het langetermijngroeipad iets bijzonders aan de hand is: alle
markten zijn in evenwicht en alle productiefactoren worden optimaal gebruikt.
De economie brengt dan voort wat zij in het ideale geval voort kan brengen. Deze
ideale productie noemen we de potentiële productie: de productie die een
economie in potentie kan bereiken waarbij alle markten in evenwicht zijn en alle
productiefactoren optimaal worden ingezet.
Op het langetermijngroeipad geldt voor iedereen op alle markten tegelijkertijd: op
iedere markt wordt precies dat gevraagd en aangeboden wat iedereen wil; iedere
markt is in evenwicht. Omdat markten altijd de neiging hebben in evenwicht te willen
zijn, keert de economie als geheel telkens weer terug naar het langetermijngroeipad.
Maximale productie
De potentiële productie is niet dezelfde als de productie die een economie
maximaal kan voortbrengen.
Voor economie als geheel geldt: het is mogelijk om meer voort te brengen dan de
productie van het langetermijngroeipad; de maximale productie van een
economie is groter dan de potentiële productie. Maar als een economie meer
voortbrengt dan de maximale productie, zijn sommigen markten niet in evenwicht.
De situatie waarbij markten niet in evenwicht zijn, is niet lang houdbaar; de
economie keert na verloop van tijd weer terug naar het langetermijngroeipad.
Output gap
Als de economie afwijkt van het langetermijngroeipad worden niet alle
productiefactoren optimaal ingezet en is de vraag niet op alle markten gelijk aan het
aanbod.
De economie brengt dan een hoeveelheid voort die afwijkt van de potentiële
productie.
De feitelijke productie kan groter of kleiner zijn dan de potentiële productie
Het verschil tussen wat een economie voortbrengt en wat het in de optimale
situatie voortbrengt, heeft een speciale naam: de output gap.
Als een economie zich op het langetermijngroeipad bevindt, is de feitelijke
productie gelijk aan de potentiële productie en is de output gap 0 procent.
Formule output gap
Output gap = economische groei – trendmatige groei
Hoogconjunctuur
Bij een positieve output gap groeit de economie harder dan de trendmatige groei. De
economie brengt meer voort dan de potentiële productie. Er is sprake van
hoogconjunctuur.
In tijden van hoogconjunctuur geven consumenten gemakkelijk geld uit.
Ondernemingen blijven niet zitten met onverkochte voorraden en bedrijfswinsten
zijn hoog.
Er is weinig werkloosheid en er wordt veel overgewerkt.
De overheid haalt veel belasting op en hoeft weinig te betalen aan sociale
uitkeringen.
