Epidemiologie samenvatting

H1: INLEIDING TOT VOEDINGSEPIDEMIOLOGIE


1.1 EPIDEMIOLOGIE

Epi = over
Dèmos = volk Epidemiologie = studie over wat er met de bevolking gebeurt
Logos = leer = verschijnsel in grote groep mensen (meestal
ongunstig)



• Gezondheid gerelateerde fenomenen (blootstelling, ziekte, handicap, sterfte
…) in bevolking
• Studie van distributie van fenomenen: 1 tijdstip en over de tijd
(BESCHRIJVEN)
• Studie van determinanten van fenomenen (VERKLAREN)
• Bewijs dat kan helpen in preventie van fenomenen (BEVORDERING)



Doel: basisinfo bij

 Gezondheidszorg (reeds ziek)
 Preventieve geneeskunde (voorkomen)
 Beleidsondersteunend onderzoek in volksgezondheid (nog geen risico’s)



• Bij verbanden steeds 2 factoren nodig: blootstelling +
(gezondheids)uitkomst
• Voeding is een belangrijke determinant van volksgezondheid
• Epidemiologie  relaties, verklaring, aanbevelingen, preventie




1.2 WAT IS GEZONDHEID



Gezondheid = toestand van compleet welzijn op lichamelijk, geestelijk en
sociaal gebied en niet enkel de afwezigheid van een ziekte of andere lichamelijke
gebreken

,Toepassingen

- Environment: thuissituatie, werksituatie, besmet water/lucht
- Human biology: erfelijkheid, hersenstructuur, gedragsaandoeningen
- Lifestyle: roken, voeding, fysieke activiteit, slaap
- Health care organisation: mogelijkheid tot hulp, screeningprogramma’s



Volksgezondheid = de wetenschap die de gezondheid van een gemeenschap
van mensen tracht te beschermen en verbeteren (public health) door
onderwijs/opleiding, promotiecampagnes en onderzoek naar ziekte- en
ongevalpreventie

 Onderwijs: seksuele oriëntatie
 Promotiecampagnes: gezonder eten
 Ziekte- en ongevalpreventie: specifiek, mensen met hoogrisico job screenen
 Via analyseren van effect op de gezondheid door levensstijl en omgeving

Voorbeelden volksgezondheid:
- Donderdag veggiedag
- 10 000 stappen
- Voedingsdriehoek

Verschil met geneeskunde

,1. RISICOFACTOR

Risicofactor = factor gelinkt met verhoogde waarschijnlijkheid dat ziekte zich op
later tijdstip zal ontwikkelen
 Blootstelling – ziekte
 Bijvoorbeeld: roken – longkanker




Oefening

- Geslacht: mannen meer risico (niet te veranderen)
- Leeftijd: hoe ouder, hoe meer risico (niet te veranderen)
- Roker: roken meer risico (te veranderen)

, - Cholesterol: hoe hoger cholesterol, hoe meer risico (te veranderen)
- Bloeddruk: hoe hoger, hoe meer risico (te veranderen)



Volksgezondheid:

 Preventieve geneeskunde
 Elimineren of minimaliseren van factoren die tot ziekte kunnen leiden
 Studie van risicofactoren



1.3 VOEDINGSEPIDEMIOLOGIE


Doelen:

 Monitoren en beschrijven van voedselconsumptie, nutriënteninname en
voedingsstatus
 Voedselconsumptiepeiling, meten van biomerkers, berekenen
nutriënteninname
 Genereren van hypotheses over relatie voeding – gezondheid
 Vis - HVZ
 Genereren van wetenschappelijke evidentie om hypotheses te
bevestigen/weerleggen
 Interventiestudie met vis/omega-3 supplementen
 Inschatten van sterkte van verband voeding – gezondheid
 In kader van rol van andere risicofactoren

Vb. Laag KH-dieet  glimlach met … gedaald: hypothese bevestigen/weerleggen




1. NOOD AAN EPIDEMIOLOGISCH ONDERZOEK

• Vele factoren spelen tegelijkertijd een rol
• Effect op gezondheid pas na lange tijd vastgesteld
• Gevoeligheid tussen personen is verschillend

=> Studies met groot aantal individuen over langere periode zijn
noodzakelijk (veel tijd + geld)