Samenvatting ZT3 – wondzorg
1. De huid
Epidermis (beschermlaag)
Dermis (bestaat uit papillaire- en reticulaire laag)
Hypodermis/subcutaan weefsel (isolatie laag)
2. Definitie wonde
“Een onderbreking van de normale structuur en functie van de huid.” → weefselschade
Wonden kunnen we opdelen in:
- Gesloten wonden → weefsels zijn onderling van elkaar gescheiden
- Open wonden → weefsels zijn vernietigd
Voorbeelden:
Blaar op linker duim
Gesloten wonde
Weefsels zijn onderling van elkaar gescheiden,
bovenste huidlaag is nog intact.
Hematoom op rechter oog
Gesloten wonde
Weefsels zijn onderling van elkaar gescheiden,
bovenste huidlaag is nog intact.
Trauma op rechteronderbeen
Open wonde
Weefsels zijn vernietigd
Samenvatting wondzorg 1
, 2.1. Oorzaak wonde
Beschadiging
- Fysisch
- Mechanisch
- Thermisch
Onderliggende stoornis (vaak wonden die slecht genezen → chronische wonden)
Voorbeelden:
Hematoom op thorax (rechts)
Gesloten wonde
Weefsels onderling van elkaar gescheiden
Mechanische oorzaak (= oorzaak van buitenaf)
Brandwonde (met blaarvorming) op linkerhand
Gesloten wonde
Weefsels onderling van elkaar gescheiden
Thermische oorzaak (kan ook door koude!!)
Ulcus op rechteronderbeen
Open wonde
Weefsels vernietigd
Onderliggende stoornis (huid rondom ziet er niet
gezond uit, wonde kan spontaan ontstaan)
3. Wondgenezingsproces
Bestaat uit 4 fasen:
1) Ontstekingsfase
2) Proliferatie/granulatiefase
3) Maturatiefase
4) Littekenvorming
Samenvatting wondzorg 2
, 3.1. Ontstekingsfase
- Acute ontstekingsfase → normale lichaamsreactie
- Opruiming dood weefsel en bacteriën
- Duurt 0-6 dagen
- Vasculaire respons begint bij vasodilatatie → capillaire druk daalt
- Vocht in de omgeving neemt toe
- Migratie van rode bloedcellen en bloedplaatjes naar wondgebied
- Vasculaire respons: vasoconstrictie → bloedverlies beperken
- Coagulatie: bloedplaatjes stoppen bloedverlies → productie fibrinogeen (stolling)
- Inflammatiefase: afscheiding chemotactische stoffen die leukocyten aantrekken
- Opruimfase
- Fagocytose en digestie door macrofagen en andere leukocyten → afvoer
van dood weefsel, bacteriën en vreemde partikels
- Resorptie van debris (= afscheidingsproduct leukocyten) door lymfe- of
pusvorming
Klinische tekenen van infectie Klinische tekenen van infectie
(gesloten wonde) (open wonde)
Tumor (zwelling) Wondvocht (exsudaat) en bloed
Rubor (roodheid) Stolsel
Calor (warmte) Dolor (pijn)
Dolor (pijn)
3.2. Proliferatie/granulatiefase
- Vorming nieuw bindweefsel en nieuwe bloedvaten
- Duurt 3-24 dagen
- Gebeurt van onder naar boven
- Productie collageen en elastine d.m.v. fibroblasten → vullen wondbed
- Neovascularisatie: vorming nieuwe capillairen in nieuw
collageennetwerk → voeding en O2 voor de huid
- Rood korrelig aspect
3.3. Maturatiefase
- ‘volwassen worden van de huid’
- Bindweefselreorganisatie: collageenvezels versterken weefsel
- Wondcontractie: fibroblasten → myofibroblasten → wondcontractie
- Epithelialisatie: vorming nieuwe epitheelcellen → migratie
wondoppervlak – huid waterdicht afsluiten
Samenvatting wondzorg 3
1. De huid
Epidermis (beschermlaag)
Dermis (bestaat uit papillaire- en reticulaire laag)
Hypodermis/subcutaan weefsel (isolatie laag)
2. Definitie wonde
“Een onderbreking van de normale structuur en functie van de huid.” → weefselschade
Wonden kunnen we opdelen in:
- Gesloten wonden → weefsels zijn onderling van elkaar gescheiden
- Open wonden → weefsels zijn vernietigd
Voorbeelden:
Blaar op linker duim
Gesloten wonde
Weefsels zijn onderling van elkaar gescheiden,
bovenste huidlaag is nog intact.
Hematoom op rechter oog
Gesloten wonde
Weefsels zijn onderling van elkaar gescheiden,
bovenste huidlaag is nog intact.
Trauma op rechteronderbeen
Open wonde
Weefsels zijn vernietigd
Samenvatting wondzorg 1
, 2.1. Oorzaak wonde
Beschadiging
- Fysisch
- Mechanisch
- Thermisch
Onderliggende stoornis (vaak wonden die slecht genezen → chronische wonden)
Voorbeelden:
Hematoom op thorax (rechts)
Gesloten wonde
Weefsels onderling van elkaar gescheiden
Mechanische oorzaak (= oorzaak van buitenaf)
Brandwonde (met blaarvorming) op linkerhand
Gesloten wonde
Weefsels onderling van elkaar gescheiden
Thermische oorzaak (kan ook door koude!!)
Ulcus op rechteronderbeen
Open wonde
Weefsels vernietigd
Onderliggende stoornis (huid rondom ziet er niet
gezond uit, wonde kan spontaan ontstaan)
3. Wondgenezingsproces
Bestaat uit 4 fasen:
1) Ontstekingsfase
2) Proliferatie/granulatiefase
3) Maturatiefase
4) Littekenvorming
Samenvatting wondzorg 2
, 3.1. Ontstekingsfase
- Acute ontstekingsfase → normale lichaamsreactie
- Opruiming dood weefsel en bacteriën
- Duurt 0-6 dagen
- Vasculaire respons begint bij vasodilatatie → capillaire druk daalt
- Vocht in de omgeving neemt toe
- Migratie van rode bloedcellen en bloedplaatjes naar wondgebied
- Vasculaire respons: vasoconstrictie → bloedverlies beperken
- Coagulatie: bloedplaatjes stoppen bloedverlies → productie fibrinogeen (stolling)
- Inflammatiefase: afscheiding chemotactische stoffen die leukocyten aantrekken
- Opruimfase
- Fagocytose en digestie door macrofagen en andere leukocyten → afvoer
van dood weefsel, bacteriën en vreemde partikels
- Resorptie van debris (= afscheidingsproduct leukocyten) door lymfe- of
pusvorming
Klinische tekenen van infectie Klinische tekenen van infectie
(gesloten wonde) (open wonde)
Tumor (zwelling) Wondvocht (exsudaat) en bloed
Rubor (roodheid) Stolsel
Calor (warmte) Dolor (pijn)
Dolor (pijn)
3.2. Proliferatie/granulatiefase
- Vorming nieuw bindweefsel en nieuwe bloedvaten
- Duurt 3-24 dagen
- Gebeurt van onder naar boven
- Productie collageen en elastine d.m.v. fibroblasten → vullen wondbed
- Neovascularisatie: vorming nieuwe capillairen in nieuw
collageennetwerk → voeding en O2 voor de huid
- Rood korrelig aspect
3.3. Maturatiefase
- ‘volwassen worden van de huid’
- Bindweefselreorganisatie: collageenvezels versterken weefsel
- Wondcontractie: fibroblasten → myofibroblasten → wondcontractie
- Epithelialisatie: vorming nieuwe epitheelcellen → migratie
wondoppervlak – huid waterdicht afsluiten
Samenvatting wondzorg 3
