Samenvatting onderwijsleerproblemen
College 1: leerproblemen en leervermogen
Leren: een actief proces in het verkrijgen (het moet binnenkomen) en
behouden van kennis zodat het toegepast kan worden in toekomstige
situaties.
De drie soorten kinderen met een speciale onderwijsbehoefte:
Kinderen die gediagnosticeerd zijn met specifieke
onderwijsleerproblemen
Kinderen die aanvullende instructies/ondersteuning krijgen om
basisvaardigheden te verbeteren in sommige gevallen past de
instructie die wordt gegeven simpelweg niet bij het kind, waardoor
het kind niet op de school kan blijven
Kinderen die problemen ervaren in het leren op school
Onderwijsleerproblemen: problemen die kinderen hebben bij het leren
van de kennis en vaardigheden die zij op school moeten verwerven. Dit
kan dus heel breed zijn en kan gaan over de volgende vier punten:
Cognitieve ontwikkeling lezen, schrijven, intelligentie, geheugen
en aandacht. Maar ook specifieke elementen, die overal in
doorwerken, zoals ruimtelijke organisatie (links-rechts) vallen
hieronder
Sociaal-emotionele ontwikkeling denk aan leraar-kind relatie
Werkhouding en motivatie
Zintuigelijke ontwikkeling
Passend onderwijs
Om met onderwijsleerproblemen om te gaan hebben we in Nederland het
passend onderwijs ingevoerd. De vier doelen hiervan zijn:
Alle kinderen krijgen een passende plek die past bij de
ondersteuningsbehoefte hierdoor ZOUDEN kinderen niet langdurig
thuis te komen zitten, omdat er geen passende plek is
Een kind gaat naar een gewone school als dat kan en een kind gaat
pas naar speciaal onderwijs wanneer intensieve begeleiding nodig is
Scholen hebben mogelijkheden voor onderwijsondersteuning op
maat
De kwaliteiten en onderwijsbehoefte van het kind zijn bepalend en
niet de beperking
,Dit is de theorie achter passend onderwijs, maar in de praktijk pakt het
wel net wat anders uit. Sommige doelen zijn namelijk gewoon niet
realistisch, of niet duidelijk:
Punt 2: waar ligt dan precies de grens tussen ‘gewone’ begeleiding
en intensieve begeleiding?
Punt 4: dit zou betekenen dat een kind dat op goed/normaal niveau
rekent, maar wel enorme gedragsproblemen heeft gewoon op het
regulier onderwijs moet blijven. We kijken namelijk naar de
kwaliteiten (het rekenen) en niet naar de beperkingen (de
gedragsproblemen).
Modellen voor ondersteuning in het onderwijs
Er zijn twee modellen hiervoor, namelijk multi-tiered systems of support
en handelingsgericht werken.
Multi-tiered systems of support
Hier vallen twee interventies onder:
Response-to-intervention deze is meer gefocust op het cognitieve
leersysteem
Schoolwide positive behavior support deze is meer op het gedrag
gefocust
Dit model wordt vooral in Amerika gebruikt en daar heeft dit redelijk veel
succes. Het bestaat eigenlijk uit een piramide, met drie niveaus waar
leerlingen onder kunnen vallen:
Niveau 1 (onderaan de piramide): dit is het basis curriculum en
daarmee zijn de meeste kinderen in de klas al genoeg mee
geholpen.
Niveau 2: wanneer het basis curriculum niet genoeg doet voor een
leerling, komt deze leerling in niveau 2 terecht. Daar worden wat
extra dingen in aangeboden. Op een specifiek gebied wordt dan
extra hulp gegeven. Het zijn vaak strategische interventies, in kleine
groepjes
Niveau 3: wanneer ook niveau 2 niet genoeg hulp biedt, gaat de
leerling naar niveau 3. Dan komt er intensieve, individuele
begeleiding. Wanneer ook dit niet werkt, wordt er nagedacht over
speciaal onderwijs.
Het blijkt vaak niet te werken om de kinderen die veel moeite hebben,
hele makkelijke en lage sommetjes of opdrachten te geven, omdat ze dan
voelen dat we de verwachting hebben dat ze het niet goed kunnen. En dat
zorgt ervoor dat het kind dat zelf ook gaat geloven.
,Handelingsgericht werken
Dit model zie je meer in Nederland. Het is eigenlijk een cyclus met vier
delen:
Waarnemen: evalueren van het groepsplan en leerling gegevens
verzamelen, signaleren van kinderen met specifieke
onderwijsbehoefte
Begrijpen: benoemen van specifieke onderwijsbehoefte van
kinderen
Plannen: clusteren van kinderen met vergelijkbare
onderwijsbehoefte en het opstellen van een groepsplan
Realiseren: uitvoeren van het groepsplan
Intelligentie
Een van de eerst personen die hierover ging nadenken was Alfred Binet.
Hij zei dat als kinderen niet mee kunnen komen in de les er een
onderscheid moet worden gemaakt tussen luie kinderen en niet-
intelligente kinderen. Hij maakt dus als eerste een intelligentietest.
Maar wat is intelligentie eigenlijk? Er is geen eenduidige definitie van deze
term. We zien wel een aantal overeenkomsten in definities die worden
gegeven:
Nadruk op complex redeneren/probleemoplossen
Aanpassen aan veranderende omgeving als central aspect
Nadruk op hogere cognitieve vaardigheden, metacognitie en
executief functioneren
Individuele verschillen in redeneren, aanpassen en leren van
ervaring
Aanpassen van informatie uit de buitenwereld aan eigen cognitieve
functioneren
Intelligentie modellen
Er zijn verschillende modellen, maar nu gaan we drie van deze modellen
bespreken.
Cattel-Horn Carrol model
Om tot dit model te komen hebben ze meerdere intelligentietesten bij
elkaar gepakt en gekeken naar de verschillen. Het basisidee van dit model
is dat er drie lagen van intelligentie zijn die hiërarchisch aan elkaar
gerelateerd zijn:
Stratum 1: omvat smalle vaardigheden
Stratum 2: brede vermogen
, o Fluid intelligence: iemands vermogen om met nieuwigheden
om te gaan en snel en flexibel te denken
o Cristalized intelligence: iemands algemene opslag van
kennis die relevant is voor aanpassingen in iemands leven,
inclusief woordenschat en algemene informatie
Stratum 3: algemene vermogen, de algemene intelligentiefactor
(g): een overkoepelend vermogen waarvan wordt aangenomen dat
het relevant is voor en betrokken is bij een zeer breed scala aan
cognitieve taken
Vloeiende intelligentie heeft het sterkste verband met de algemene
intelligentiefactor en reactiesnelheid heeft het minst sterke verband met
de algemene intelligentiefactor.
Gardners multipele intelligentiemodel
Volgens hem is intelligentie geen eenheid en is er geen algemene
intelligentiefactor. Volgens hem is het veelvoudig en zijn er 8
verschillende intelligentiegebieden. Het is dan mogelijk dat je hoog scoort
op het ene deel, maar laag op het andere:
Linguistic: taal gerelateerd
Mathematical: wiskundig
Spatial intelligence: om van de ene plek naar de andere te
komen, denk aan kaarten lezen
Musical intelligence: muziek gerelateerd
Bodily-kinesthetic: gebruik je bij sporten
Interpersonal intelligence: in de omgang met andere mensen
Intrapersonal intelligence: om jezelf te begrijpen
Kritiek hierop is dat het geen intelligentiemodel is, maar meer een
talentenmodel. Het zou namelijk te breed zijn voor een intelligentiemodel.
Sternberg’s triarchic theory
Hij onderscheidt drie kernvaardigheden:
Analytisch
Creatief
Praktisch
Succesvolle intelligentie is volgens hem wanneer je deze drie zo kan
afstemmen dat je goed met je omgeving omgaat. Later kwam hier ook
nog op wijsheid gebaseerde vaardigheden bij.
College 1: leerproblemen en leervermogen
Leren: een actief proces in het verkrijgen (het moet binnenkomen) en
behouden van kennis zodat het toegepast kan worden in toekomstige
situaties.
De drie soorten kinderen met een speciale onderwijsbehoefte:
Kinderen die gediagnosticeerd zijn met specifieke
onderwijsleerproblemen
Kinderen die aanvullende instructies/ondersteuning krijgen om
basisvaardigheden te verbeteren in sommige gevallen past de
instructie die wordt gegeven simpelweg niet bij het kind, waardoor
het kind niet op de school kan blijven
Kinderen die problemen ervaren in het leren op school
Onderwijsleerproblemen: problemen die kinderen hebben bij het leren
van de kennis en vaardigheden die zij op school moeten verwerven. Dit
kan dus heel breed zijn en kan gaan over de volgende vier punten:
Cognitieve ontwikkeling lezen, schrijven, intelligentie, geheugen
en aandacht. Maar ook specifieke elementen, die overal in
doorwerken, zoals ruimtelijke organisatie (links-rechts) vallen
hieronder
Sociaal-emotionele ontwikkeling denk aan leraar-kind relatie
Werkhouding en motivatie
Zintuigelijke ontwikkeling
Passend onderwijs
Om met onderwijsleerproblemen om te gaan hebben we in Nederland het
passend onderwijs ingevoerd. De vier doelen hiervan zijn:
Alle kinderen krijgen een passende plek die past bij de
ondersteuningsbehoefte hierdoor ZOUDEN kinderen niet langdurig
thuis te komen zitten, omdat er geen passende plek is
Een kind gaat naar een gewone school als dat kan en een kind gaat
pas naar speciaal onderwijs wanneer intensieve begeleiding nodig is
Scholen hebben mogelijkheden voor onderwijsondersteuning op
maat
De kwaliteiten en onderwijsbehoefte van het kind zijn bepalend en
niet de beperking
,Dit is de theorie achter passend onderwijs, maar in de praktijk pakt het
wel net wat anders uit. Sommige doelen zijn namelijk gewoon niet
realistisch, of niet duidelijk:
Punt 2: waar ligt dan precies de grens tussen ‘gewone’ begeleiding
en intensieve begeleiding?
Punt 4: dit zou betekenen dat een kind dat op goed/normaal niveau
rekent, maar wel enorme gedragsproblemen heeft gewoon op het
regulier onderwijs moet blijven. We kijken namelijk naar de
kwaliteiten (het rekenen) en niet naar de beperkingen (de
gedragsproblemen).
Modellen voor ondersteuning in het onderwijs
Er zijn twee modellen hiervoor, namelijk multi-tiered systems of support
en handelingsgericht werken.
Multi-tiered systems of support
Hier vallen twee interventies onder:
Response-to-intervention deze is meer gefocust op het cognitieve
leersysteem
Schoolwide positive behavior support deze is meer op het gedrag
gefocust
Dit model wordt vooral in Amerika gebruikt en daar heeft dit redelijk veel
succes. Het bestaat eigenlijk uit een piramide, met drie niveaus waar
leerlingen onder kunnen vallen:
Niveau 1 (onderaan de piramide): dit is het basis curriculum en
daarmee zijn de meeste kinderen in de klas al genoeg mee
geholpen.
Niveau 2: wanneer het basis curriculum niet genoeg doet voor een
leerling, komt deze leerling in niveau 2 terecht. Daar worden wat
extra dingen in aangeboden. Op een specifiek gebied wordt dan
extra hulp gegeven. Het zijn vaak strategische interventies, in kleine
groepjes
Niveau 3: wanneer ook niveau 2 niet genoeg hulp biedt, gaat de
leerling naar niveau 3. Dan komt er intensieve, individuele
begeleiding. Wanneer ook dit niet werkt, wordt er nagedacht over
speciaal onderwijs.
Het blijkt vaak niet te werken om de kinderen die veel moeite hebben,
hele makkelijke en lage sommetjes of opdrachten te geven, omdat ze dan
voelen dat we de verwachting hebben dat ze het niet goed kunnen. En dat
zorgt ervoor dat het kind dat zelf ook gaat geloven.
,Handelingsgericht werken
Dit model zie je meer in Nederland. Het is eigenlijk een cyclus met vier
delen:
Waarnemen: evalueren van het groepsplan en leerling gegevens
verzamelen, signaleren van kinderen met specifieke
onderwijsbehoefte
Begrijpen: benoemen van specifieke onderwijsbehoefte van
kinderen
Plannen: clusteren van kinderen met vergelijkbare
onderwijsbehoefte en het opstellen van een groepsplan
Realiseren: uitvoeren van het groepsplan
Intelligentie
Een van de eerst personen die hierover ging nadenken was Alfred Binet.
Hij zei dat als kinderen niet mee kunnen komen in de les er een
onderscheid moet worden gemaakt tussen luie kinderen en niet-
intelligente kinderen. Hij maakt dus als eerste een intelligentietest.
Maar wat is intelligentie eigenlijk? Er is geen eenduidige definitie van deze
term. We zien wel een aantal overeenkomsten in definities die worden
gegeven:
Nadruk op complex redeneren/probleemoplossen
Aanpassen aan veranderende omgeving als central aspect
Nadruk op hogere cognitieve vaardigheden, metacognitie en
executief functioneren
Individuele verschillen in redeneren, aanpassen en leren van
ervaring
Aanpassen van informatie uit de buitenwereld aan eigen cognitieve
functioneren
Intelligentie modellen
Er zijn verschillende modellen, maar nu gaan we drie van deze modellen
bespreken.
Cattel-Horn Carrol model
Om tot dit model te komen hebben ze meerdere intelligentietesten bij
elkaar gepakt en gekeken naar de verschillen. Het basisidee van dit model
is dat er drie lagen van intelligentie zijn die hiërarchisch aan elkaar
gerelateerd zijn:
Stratum 1: omvat smalle vaardigheden
Stratum 2: brede vermogen
, o Fluid intelligence: iemands vermogen om met nieuwigheden
om te gaan en snel en flexibel te denken
o Cristalized intelligence: iemands algemene opslag van
kennis die relevant is voor aanpassingen in iemands leven,
inclusief woordenschat en algemene informatie
Stratum 3: algemene vermogen, de algemene intelligentiefactor
(g): een overkoepelend vermogen waarvan wordt aangenomen dat
het relevant is voor en betrokken is bij een zeer breed scala aan
cognitieve taken
Vloeiende intelligentie heeft het sterkste verband met de algemene
intelligentiefactor en reactiesnelheid heeft het minst sterke verband met
de algemene intelligentiefactor.
Gardners multipele intelligentiemodel
Volgens hem is intelligentie geen eenheid en is er geen algemene
intelligentiefactor. Volgens hem is het veelvoudig en zijn er 8
verschillende intelligentiegebieden. Het is dan mogelijk dat je hoog scoort
op het ene deel, maar laag op het andere:
Linguistic: taal gerelateerd
Mathematical: wiskundig
Spatial intelligence: om van de ene plek naar de andere te
komen, denk aan kaarten lezen
Musical intelligence: muziek gerelateerd
Bodily-kinesthetic: gebruik je bij sporten
Interpersonal intelligence: in de omgang met andere mensen
Intrapersonal intelligence: om jezelf te begrijpen
Kritiek hierop is dat het geen intelligentiemodel is, maar meer een
talentenmodel. Het zou namelijk te breed zijn voor een intelligentiemodel.
Sternberg’s triarchic theory
Hij onderscheidt drie kernvaardigheden:
Analytisch
Creatief
Praktisch
Succesvolle intelligentie is volgens hem wanneer je deze drie zo kan
afstemmen dat je goed met je omgeving omgaat. Later kwam hier ook
nog op wijsheid gebaseerde vaardigheden bij.
